Tuyên bố chung giữa Việt Nam và Malaysia

1. Nhận lời mời của Thủ tướng Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc, Thủ tướng Malaysia Mahathir Mohamad thăm chính thức Việt Nam từ ngày 26 đến 28 tháng 8 năm 2019. Đoàn cấp cao tháp tùng Thủ tướng Malaysia có Bộ trưởng Ngoại giao và quan chức cao cấp của Văn phòng Thủ tướng, Bộ Ngoại giao và Bộ Ngoại thương và Công nghiệp.

2. Trong khuôn khổ chuyến thăm, Thủ tướng Mahathir Mohamad đã dự Lễ đón chính thức tại Phủ Chủ tịch vào ngày 27 tháng 8 năm 2019 và hội đàm với Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc. Sau hội đàm, hai Thủ tướng đã chứng kiến Lễ ký kết Ý định thư về việc ký Bản ghi nhớ về Hợp tác thực thi pháp luật và tìm kiếm cứu nạn trên biển và trao đổi Thư về việc thành lập Nhóm Nghị sĩ Hữu nghị Việt Nam - Malaysia. Thủ tướng Mahathir Mohamad đã dự chiêu đãi chính thức của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và đến chào Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng.

3. Tại cuộc hội đàm, hai Thủ tướng đã trao đổi về các vấn đề song phương, khu vực và quốc tế cùng quan tâm. Hai bên bày tỏ hài lòng về quan hệ Đối tác Chiến lược tốt đẹp giữa hai nước không ngừng được củng cố trên cơ sở tin cậy lẫn nhau và hợp tác sâu rộng trên tất cả các lĩnh vực, đặc biệt là kinh tế, quốc phòng, an ninh, nông nghiệp, giao lưu văn hóa - xã hội và giao lưu nhân dân...

Thủ thướng Nguyễn Xuân Phúc và Thủ tướng Mahathir Mohamad

Hợp tác chính trị

4. Hai Thủ tướng nhất trí duy trì tiếp xúc cấp cao thường xuyên và tăng cường trao đổi về các vấn đề chiến lược thông qua các chuyến thăm cấp cao và các cấp trên các kênh đảng, chính phủ, quốc hội. Hai nhà Lãnh đạo cam kết mở rộng hợp tác song phương thông qua các cơ chế hợp tác và tham vấn hiện có, trong đó có cơ chế Ủy ban hỗn hợp về Hợp tác kinh tế, khoa học và kỹ thuật và Đối thoại chiến lược cấp Quan chức cao cấp.

5. Hai Thủ tướng đánh giá cao việc hai bên nỗ lực thực hiện hiệu quả Chương trình hành động Việt Nam - Malaysia giai đoạn 2017-2019 trên tất cả các lĩnh vực hợp tác và hoan nghênh hai bên đã bắt đầu trao đổi về Chương trình hành động mới cho giai đoạn 2020-2025.

6. Hai Thủ tướng hoan nghênh việc thành lập Nhóm Nghị sĩ hữu nghị Malaysia - Việt Nam thông qua việc trao đổi thư giữa hai bên. Việc thành lập Nhóm Nghị sĩ hữu nghị sẽ thúc đẩy hơn nữa quan hệ giữa hai Quốc hội cũng như hợp tác giữa Việt Nam và Malaysia.

Hợp tác quốc phòng, an ninh và pháp luật

7. Hai Thủ tướng nhất trí tăng cường trao đổi song phương về quốc phòng thông qua việc sớm thiết lập cơ chế Ủy ban cấp cao về Hợp tác Quốc phòng Việt Nam - Malaysia. Hai bên nhất trí tổ chức kỳ họp lần thứ nhất của cơ chế này do Việt Nam đăng cai vào năm 2019.

8. Hai bên nhất trí tổ chức kỳ họp lần thứ nhất Nhóm công tác chung về Tội phạm xuyên quốc gia trong khuôn khổ Bản ghi nhớ về Hợp tác phòng chống tội phạm xuyên quốc gia ký năm 2015.

9. Hai bên khẳng định cam kết tăng cường hơn nữa hợp tác phòng chống tội phạm tội phạm xuyên quốc gia, tội phạm công nghệ cao và các loại tội phạm khác như ma túy, cướp biển, khủng bố, nhập cư trái phép; nhất trí xây dựng khung pháp lý nhằm thúc đẩy hợp tác trong lĩnh vực này, bao gồm đẩy nhanh đàm phán Bản ghi nhớ (MOU) về Hợp tác pháp luật, Thỏa thuận về Hợp tác phòng chống buôn bán người và thỏa thuận về chuyển giao người bị kết án phạt tù. Hai bên tái khẳng định cam kết không cho phép bất kỳ cá nhân hay tổ chức nào sử dụng lãnh thổ của nước này để tiến hành các hoạt động chống lại nước kia.

10. Hai bên khẳng định cam kết áp dụng thủ tục pháp luật trên cơ sở luật của sở tại và luật quốc tế một cách công bằng và khách quan đối với công dân của nước này bị bắt giữ, điều tra tại nước kia.

