Rà soát thận trọng nguồn thu để bảo đảm tính khả thi của kế hoạch đầu tư công trung hạn

Phân bổ 2,87 triệu tỷ đồng giai đoạn 2021 – 2025

Sáng 24/7, Quốc hội tiếp tục họp bàn về kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020 và dự kiến kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025. Tại phiên họp, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư nhiệm kỳ 2016-2021 Nguyễn Chí Dũng, đã trình bày trước Quốc hội Tờ trình về kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, tổng mức vốn ngân sách Nhà nước thuộc kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 là 2,87 triệu tỷ đồng. Trong đó, 1,5 triệu tỷ đồng là vốn ngân sách Trung ương (trong đó 1,2 triệu tỷ đồng vốn trong nước, 300.000 tỷ đồng vốn nước ngoài) và 1,37 triệu tỷ đồng vốn ngân sách địa phương.

Cụ thể, số vốn các bộ, cơ quan trung ương và địa phương phân bổ chi tiết tối đa là 2,72 triệu tỷ đồng (ngân sách Trung ương 1,35 triệu tỷ đồng, ngân sách địa phương 1,37 triệu tỷ đồng). Mức dự phòng vốn ngân sách Trung ương là 10% (150.000 tỷ đồng), bằng với mức dự phòng giai đoạn 2016-2020. Mức dự phòng ngân sách địa phương do Hội đồng nhân dân tỉnh quyết định theo quy định tại khoản 6 Điều 51 Luật Đầu tư công.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, phương án kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 phải bố trí theo thứ tự ưu tiên của pháp luật. Tổng số dự án thực hiện trong giai đoạn 2021-2025 dưới 5.000 dự án, giảm hơn một nửa so với giai đoạn 2016-2020, trong đó thu hồi dứt điểm số vốn ứng trước kế hoạch, hoàn thành các dự án chuyển tiếp, khởi công mới khoảng 2.236 dự án. Mức vốn bố trí bình quân cho 1 dự án là 210,4 tỷ đồng, cao gấp 2,4 lần so với giai đoạn 2016-2020 (88 tỷ đồng/dự án).

Theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, Chính phủ trình Quốc hội thông qua danh mục và mức vốn đầu tư cho các chương trình, dự án trọng điểm quốc gia và 3 Chương trình mục tiêu quốc gia; hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng của dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành và đáp ứng yêu cầu tiến độ để cơ bản hoàn thành tuyến đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông, đường vành đai 3, 4 của khu vực động lực Hà Nội, TP.HCM, kết nối vùng đồng bằng sông Cửu Long, tuyến nối Tây Nguyên với Nam Trung Bộ, khu vực miền núi phía Bắc, tuyến đường ven biển, hành lang kinh tế Đông - Tây.

Trong đó, tổng vốn ngân sách Trung ương cho 3 chương trình mục tiêu quốc gia là 100.000 tỷ đồng. Cụ thể, chương trình phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số là 50 nghìn tỷ đồng; chương trình xây dựng nông thôn mới là 30.000 tỷ đồng; chương trình giảm nghèo và an sinh xã hội bền vững là 20.000 tỷ đồng.

Đối với các dự án quan trọng quốc gia, Chính phủ đề nghị thông qua danh mục và mức vốn bố trí cho 2 dự án chuyển tiếp và khởi công mới 1 dự án đã được Quốc hội phê duyệt chủ trương đầu tư là 65.795,847 tỷ đồng; khoảng 38.738 tỷ đồng để đầu tư các đoạn tuyến thuộc tuyến đường bộ cao tốc Bắc - Nam (giai đoạn 2). Số vốn còn lại (khoảng 78.719 tỷ đồng) để đầu tư các dự án đường bộ cao tốc, dự án trọng điểm khác, Chính phủ đề xuất dành cho các trường hợp phát sinh tiêu chí dự án quan trọng quốc gia.

Chính phủ cũng đề nghị Quốc hội cho phép kéo dài kế hoạch vốn các năm 2017, 2018 sang giai đoạn 2021-2025 của 12 dự án với số vốn là 4.118,884 tỷ đồng.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 đặt mục tiêu xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại cả về kinh tế và xã hội, hoàn thành các công trình quan trọng quốc gia, trọng điểm về giao thông, thích ứng với biến đổi khí hậu, hạ tầng thông tin, chuyển đổi số, phát triển kinh tế số, xã hội số…

Bên cạnh đó, đặt mục tiêu đến năm 2025, cơ bản hoàn thành các tuyến đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông; đường vành đai 3, vành đai 4 khu vực động lực Hà Nội, TP.HCM; tuyến nối vùng Nam Trung Bộ với Tây Nguyên, đầu tư hạ tầng cho phát triển vùng khu vực miền núi phía Bắc, các công trình đường bộ cao tốc và đường thủy nội địa cho vùng Đồng bằng sông Cửu Long; và hoàn thành trên 1.700 km đường ven biển từ Quảng Ninh đến Kiên Giang; hành lang kinh tế Đông - Tây.

