Định dạng kịch bản khủng hoảng Covid-19

Sự cách ly xã hội: Ở tỉnh Hồ Bắc, phương pháp này đã bị bỏ lỡ, nhưng phần còn lại của Trung Quốc đảm bảo không bỏ lỡ cách tiếp cận này. Ở Italia cũng đã tiến hành cách ly khi quá muộn và sau đó phần còn lại của châu Âu cũng bỏ lỡ cách tiếp cận đó. Ở Mỹ, vẫn bị hạn chế bởi thử nghiệm không đủ. Khi căn bệnh gia tăng, các biện pháp cách ly xã hội sẽ phải được ban hành rộng hơn và lâu hơn để đạt được hiệu quả tương tự…

Hiện tại, triển vọng kinh tế có vẻ ảm đạm, khiến các chính trị gia, nhà hoạch định chính sách và thị trường tài chính mất cảnh giác. Ví dụ, ước tính đồng thuận cho tuyên bố thất nghiệp ban đầu ở Mỹ khoảng 1,6 triệu người trong tuần cuối tháng 3, nhưng con số này lên tới 3,28 triệu người - một con số chưa từng có trong lịch sử.

Dự báo hiện tại không đáng tin cậy vào thời điểm có quá nhiều khía cạnh không thể biết, như: Các thuộc tính của virus chưa được nhận diện đầy đủ và có thể thay đổi; vai trò của các bệnh nhân không có triệu chứng vẫn chưa được hiểu rõ; tỷ lệ nhiễm bệnh và miễn dịch thực sự là không chắc chắn, đặc biệt là các xét nghiệm bị hạn chế... Tuy nhiên, việc kiểm tra các kịch bản khác nhau vẫn tăng thêm giá trị trong bối cảnh hạn chế tầm nhìn này.

Tất cả những gì kỳ vọng đã chuyển từ tăng trưởng tích cực sang tăng trưởng âm, ít nhất là trong 2 quý liên tiếp đầu năm 2020. Câu hỏi kịch bản lớn hơn xoay quanh hình dạng của cú sốc kinh tế Covid-19 và di sản của cú sốc đó.

Nhìn lại cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu gây sốc như thế nào dẫn đến suy thoái với những tiến bộ và sự phục hồi khác nhau ở 3 quốc gia mẫu: Hình chữ V. Năm 2008, Canada đã tránh được một cuộc khủng hoảng ngân hàng: Tín dụng tiếp tục chảy và việc hình thành vốn không bị gián đoạn đáng kể. Tránh sự sụp đổ sâu hơn giúp giữ lao động tại chỗ và ngăn ngừa suy giảm kỹ năng. GDP giảm nhưng về cơ bản đã leo trở lại con đường trước khủng hoảng. Đây là điển hình của một cú sốc hình chữ V cổ điển, trong đó đầu ra bị dịch chuyển nhưng cuối cùng sự tăng trưởng trở lại con đường cũ.

Hình chữ U. Mỹ có một con đường khác biệt rõ rệt. Tăng trưởng giảm nhanh chóng và không bao giờ hồi phục trở lại con đường trước khủng hoảng. Lưu ý rằng, tốc độ tăng trưởng được phục hồi (độ dốc là như nhau), nhưng khoảng cách giữa đường cũ và đường mới vẫn còn lớn, thể hiện thiệt hại một lần đối với phía cung kinh tế, và sản lượng bị mất vô thời hạn. Điều này được thúc đẩy bởi một cuộc khủng hoảng ngân hàng sâu sắc đã phá vỡ trung gian tín dụng. Khi suy thoái kéo dài, nó đã gây thiệt hại nhiều hơn cho cung lao động và năng suất. Mỹ năm 2008 là một hình chữ U cổ điển của - một phiên bản tổn thất hơn nhiều so với hình chữ V của Canada.

Hình chữ L. Hy Lạp là ví dụ thứ 3 và cho đến nay là hình dạng tồi tệ nhất. Không chỉ quốc gia này chưa bao giờ phục hồi con đường đầu ra trước đó, mà cả tốc độ tăng trưởng cũng giảm. Khoảng cách giữa con đường cũ và mới ngày càng mở rộng, với sản lượng bị mất liên tục tăng lên. Điều này có nghĩa, cuộc khủng hoảng đã để lại thiệt hại cơ cấu lâu dài cho phía cung kinh tế. Đầu vào vốn, đầu vào lao động, và năng suất liên tục bị hư hỏng.

