Gia Lai: 4 trạm quan trắc hư hỏng, ai chịu trách nhiệm?

Đây là những trạm quan trắc được đầu tư hàng trăm tỷ đồng để theo dõi mức độ ô nhiễm môi trường ở các khu vực có mật độ dân cư, giao thông và hoạt động sản xuất cao.

Ngày 6/5, theo nguồn tin của Báo Công Thương, Trung tâm quan trắc Tài nguyên và Môi trường Gia Lai vừa báo cáo Sở Tài nguyên và Môi trường về tình trạng 4 trạm quan trắc môi trường nước và không khí tự động liên tục bị hư hỏng, lỗi thiết bị khi đang thử nghiệm, hết bảo hành.

Theo Trung tâm quan trắc Tài nguyên và Môi trường Gia Lai, các trạm quan trắc có chức năng cảnh báo mức độ ô nhiễm không khí, nguồn nước để giúp chính quyền quản lý, xây dựng các khu dân cư; cũng như cung cấp thông tin cho cộng đồng dân cư, các tổ chức doanh nghiệp.

Tuy nhiên, sau khi lắp đặt và vận hành thử nghiệm, các trạm quan trắc này gặp nhiều vấn đề như: Hệ thống lấy mẫu không phù hợp, hay gặp sự cố, không vận hành liên tục; Máy bơm lấy mẫu hỏng hoàn toàn; Hệ thống lưu điện UPS cháy, hư hỏng hoàn toàn chưa được nhà thầu cung cấp thiết bị khắc phục; Hệ thống của máy phân tích chỉ tiêu Fe và NO_3- không đảm bảo dẫn đến không thể kiểm định/ hiệu chuẩn; Hệ thống của máy phân tích chỉ tiêu NH4+; NO3- và Fe không đảm bảo dẫn đến không thể kiểm định/ hiệu chuẩn; Đèn phân tích khí SO2 của máy APSA-370 hết thời gian sử dụng; Máy BTEX lỗi áp suất không hoạt động hoặc hoạt động không ổn định.

Đáng chú ý, Sở Tài nguyên và Môi trường Gia Lai từng khẳng định việc đầu tư nâng cấp các trạm quan trắc là "hết sức cần thiết" và đề xuất cấp kinh phí hơn 112 tỉ đồng để mua sắm trang thiết bị quan trắc, phân tích môi trường năm 2019. Tuy nhiên, đến năm 2022, sau khi nhà thầu chuyển số trang thiết bị đến bàn giao thì Sở Tài nguyên và Môi trường lại thông báo chưa thể lắp đặt do các vị trí từng được đề xuất có mật độ dân cư, giao thông, phát thải khí không lớn nên "chưa thật sự cần thiết" phải theo dõi, quan trắc. Thậm chí, Sở này còn cho lập đoàn khảo sát lại các vị trí dự kiến lắp đặt các trạm quan trắc và đề xuất không lắp đặt trạm quan trắc tại hầu hết các huyện.

Vậy là, hàng trăm tỉ đồng của ngân sách nhà nước đã được chi ra để mua sắm các trang thiết bị quan trắc môi trường nhưng chỉ mới đưa vào hoạt động thử nghiệm trong thời gian ngắn đã trục trặc, hư hỏng và có khả năng lại phải nằm đắp chiếu đợi sửa chữa. Đây là một sự lãng phí tiền ngân sách nghiêm trọng, khiến cho công tác quản lý, giám sát môi trường ở tỉnh Gia Lai gặp nhiều khó khăn và thiếu hiệu quả.

Đối diện với tình trạng này, cơ quan chức năng của tỉnh Gia Lai cần phải vào cuộc làm rõ nguyên nhân và trách nhiệm của các đơn vị liên quan. Cần xem xét lại quy trình khảo sát, lập dự toán, xét duyệt và thực hiện dự án để tìm ra những sai sót và khắc phục kịp thời.

Trước đó, Báo Công Thương đã có bài viết phản ánh về việc các thiết bị quan trắc môi trường gần 122 tỷ đồng ở Gia Lai có nguy cơ bị “đắp chiếu”. Nguyên nhân do hầu hết các vị trí dự kiến có thể lắp đặt Trạm quan trắc không khí và nước tự động, liên tục tại các huyện Kông Chro, Đak Pơ, Mang Yang, Đak Đoa, Chư Pưh, Ia Pa, Phú Thiện... đều không phù hợp với Quyết định 254 của UBND tỉnh Gia Lai và không nằm trong quy hoạch theo Quyết định 568 về việc điều chỉnh, bổ sung mạng lưới quan trắc môi trường trên địa bàn tỉnh Gia Lai đến năm 2020.

Số thiết bị quan trắc môi trường dùng để đo cảnh báo mức độ ô nhiễm không khí, nguồn nước thuộc dự án “Nâng cấp, bổ sung trang thiết bị quan trắc môi trường trên địa bàn tỉnh Gia Lai” được Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Gia Lai phê duyệt, có tổng giá trị lên đến gần 122 tỷ đồng do phía nhà thầu Liên danh MP-UTTC-PL cung cấp.