Đồng thời, sửa chữa nâng cấp, xây dựng các hồ chứa nước, các công trình thuỷ lợi trọng yếu ở vùng Tây Nguyên, Nam Trung Bộ và Đồng bằng sông Cửu Long. Bảo đảm an ninh nguồn nước phục vụ sản xuất và đời sống nhân dân vùng khan hiếm nước,

Mục tiêu nữa là hoàn thành 84 dự án kết nối liên vùng, dự án lan tỏa, có ý nghĩa thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của các địa phương, bảo đảm cơ cấu đầu tư hài hòa, hợp lý, hiệu quả giữa các vùng, vừa gia tăng động lực tăng trưởng, vừa bảo đảm an sinh xã hội, phòng, chống dịch bệnh, thiên tai, ứng phó biến đổi khí hậu, phòng chống sạt lở, tăng cường tiềm lực quốc phòng, an ninh...

Đầu tư công trung hạn phải bảo đảm không tạo áp lực trả nợ quá lớn

Trình bày báo cáo thẩm tra về kế hoạch đầu tư công trung hạn, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách (TCNS) của Quốc hội Nguyễn Phú Cường cho biết, đa số ý kiến trong Ủy ban TCNS cho rằng, về tổng thể, vốn đầu tư công dự kiến tăng 1,43 lần so với số kế hoạch giai đoạn 2016-2020 là tích cực.

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Phú Cường

Tuy nhiên, Ủy ban TCNS cũng đề nghị Chính phủ tiếp tục rà soát thận trọng nguồn thu để bảo đảm tính khả thi của kế hoạch, giữ vững an toàn nợ công; Việc xác định dự toán chi đầu tư hàng năm phải dựa trên cơ sở thu ngân sách nhà nước (NSNN) thực tế từ thực lực của nền kinh tế, vay đầu tư trong khả năng trả nợ, không tạo áp lực trả nợ quá lớn cho giai đoạn sau; Bảo đảm hài hòa giữa tăng trưởng với các nhiệm vụ an sinh xã hội, bảo vệ môi trường, phát triển bền vững.

Bên cạnh đó, một số ý kiến đề nghị giữ tổng mức vốn đầu tư công là 2,75 triệu tỷ đồng như đã trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XIV.

Về việc phân bổ cho các dự án quan trọng quốc gia, các dự án trọng điểm khác, Ủy ban TCNS cơ bản thống nhất với dự kiến bố trí khoảng 104.533 tỷ đồng để thực hiện các dự án quan trọng quốc gia. Trong đó, đối với 38.738 tỷ đồng để đầu tư các đoạn tuyến thuộc tuyến đường bộ cao tốc Bắc - Nam (giai đoạn 2): đề nghị Chính phủ chỉ đạo các cơ quan liên quan khẩn trương hoàn thiện thủ tục đầu tư, trình Quốc hội xem xét, quyết định theo đúng quy định.

"Số vốn 119.806 tỷ đồng dành cho các dự án trọng điểm, dự án có tính liên kết vùng, đường ven biển về bản chất là số vốn hỗ trợ có mục tiêu cho các địa phương. Như vậy, tổng số hỗ trợ cho các địa phương là quá cao, chưa phù quy định pháp luật" - Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách nhận định.

Ông Nguyễn Phú Cường nêu rõ: Đối với dự kiến hoàn thành 1.700 km tuyến đường ven biển trong 5 năm, đa số ý kiến trong Ủy ban TCNS và các ý kiến trong UBTVQH cho rằng khó khả thi vì các tuyến đường ven biển đi qua nhiều cửa sông, cửa biển, địa hình phức tạp, tính kết nối chưa rõ; khả năng bố trí NSNN hoàn thành toàn tuyến đường chưa có cơ sở, tuyến đường này đi qua những địa phương chưa tự cân đối được ngân sách, khó bảo đảm bố trí ngân sách địa phương để thực hiện. Do đó, đề nghị Chính phủ báo cáo, giải trình rõ nội dung này.