"Việt Nam chủ động, bình đẳng, lựa chọn hợp tác FDI"

Hội nghị thu hút gần 2.600 đại biểu là lãnh đạo Bộ, ban, ngành, địa phương; các chuyên gia về đầu tư nước ngoài, các hiệp hội doanh nghiệp, nhà đầu tư trong và ngoài nước cùng thảo luận về chiến lược, định hướng giải pháp cho đầu tư nước ngoài trong giai đoạn phát triển mới. Tại hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ và các thành viên Chính phủ đã trao các phần thưởng cao quý của Nhà nước cho các cơ quan, tập thể, cá nhân, các doanh nghiệp FDI có nhiều đóng góp cho sự phát triển kinh tế xã hội của Việt Nam.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu tại Hội nghị - Ảnh: VGP

FDI đóng góp 20% GDP

Tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, từ năm 1987 song hành cùng quá trình đổi mới và mở cửa nền kinh tế, Luật Đầu tư nước ngoài đã được ban hành. Từ chủ trương đúng đắn trên, trải qua 30 năm phát triển, đến nay khu vực kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài ngày càng thể hiện được vai trò quan trọng và đóng góp đáng kể cho sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Tính đến hết tháng 8/2018, Việt Nam có 26.500 dự án FDI còn hiệu lực với tổng vốn đăng ký đạt 334 tỷ USD, vốn thực hiện khoảng 184 tỷ USD.

Theo đánh giá, đầu tư nước ngoài đã đóng góp gần 20% GDP và là nguồn vốn bổ sung quan trọng cho vốn đầu tư phát triển của Việt Nam với tỷ trọng khoảng 23,7% trong tổng vốn đầu tư toàn xã hội.

Về kinh tế, đầu tư nước ngoài đóng vai trò là một trong những động lực quan trọng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của Việt Nam, mức đóng góp của khu vực đầu tư nước ngoài trong GDP của cả nước tăng từ 9,3% năm 1995 lên 19,6% năm 2017.

Tỷ trọng thu ngân sách nhà nước từ khu vực đầu tư nước ngoài cũng tăng đáng kể, từ 1,8 tỷ USD trong giai đoạn 1994-2000 lên 23,7% tỷ USD trong giai đoạn 2011-2015, chiếm gần 14% tổng thu ngân sách nhà nước. Riêng năm 2017, khu vực đầu tư nước ngoài đã đóng góp hơn 8 tỷ USD, chiếm 17,1% tổng thu ngân sách nhà nước.

Về xã hội, khu vực đầu tư nước ngoài đã có nhiều đóng góp trong tạo việc làm, góp phần chuyển dịch cơ cấu lao động và cải thiện chất lượng nguồn nhân lực. Việc làm trực tiếp trong khu vực đầu tư nước ngoài đã tăng từ 330.000 người năm 1995 lên khoảng 3,6 triệu người năm 2017; đồng thời tạo việc làm gián tiếp khoảng 5-6 triệu lao động...

Ngoài ra, việc thu hút và sử dụng đầu tư nước ngoài đã góp phần tích cực hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, tăng cường quan hệ đối ngoại, hợp tác và hội nhập quốc tế.

Hội nghị thu hút gần 2.600 đại biểu

Chủ yếu sử dụng công nghệ mức trung bình

Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định, việc mở cửa thu hút FDI là chủ trương đúng đắn, góp phần thực hiện nhiều mục tiêu của đất nước. Khu vực FDI là bộ phận không thể tách rời với nền kinh tế Việt Nam.

Tuy nhiên, theo Thủ tướng, sau 30 năm thu hút FDI, vẫn còn những tồn tại không mong muốn và thua thiệt đối với đất nước. Trước hết, các doanh nghiệp FDI chủ yếu sử dụng công nghệ ở mức trung bình, hoặc trung bình tiên tiến so với khu vực và trên thế giới. Khu vực FDI không có nhiều công nghệ cao, công nghệ nguồn, tỷ lệ đầu tư cho phát tiển còn thấp.

Việc liên kết khu vực FDI và trong nước, việc chuyển giao công nghệ chưa như kỳ vọng, chủ yếu ở mức gia công, lắp ráp, giá trị gia tăng không cao. Nhiều dự án FDI tiêu tốn năng lượng, gây ô nhiễm môi trường, báo lỗ, chuyển giá, đầu tư chui, không đảm bảo quyền lợi xứng đáng cho người lao động, trình độ quản lý còn yếu kém.

