Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam 2010: Hướng tới môi trường kinh doanh minh bạch, cạnh tranh bình đẳng

CôngThương - Diễn đàn lần này có chủ đề “Cạnh tranh và Tăng trưởng bền vững” do Bộ Kế hoạch & Đầu tư, Ngân hàng Thế giới và Tổ chức Tài chính Quốc tế (IFC) phối hợp tổ chức. Tại diễn đàn các bên tham gia cùng trao đổi về những thách thức mà Việt Nam đang phải đối mặt, đồng thời đưa ra những kiến nghị, giải pháp hướng tới một môi trường đầu tư, kinh doanh hoàn thiện và hiệu quả hơn.

Lo ngại về bất ổn của kinh tế vĩ mô

Những bất ổn của kinh tế vĩ mô như tiền đồng mất giá, lạm phát cao, cơ sở hạ tầng chậm được cải thiện... là những quan ngại được các nhà đầu tư nước ngoài nêu lên tại Diễn đàn. Theo Chủ tịch Phòng thương mại Mỹ (AmCham) Hank Tomlinson, thành công của Việt Nam trong việc thu hút đầu tư nước ngoài thời gian qua phần lớn được dựa vào kỳ vọng về một nền kinh tế - chính trị ổn định. Tuy nhiên, kỳ vọng của nhà đầu tư về giá trị tiền đồng hiện không ổn định do tiền đồng thời gian qua liên tục bị mất giá. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến hệ thống ngân hàng mà còn gây hệ lụy đối với hầu hết các doanh nghiệp. Chủ tịch Phòng thương mại châu Âu (EuroCham) Alain Cany cũng cho rằng, tình trạng lạm phát ngày một tăng, việc tiền đồng giảm giá sẽ tác động tiêu cực tới thu nhập của các nhà sản xuất, do vậy làm giảm sức hấp dẫn của thị trường Việt Nam.

Để giải quyết tình trạng này, đại diện của các doanh nghiệp cho rằng, Chính phủ Việt Nam nên tiếp tục thực hiện mạnh mẽ các biện pháp nhằm kiềm chế lạm phát, củng cố niềm tin của người dân vào tiền đồng. Đặc biệt, cơ quan chức năng nên đưa ra các thông điệp chính sách rõ ràng, ổn định hơn, giúp tăng cường lòng tin vào việc quản lý kinh tế vĩ mô của Chính phủ.

Một vấn đề muôn thuở nữa là cơ sở hạ tầng còn yếu kém của Việt Nam. Theo đại diện của Eurocham, Việt Nam cần ít nhất 70-80 tỷ USD để đầu tư cho đường bộ, đường sắt và cảng biển trong vòng 5-10 năm tới và Chính phủ cần chia sẻ nhiều hơn nữa công việc này cho khu vực tư nhân, thông qua mô hình hợp tác công tư (PPP). Trình độ nhân lực cũng là mối lo ngại đối với các nhà đầu tư nước ngoài. Có đến 50% trong số doanh nghiệp không muốn mở rộng kinh doanh do nguyên nhân thiếu lao động có kỹ năng. Trong khi đó, Phòng thương mại Australia (AusCham) cho biết, các doanh nghiệp Australia sẵn sàng tham gia vào chiến lược đào tạo nguồn nhân lực cho Việt Nam nhưng hiện vẫn còn nhiều hạn chế về các quy định cho phép tổ chức giáo dục nước ngoài hoạt động tại Việt Nam.

Các doanh nghiệp cần bình đẳng triệt để

Đó là kiến nghị của đại diện khu vực tư nhân TP.HCM- Phó Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ TP.HCM- Phùng Anh Tuấn. Theo ông Tuấn, sau sự việc Vinashin với bài học rút ra, không nên tiếp tục duy trì tình trạng trong môi trường "cạnh tranh bình đẳng" nhưng một thành phần kinh tế lại được đối xử ưu đãi hơn.

Chủ trương của Nhà nước là thành lập các tập đoàn kinh tế với kỳ vọng sẽ trở thành những "quả đấm thép" hay những "anh cả đỏ" đóng vai trò chủ lực trong nền kinh tế. Tuy nhiên, qua thực tế diễn ra (như vụ Vinashin cùng nhiều tập đoàn khác), dường như đang theo hướng ngược lại. ông Tuấn cho rằng, trong nền kinh tế tồn tại chính sách cho một số doanh nghiệp được ưu đãi hay hưởng độc quyền đứng ngoài quy luật hoạt động của kinh tế thị trường, thì chính sách đó khiến cho các nguồn lực xã hội không thể được sử dụng một cách hiệu quả.

Để tạo dựng môi trường cạnh tranh bình đẳng, ông Tuấn cho rằng, cần điều chỉnh hệ thống pháp luật và ban hành quy định mới để thực hiện "triệt để" việc bình đẳng hóa chính sách đối xử với các doanh nghiệp. Không thành lập thêm mà thúc đẩy nhanh hơn nữa quá trình cổ phần hóa, tư nhân hóa các doanh nghiệp nhà nước, để tăng hiệu quả sử dụng vốn cũng như giảm gánh nặng quản lý của Chính phủ. Ông Tuấn đề nghị, doanh nghiệp nhà nước chỉ nên tham gia vào những lĩnh vực công ích, không nhằm mục đích kiếm lãi và có hiệu quả xã hội cần thiết. Song song đó, Nhà nước cần tạo điều kiện cho kinh tế tư nhân tham gia sâu vào quá trình phát triển kinh tế của đất nước.

Tại Diễn đàn, bà Victoria Kwakwa, Giám đốc Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam cũng cho rằng, khu vực tư nhân đảm nhiệm vai trò ngày càng lớn, quan trọng hơn trong bối cảnh Việt Nam trở thành quốc gia thu nhập trung bình thấp. Theo Giám đốc WB, Việt Nam cần xây dựng các quy định, chính sách quản lý minh bạch nhằm dẫn dắt hoạt động của khu vực tư nhân,  tạo môi trường kinh doanh thuận lợi cho hoạt động của khu vực tư nhân.

Chăm chú lắng nghe ý kiến của cộng đồng doanh nghiệp, với tư cách là đồng Chủ tịch, đồng thời là đại diện của Chính phủ tại Diễn đàn, Bộ trưởng Bộ trưởng Kế hoạch & Đầu tư Võ Hồng Phúc cho biết sẽ tiếp thu đầy đủ các kiến nghị được doanh nghiệp phản ánh. Bản tổng hợp ý kiến của các doanh nghiệp sẽ được gửi tới Hội nghị Nhóm tư vấn các nhà tài trợ cho Việt Nam (CG) diễn ra trong 2 ngày 7-8/12 tới để tiếp tục trao đổi, thảo luận.