11. Hai bên chia sẻ quan ngại về vấn đề tàu thuyền xâm nhập và đánh bắt cá trái phép, không khai báo và không theo quy định (IUU). Hai Thủ tướng khẳng định tiếp tục các nỗ lực giải quyết vấn đề IUU, bao gồm chia sẻ thông tin trong khuôn khổ Bản ghi nhớ (MOU) hiện có về Hợp tác nông nghiệp giữa Việt Nam và Malaysia. Việt Nam cảm ơn Malaysia đối xử nhân đạo và hồi hương nhanh chóng thuyền viên và ngư dân bị bắt giữ; nhấn mạnh những nỗ lực hiện nay của phía Việt Nam nhằm nâng cao nhận thức về đánh bắt cá trách nhiệm cũng như xây dựng các cơ chế để giải quyết vấn đề IUU.

Hợp tác kinh tế

12. Hai Thủ tướng hài lòng về những kết quả tích cực về hợp tác kinh tế giữa Việt Nam và Malaysia với kim ngạch thương mại hai chiều năm 2018 tăng hai con số, đạt 13,3 tỷ USD. Hai bên nhất trí cần tiếp tục cùng nỗ lực thúc đẩy quan hệ hợp tác kinh tế chiến lược giữa hai nước.

13. Hai bên nhất trí tăng cường xuất, nhập khẩu hàng hóa của nhau, bao gồm các mặt hàng điện và điện tử, các sản phẩm dầu khí, hóa chất và các sản phẩm hóa chất, sản phẩm kim loại, máy móc, phụ tùng và trang thiết bị, nông sản, dầu cọ, các sản phẩm ha-la, thủy sản, dệt may và tăng kim ngạch thương mại hai chiều lên 15 tỷ USD hoặc cao hơn vào năm 2020.

14. Malaysia hoan nghênh Việt Nam tiếp tục sẵn sàng xuất khẩu gạo vào thị trường Malaysia với giá cạnh tranh trên cơ sở Bản ghi nhớ về Hợp tác trong lĩnh vực thương mại gạo giữa công ty VinaFood II và Công ty Bernas của Malaysia cũng như các văn bản, thỏa thuận hợp tác khác liên quan. Malaysia sẽ phổ biến thông tin về các quy định đối với thực phẩm ha-la cho các cơ quan chức năng liên quan của Việt Nam. Hai bên nhất trí tạo điều kiện cho việc nhập khẩu hàng hoá và dịch vụ ha-la vào thị trường của nhau.

15. Hai bên nhất trí tăng cường hợp tác giữa các cơ quan đầu tư và doanh nghiệp hai nước, bao gồm việc phối hợp tổ chức các hoạt động xúc tiến đầu tư nhằm tạo điều kiện cho việc tìm hiểu cơ hội đầu tư tại mỗi nước. Hai Thủ tướng nhấn mạnh việc đầu tư vào các lĩnh vực có tiềm năng lớn như dầu khí, công nghệ thông tin, sản xuất thông minh, trí tuệ nhân tạo, Cách mạng công nghiệp 4.0, xử lý nước thải, phát triển kỹ năng, logistics, nông nghiệp thông minh, thực phẩm (ha-la) và dệt may. Hai bên khuyến khích các nhà đầu tư giải quyết tranh chấp thương mại còn tồn tại hoặc phát sinh trên cơ sở các quy định và luật lệ của nước tiếp nhận.

16. Hai Thủ tướng nhấn mạnh tầm quan trọng của hợp tác dầu khí, yêu cầu các doanh nghiệp hạ nguồn hai nước tăng cường và mở rộng hợp tác, đặc biệt trong các ngành dầu nhớt và dầu khí.

Hợp tác lao động

17. Hai bên nhất trí đẩy mạnh hợp tác về lao động trên cơ sở cùng có lợi, hoan nghênh việc tổ chức họp Nhóm công tác chung về việc thực hiện Bản ghi nhớ về Tuyển chọn và sử dụng lao động ký năm 2015.

Hợp tác song phương trong các lĩnh vực khác

18. Hai bên hoan nghênh việc ký kết Bản ghi nhớ về hợp tác giáo dục vào tháng 3 năm 2019. Hai bên nhất trí thúc đẩy hợp tác giáo dục và đào tạo. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cảm ơn Chính phủ Malaysia đã tổ chức các khóa đào tạo hữu ích cho cán bộ Việt Nam thông qua Chương trình Hợp tác kỹ thuật Malaysia (MTCP) và mong Chính phủ Malaysia tiếp tục triển khai chương trình này trong tương lai.

19. Hai bên nhất trí thúc đẩy kết nối toàn diện và giao lưu văn hóa, nghệ thuật, du lịch thông qua tăng tần suất các chuyến bay thẳng giữa Việt Nam và Malaysia. Hai bên nhất trí hoàn tất nội dung Hiệp định vận chuyển hàng không (ASA) để ký kết vào thời gian thích hợp.

