Quản lý thị trường hướng dẫn nhận diện sách, đồ dùng học tập thật và giả

Nhân dịp học sinh cả nước chuẩn bị bước vào năm học mới 2024-2025, Tổng cục Quản lý thị trường tổ chức Phòng trưng bày với chủ đề “Nhận diện Sách giáo khoa và Đồ dùng học tập” tại 62 Tràng Tiền, Hoàn Kiếm, Hà Nội, kéo dài từ ngày 20/8 đến ngày 24/8/2024.

Đây là lần thứ 13 phòng trưng bày của Tổng cục mở cửa đón khách tham quan và tìm hiểu thông tin về sản phẩm. Phòng trưng bày “Nhận diện Sách giáo khoa và Đồ dùng học tập” chia thành hai khu vực chính, trưng bày gần 100 loại hàng hóa với trên 400 sản phẩm là các loại sách và đồ dùng học tập phổ biến trên thị trường hiện nay. Phần lớn sản phẩm vi phạm được trưng bày do lực lượng Quản lý thị trường phát hiện, thu giữ khi thực thi công vụ.

Không gian phòng trưng bày lần này trưng bày các sản phẩm là đồ dùng học tập, các loại bút, vở viết, giấy thủ công, bảng viết phấn của nhãn hiệu Thiên Long, Hồng Hà… với đầy đủ các dấu hiệu nhận diện và so sánh.

Điểm nhấn chính trong kỳ trưng bày lần này là các loại sách giáo khoa, vở bài tập, sách tham khảo với những dấu hiệu phân biệt thật - giả về màu sắc, hình ảnh, khổ sách, định lượng giấy, nội dung, tem chống giả và mã thẻ cào... giúp khách tham quan, người tiêu dùng, các em học sinh, các bậc phụ huynh trang bị những kiến thức, kỹ năng trong việc nhận diện đúng sách để đảm bảo quyền lợi của các em học sinh.

Bên cạnh đó, phòng trưng bày còn giúp khách tham quan nhận diện rất nhiều các dòng sách về kỹ năng - tâm lý, sách quản trị kinh doanh, sách tranh nghệ thuật.

Ông Nguyễn Đức Lê - Phó Cục trưởng Cục Nghiệp vụ, Tổng cục Quản lý thị trường - cho biết, hiện nay, tình trạng sản xuất, kinh doanh buôn bán sách giáo khoa, sách tham khảo, các loại truyện tranh, các loại đồ dùng học tập giả mạo về nhãn hiệu, kém chất lượng diễn ra phổ biến, gây ảnh hưởng không nhỏ đến các nhà xuất bản, doanh nghiệp, tác giả, đơn vị xuất bản, đối tác liên kết; gây thất thu lớn cho ngân sách nhà nước.

Sách giáo khoa giả gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến đối tượng sử dụng chủ yếu là học sinh, bởi, những sản phẩm này thường có sai sót về màu sắc, ký hiệu, nét chữ, kiến thức, hay bị thiếu dữ liệu, không cập nhật thông tin sẽ dẫn đến sai lệch về nội dung (đường nét biên giới, vấn đề biển đảo), ảnh hưởng đến kiến thức tiếp nhận của học sinh.

Chia sẻ với phóng viên ngay tại phòng trưng bày, PGS.TS. Nguyễn Văn Tùng - Phó Tổng biên tập Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam - cho biết, việc nhận diện sách thật - sách giả cần có sự đối chiếu bởi sách giả đôi khi có những sai lệch nhỏ như màu sắc không được đúng như sách thật, giấy của sách in lậu không đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật, độ sáng cũng khác. Do đó, người dùng có thể căn cứ vào những đặc điểm đó để nhận diện.

“Chúng tôi có khuyến nghị gửi tới phụ huynh học sinh và giáo viên khi mua sách, cần mua sách ở hệ thống cửa hàng bán sách giáo khoa của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam, các đơn vị thành viên, đối tác phát hành của nhà xuất bản tại các địa phương trên toàn quốc. Tất cả hệ thống cửa hàng sách chúng tôi đã công bố trên trang thông tin điện tử của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam. Bên cạnh đó, chúng tôi cũng thiết lập đường dây nóng vận hành từ 8 giờ đến 22 giờ hàng ngày kể cả thứ 7, chủ nhật và ngày lễ để tiếp nhận thắc mắc của người tiêu dùng trên cả nước” - PGS.TS Nguyễn Văn Tùng cho biết.

Đại diện Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam cho biết thêm, thích nghi với thị trường, bên cạnh phát hành sách tại các cửa hàng, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam cũng phát hành sách qua các nền tảng số, để ngăn chặn tình trạng cạnh tranh sách giả, sách lậu trên nền tảng số. Trong thời gian tới, Nhà xuất bản sẽ đẩy mạnh phương thức phát hành online để đáp ứng nhu cầu, thị hiếu của người dân.

Cũng theo lãnh đạo Cục Nghiệp vụ Tổng cục Quản lý thị trường, các loại sách giả, sách in lậu thường có chất lượng giấy in thấp, in bị mờ không đảm bảo quy cách tiêu chuẩn kỹ thuật sẽ gây ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất của học sinh, nhất là về thị lực. Sử dụng xuất bản phẩm giáo dục giả, học sinh sẽ không thể truy cập và sử dụng online được các giá trị, tư liệu, tiện ích bổ sung, hỗ trợ cho học sinh.

Kể từ đầu năm 2024 đến nay, lực lượng Quản lý thị trường trên cả nước đã tiến hành kiểm tra, phát hiện, thu giữ hàng trăm nghìn xuất bản phẩm giả mạo bao bì, nhãn hàng hóa của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam cũng như một số nhà xuất bản khác. Nổi bật là vụ việc, phát hiện gần 80.000 quyển sách giáo khoa giả mạo bao bì, nhãn hàng hóa Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam tại Hậu Giang; thu giữ 34.000 quyển sách giáo khoa giả mạo nhãn hàng hóa tại Đồng Nai; phát hiện, thu giữ 5.500 quyển sách giáo khoa vi phạm tại Tây Ninh.

“Sách giả, sách in lậu gây ảnh hưởng đến quyền, lợi ích hợp pháp cho các nhà xuất bản, gây thiệt hại lớn về kinh tế cho tác giả, đối tác liên kết, làm thất thu ngân sách nhà nước, ảnh hưởng đến uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế khi tham gia Công ước Berne về bảo hộ các tác phẩm văn học, nghệ thuật” – ông Nguyễn Đức Lê nhấn mạnh và cho rằng, bên cạnh sự vào cuộc mạnh mẽ của lực lượng chức năng, nhân tố quyết định trong cuộc chiến này chính là độc giả - những người bỏ tiền mua sách.

Chỉ khi khách hàng, người đọc ý thức được việc mua và đọc sách thật là hành vi văn hóa và tôn trọng pháp luật, bảo vệ lợi ích chính đáng của mình và cộng đồng, xã hội thì nạn sách giả, sách lậu mới không còn “chốn dung thân”.

Trực tiếp có mặt tại phòng trưng bày, chị Thanh Hoàn (Hoàn Kiếm, Hà Nội) cho biết, Phòng Trưng bày được mở trước thềm năm học mới, do vậy, đây là cơ hội để nhiều bậc phụ huynh cũng như các em học sinh có thể trau dồi nhận diện các đặc điểm phân biệt sách và đồ dùng học tập thật, giả.