Nét đẹp quan họ Bắc Ninh

Như mạch máu chảy trong người

10 năm trước, tại Abu Dhabi - Thủ đô Các tiểu vương quốc Ả rập thống nhất, UNESCO đã công bố dân ca quan họ Bắc Ninh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện nhân loại. Sau lễ vinh danh ấy, Bắc Ninh đã đẩy mạnh thực hiện những cam kết với UNESCO, đưa dân ca quan họ Bắc Ninh lan tỏa mạnh mẽ.

Quả nhiên, sau 10 năm thực hiện cam kết với UNESCO, hát dân ca quan họ Bắc Ninh đã trở thành nét đẹp trong đời sống văn hóa cộng đồng của người dân Kinh Bắc. Tính đến nay, trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh có 44 làng quan họ gốc; 369 câu lạc bộ quan họ thực hành. Điều đáng nói, dân ca quan họ Bắc Ninh còn phát triển, lan tỏa đến nhiều địa phương, tỉnh, thành phố trong cả nước như: Bắc Giang, TP. Hồ Chí Minh, Hà Nội, Bà Rịa-Vũng Tàu, Lâm Đồng, Bình Dương, Bình Phước…

Tại nhiều trường học trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh đã đều đặn tổ chức những tiết học hát mang lại hứng thú cho các em học sinh. Hàng trăm câu lạc bộ dân ca quan họ Bắc Ninh được thành lập và duy trì hoạt động thường xuyên. Tại những câu lạc bộ này, có cụ đã ở tuổi “xưa nay hiếm” nhưng vẫn miệt mài hát và truyền dạy cho con cháu. Tiêu biểu như nghệ nhân Nguyễn Thị Bàn, 90 tuổi ở Câu lạc bộ quan họ thôn Viêm Xá, thành phố Bắc Ninh. Theo cụ Bàn, quan họ như mạch máu chảy trong người, trong hơi thở mỗi ngày. Chỉ khi nào sức cạn kiệt không thể nói thành lời thì cụ mới ngưng hát, ngưng dạy cho con cháu.

Nỗ lực bảo tồn

Vào ngày 23/2/2019, tại thành phố Bắc Ninh sẽ diễn ra Lễ kỷ niệm 10 năm dân ca quan họ Bắc Ninh được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Từ ngày 13 - 28/2/2019 cũng diễn ra Festival Về miền quan họ 2019.

Trong khuôn khổ Festival có chương trình giao lưu nghệ thuật với chủ đề “Tứ hải giao tình”. Đây là chương trình giao lưu nghệ thuật giữa dân ca quan họ Bắc Ninh với các Di sản văn hóa phi vật thể của Việt Nam đã được UNESCO vinh danh như: Hát xoan; ví giặm, nhã nhạc cung đình Huế, cồng chiêng Tây Nguyên, đờn ca tài tử, bài Chòi. Bên cạnh đó là chương trình hát dân ca quan họ trên thuyền tại Hồ Nguyên Phi Ỷ Lan; thi Người đẹp Kinh Bắc 2019…Ngoài ra còn có giao lưu hát canh quan họ tại một số địa điểm; hoạt động trải nghiệm văn hóa đường phố; các trò chơi dân gian…

Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh Nguyễn Văn Phong, sau 10 năm được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện nhân loại, tỉnh đã có nhiều chính sách bảo tồn, phát huy và lan tỏa dân ca quan họ Bắc Ninh. Nhiều làng quan họ gốc đã được khôi phục lại không gian diễn xướng; các làng quan họ mới cũng được phát triển, nhiều câu lạc bộ quan họ được thành lập. Bên cạnh đó, tỉnh cũng ban hành nhiều cơ chế, chính sách đãi ngộ các nghệ nhân, nghệ sỹ…

Ngay trong đầu xuân năm mới 2019, UBND tỉnh Bắc Ninh đã tổ chức buổi gặp mặt biểu dương 18 cá nhân, 19 tập thể tiêu biểu trong công tác bảo tồn, phát huy, lan tỏa giá trị dân ca quan họ Bắc Ninh; trao Bằng công nhận 44 làng quan họ gốc trong tỉnh Bắc Ninh.