Các cú sốc V, U, L có thể đến ở các cường độ khác nhau. Một con đường hình chữ V có thể nông hoặc sâu. Hình chữ U có thể đi sâu vào một con đường tăng trưởng mới hoặc nhỏ. Vậy cú sốc kinh tế Covid-19 phù hợp với mô hình nào cho đến nay?

Hai đường dẫn cho Covid-19 để tạo ra thiệt hại cấu trúc trong kịch bản hình chữ U như sau: Thứ nhất, rủi ro hệ thống tài chính. Cú sốc Covid-19 chưa từng có đã tạo ra căng thẳng trên thị trường vốn, gây ra phản ứng mạnh mẽ từ các ngân hàng trung ương. Nếu vấn đề thanh khoản vẫn tồn tại và các vấn đề kinh tế thực sự dẫn đến việc ghi giảm, vấn đề về vốn có thể phát sinh. Mặc dù từ góc độ chính sách, có thể biết các giải pháp, việc cứu trợ và tái cấp vốn của các ngân hàng đang gây tranh cãi về mặt chính trị. Trong trường hợp khủng hoảng tài chính, việc hình thành vốn sẽ gây ảnh hưởng lớn, dẫn đến sự sụt giảm kéo dài với thiệt hại về lao động và năng suất.

Thứ hai, nền kinh tế thực đã đóng băng. Nhiều tháng cách ly xã hội có thể phá vỡ sự hình thành vốn và cuối cùng là tham gia lao động và tăng trưởng năng suất. Không giống như các cuộc khủng hoảng tài chính, sự đóng băng kéo dài của cường độ này gây tổn hại cho phía cung sẽ là không gian mới cho các nhà hoạch định chính sách. Rủi ro kinh tế tài chính và kinh tế thực có liên quan đến nhau theo hai cách: Một cuộc khủng hoảng Covid-19 kéo dài có thể thúc đẩy số vụ phá sản của nền kinh tế thực, khiến hệ thống tài chính càng khó quản lý. Trong khi đó, một cuộc khủng hoảng tài chính sẽ làm chết đói nền kinh tế thực của tín dụng. Công bằng mà nói, mức độ rủi ro của cuộc khủng hoảng Covid-19 là đặc biệt đe dọa. Mặc dù có rất nhiều chính sách để đối phó với các cuộc khủng hoảng tài chính, nhưng không có nghĩa điều đó tồn tại cho một nền kinh tế thực quy mô lớn bị đóng băng.

Điều quan trọng là phải nhận ra rằng, không có kịch bản sốc nào được nêu ở trên sẽ không thể tránh khỏi. Các quốc gia sẽ có những trải nghiệm khác nhau đáng kể vì 2 lý do: Khả năng phục hồi cấu trúc của các nền kinh tế để hấp thụ những cú sốc như vậy và năng lực của các nhà nghiên cứu y tế, nhà hoạch định chính sách để đối phó với những thách thức mới chưa từng có.

Về mặt y tế: Rõ ràng rằng cần có một loại vắc-xin sẽ làm giảm nhu cầu cách ly xã hội và làm giảm bớt sự bế tắc của chính sách đối với nền kinh tế toàn cầu. Nhưng các mốc thời gian có thể dài, vì vậy, trọng tâm có thể phải là sự đổi mới gia tăng trong giới hạn của các giải pháp hiện có. Mặt khác, cần phải đổi mới tổ chức để giải phóng năng lực đáp ứng nhu cầu về nguồn lực, như huy động tối ưu các chuyên gia y tế, tái sử dụng không gian điều trị và thay đổi cách xử lý chăm sóc y tế để ưu tiên khủng hoảng Covid- 19.

Về mặt kinh tế: Tại Mỹ, các chính trị gia đã thông qua gói kích thích trị giá 2,2 nghìn tỷ USD để làm dịu cú đòn của cuộc khủng hoảng Covid-19. Nhưng đổi mới chính sách cũng sẽ phải xảy ra. Ví dụ, các ngân hàng trung ương cung cấp tài chính ngắn hạn không giới hạn để đảm bảo các vấn đề thanh khoản không thể phá vỡ hệ thống ngân hàng.