Ngành bán lẻ Việt Nam: Nâng cao chất lượng, tự tin hội nhập

Các doanh nghiệp bán lẻ Việt Nam đã bắt đầu mở rộng quy mô, phát triển theo chuỗi. Ảnh Hạnh Nguyên

Tại tọa đàm, TS. Nguyễn Thu Trang - Giám đốc Trung tâm WTO và hội nhập (VCCI) - đã công bố một số kết quả nghiên cứu đáng chú ý về ngành bán lẻ Việt Nam trong thời gian gần đây. Theo đó, nguồn cung lớn nhất cho bán lẻ nội địa vẫn là nguồn hàng nội địa, chiếm 46% trong số 7 nguồn cung hàng phổ biến. Nếu tính cả các nguồn khác thì nguồn hàng nội địa chiếm tới 60% tổng nguồn hàng của các doanh nghiệp. Trong khi đó, tổng cộng các nguồn hàng nhập khẩu chỉ chiếm 31%.

Theo các chuyên gia, điều này có nghĩa là các lo ngại về việc hàng nhập khẩu sẽ chiếm lĩnh hoàn toàn nguồn hàng của các cơ sở bán lẻ, thậm chí đánh bật hàng nội địa khỏi chính thị trường bán lẻ Việt Nam thường được nhắc đến gần đây là không có căn cứ.

Một kết quả điều tra khác cũng củng cố cho nhận định này, đó là có một lượng không nhỏ doanh nghiệp bán lẻ Việt Nam (khoảng 57%) không hoạt động co cụm ở một điểm bán lẻ duy nhất, 1/4 trong số này có nhiều hơn 10 điểm bán hàng. Điều nay cho thấy, tính chuyên nghiệp của ngành bán lẻ Việt Nam có nhiều chuyển biến, các doanh nghiệp bán lẻ Việt Nam đã bắt đầu mở rộng quy mô, phát triển theo chuỗi.

Các chuyên gia cũng lưu ý một điểm rất quan trọng là Việt Nam đã trải qua giai đoạn mở cửa mạnh cho hàng hóa nhập khẩu. Nói cách khác, hàng hóa, đặc biệt là hàng tiêu dùng từ các nước ASEAN, Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc thực tế đã vào Việt Nam với thuế suất 0% hoặc thuế suất rất thấp từ nhiều năm nay. Do vậy, dự báo sẽ không có đột biến về sự gia tăng hàng nhập khẩu từ các nước này từ lý do mở cửa.

Với các hiệp định mới ký kết như TPP, EVFTA cần lưu ý, hàng hóa từ các nước này sẽ không cạnh tranh trực tiếp với hàng hóa nội địa của Việt Nam. Điều này cũng có nghĩa là nguy cơ hàng hóa nội địa phải chia sẻ thị phần với các đối tác trong TPP và EVFTA là có nhưng không đến mức quá nghiêm trọng.

Mối lo chính của ngành bán lẻ Việt Nam hiện nay là việc chất lượng hàng hóa chưa được cải thiện, còn ẩn chứa nỗi lo về an toàn thực phẩm cũng như không tận dụng được các lợi thế về khoảng cách. Bên cạnh đó, theo kết quả điều tra của Trung tâm WTO và hội nhập cho thấy nổi lên hai vấn đề. Thứ nhất, doanh nghiệp bán lẻ hiện còn khá thờ ơ với các cam kết quốc tế, ảnh hưởng trực tiếp tới tương lai hoạt động kinh doanh. Thứ hai, doanh nghiệp bán lẻ chưa thực sự nắm bắt được các vấn đề cốt lõi có liên quan tới họ trong TPP hoặc EVFTA. Điều này cho thấy, doanh nghiệp bán lẻ Việt Nam có thể bỏ lỡ các nguồn cung mới, hấp dẫn và hiệu quả do các cam kết về mở cửa thị trường hàng hóa và thương mại điện tử mang lại khi TPP và EVFTA chính thức có hiệu lực.