Bên cạnh đó, quản lý Nhà nước về FDI còn thiếu chặt chẽ, thiếu tư duy quản lý để thu hút các nhà đầu tư toàn cầu, các nhà đầu tư công nghệ cao. Thiếu sự nhất quán ở các cấp, các địa phương.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh trao Bằng khen cho các cá nhân và doanh nghiệp FDI có nhiều đóng góp cho sự phát triển kinh tế xã hội của Việt Nam

Cần nâng cao tính tự chủ

Trên cơ sở tổng kết, đánh giá kết quả 30 năm thu hút FDI, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ một số quan điểm thu hút FDI của Việt Nam trong thời gian tới.

Một là, Việt Nam khẳng định khu vực FDI là một bộ phận quan trọng của nền kinh tế. Việt Nam thực hiện với nội hàm mở rộng hơn, không chỉ thu hút vốn mà còn hợp tác về quản lý, tăng cường mua lại, sáp nhập, hợp tác bảo vệ môi trường, hợp tác về lao động, đảm bảo công bằng xã hội.

“Hợp tác FDI là sự chủ động, bình đẳng, có tính lựa chọn của Việt Nam. Không phải nhà đầu tư nước ngoài mang gì là ta nhận nấy. Điều quan trọng là có lựa chọn, dần thoát khỏi gia công, lắp ráp đơn thuần, nâng tầm trình độ sản xuất, nâng cao tính tự chủ của nền kinh tế quốc gia”- Thủ tướng nhấn mạnh.

Thứ hai, Việt Nam tôn trọng nhà đầu tư cùng lợi ích, quyền lợi chính đáng của họ tại Việt Nam.

Thứ ba, thời gian tới Việt Nam tiếp tục thúc đẩy hợp tác với các nhà đầu tư nước ngoài đến làm ăn, kinh doanh.

Thứ tư, Việt Nam khuyến khích đầu tư vào công nghệ cao, bảo vệ môi trường, phát triển lao động, đầu tư mang tính chất bền vững, tạo giá trị gia tăng cao, thu hút các dự án công nghệ tương lai của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0.

Thứ năm, Việt Nam sẽ tăng cường hợp tác đa quốc gia, tập đoàn lớn trên thế giới để hình thành liên kết ngành, từng bước thực hiện các công đoạn có giá trị gia tăng cao hơn trong nền kinh tế toàn cầu, phù hợp với quy hoạch địa phương, quy hoạch vùng.

Trong bối cảnh thế giới và khu vực đang có nhiều biến đổi, đan xen cơ hội và thách thức, đặc biệt là cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, Thủ tướng yêu cầu các bộ ngành và địa phương cần làm tốt một số nhiệm vụ: Giữ vững môi trường chính trị, nền tảng tinh kết vĩ mô, sự ổn định an ninh, quốc phòng, đối ngoại, thúc đẩy mạnh mẽ hạ tầng, đào tạo nhân lực chất lượng cao.

Ngoài ra, cần hoàn thiện khung pháp luật, tương thích một số luật phù hợp các cam kết quốc tế, các hiệp định FTA thế hệ mới. Trong đó có thực hiện chủ tương hợp tác đầu tư nước ngoài có ưu tiên, chọn lọc, gắn với mục tiêu nâng tầm trình độ nền kinh tế, xây dựng nền kinh tế tự chủ.

Ngoài ra, Thủ tướng cũng khuyến khích, hỗ trợ doanh nghiệp trong nước liên doanh, liên kết, góp vốn, mua cổ phần, phần vốn góp của doanh nghiệp đầu tư nước ngoài trong các dự án sử dụng công nghệ cao, công nghệ mới, công nghiệp hỗ trợ....

Bên cạnh đó, hoàn thiện chính sách ưu đãi, khuyến khích đầu tư trên nguyên tắc gắn với cơ chế kiểm tra, giám sát để đảm bảo doanh nghiệp đầu tư nước ngoài thực hiện đúng cam kết đầu tư, tuân thủ đúng tiêu chí, điều kiện hưởng ưu đãi. Tạo cơ chế kết nối các hoạt động xúc tiến về đầu tư, thương mại, du lịch nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động xúc tiến…

Thủ tướng khẳng định, Chính phủ Việt Nam nhất quán và cam kết tiếp tục thực hiện chủ trương, chính sách hợp tác đầu tư nước ngoài và cam kết xây dựng môi trường đầu tư ngày càng thuận lợi, mang tính cạnh tranh, tiệm cận với các chuẩn mực quốc tế tiên tiến và phù hợp với các cam kết tiêu chuẩn cao trong các hiệp định FTA thế hệ mới mà Việt Nam tham gia.

"Chính phủ luôn lắng nghe và luôn đồng hành cùng các nhà đầu tư để hợp tác cùng có lợi, cùng phát triển bền vững. Sự thành công của các bạn tại Việt Nam cũng chính là thành công, niềm tự hào của chúng tôi" - Thủ tướng nhấn mạnh.