20. Hai bên nhất trí tiếp tục quan tâm, tạo điều kiện cho các tổ chức xã hội và tổ chức phi chính phủ hai nước, nhất là các hội hữu nghị và doanh nghiệp, tăng cường giao lưu và phối hợp, góp phần thúc đẩy hợp tác song phương về kinh tế, du lịch, văn hóa…; khuyến khích các địa phương hai nước tiếp tục đẩy mạnh hợp tác thông qua các hoạt động trao đổi đoàn các cấp, chia sẻ kinh nghiệm quản lý, đặc biệt trên các lĩnh vực quy hoạch đô thị, hạ tầng giao thông, khởi nghiệp sáng tạo.

Hợp tác khu vực và quốc tế

21. Hai Thủ tướng bày tỏ hài lòng về hợp tác tốt đẹp giữa hai nước tại các diễn đàn khu vực và quốc tế, trong đó có ASEAN và các cơ chế do ASEAN dẫn dắt, APEC, ASEM, WTO, Phong trào Không liên kết (NAM) và Liên hợp quốc. Trên tinh thần đó, Malaysia cam kết ủng hộ Việt Nam đảm nhiệm thành công vai trò Chủ tịch ASEAN năm 2020 và Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2020 - 2021. Việt Nam khẳng định ủng hộ mạnh mẽ Malaysia đăng cai thành công năm APEC 2020.

22. Hai Thủ tướng nhất trí tăng cường tham vấn, đối thoại để trao đổi quan điểm, lập trường và sáng kiến nhằm giải quyết các thách thức khu vực và toàn cầu, trong đó có khủng bố, tội phạm xuyên quốc gia, biến đổi khí hậu, quản lý và giảm thiểu rủi ro thiên tai, các vấn đề liên quan đến an ninh nguồn nước, lương thực và năng lượng và ngăn chặn xả rác thải nhựa ra biển.

23. Hai Thủ tướng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì đoàn kết và vai trò trung tâm của ASEAN, bảo đảm thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025. Hai Thủ tướng bày tỏ vui mừng trước việc các nhà Lãnh đạo ASEAN thông qua Quan điểm ASEAN về Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, trong đó nêu cao vai trò trung tâm của ASEAN, tính bao trùm, bổ trợ, trật tự dựa trên luật lệ phù hợp với luật pháp quốc tế, và cam kết thúc đẩy hội nhập kinh tế khu vực. Hai bên tái khẳng định cam kết cùng các nước thành viên ASEAN khác thúc đẩy xây dựng Cộng đồng ASEAN đoàn kết, thống nhất, tự cường, sáng tạo, có khả năng thích ứng hiệu quả và đóng vai trò trung tâm trong cấu trúc khu vực đang định hình.

24. Hai bên tái khẳng định tầm quan trọng của việc ủng hộ thương mại tự do và công bằng, hệ thống thương mại đa phương mở, bao trùm, minh bạch, và dựa trên luật lệ, với WTO là trung tâm. Hai nhà Lãnh đạo cam kết hợp tác chặt chẽ trong quá trình đàm phán và triển khai các thỏa thuận thương mại đa phương, với mục tiêu sớm kết thúc đàm phán Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện khu vực (RCEP), trong đó tính đến mức độ phát triển kinh tế khác nhau của các nước thành viên.

25. Hai bên nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình, ổn định, an ninh và thượng tôn pháp luật ở khu vực, trong đó bao gồm bảo đảm an toàn, an ninh và tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông; chia sẻ quan ngại sâu sắc đối với những diễn biến gần đây ở Biển Đông. Hai bên nhất trí giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, tôn trọng đầy đủ các tiến trình pháp lý và ngoại giao, không sử dụng hay đe dọa sử dụng vũ lực, trên cơ sở các nguyên tắc của luật pháp quốc tế, trong đó Công ước Liên hợp quốc về Luật biển (UNCLOS) 1982.

26. Hai Thủ tướng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tự kiềm chế, phi quân sự hóa và thực thi các nghĩa vụ pháp lý một cách có thiện chí, tôn trọng chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán của các quốc gia ven biển, thượng tôn pháp luật trên cơ sở UNCLOS 1982 và tránh các hoạt động có thể làm gia tăng căng thẳng. Hai bên khẳng định ủng hộ thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về ứng xử của các Bên ở Biển Đông (DOC) 2002; nhất trí tăng cường nỗ lực thúc đẩy sớm hoàn tất Bộ Quy tắc ứng xử ở biển Đông (COC) hiệu quả, thực chất và phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982.

27. Hai Thủ tướng bày tỏ hài lòng về các cuộc trao đổi cởi mở, thẳng thắn và cụ thể trên tinh thần hiểu biết lẫn nhau cũng như các kết quả quan trọng của chuyến thăm của Thủ tướng Mahathir Mohamad. Thủ tướng Mahathir Mohamad cảm ơn sự hiếu khách và đón tiếp nồng ấm mà Chính phủ và nhân dân Việt Nam đã dành cho đoàn Malaysia trong suốt chuyến thăm và trân trọng mời Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cùng Phu nhân thăm Malaysia vào thời gian thích hợp. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã vui vẻ nhận lời.