Thực hiện TPP - Hoạt động công đoàn hướng vào thực tế

Việt Nam sẽ bảo đảm các quyền cơ bản cho người lao động, nâng cao vai trò, vị thế của tổ chức công đoàn

4 nguyên tắc trụ cột trong đàm phán lao động

Tại Hội nghị “Trao đổi thông tin về Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP)” vừa được Công đoàn Công Thương Việt Nam tổ chức ngày 16/10, Thứ trưởng Bộ Công Thương kiêm Trưởng đoàn đàm phán Chính phủ Trần Quốc Khánh cho biết, TPP đã dành hẳn một chương để quy định các vấn đề liên quan đến lao động. Theo đó, các thành viên TPP đã đồng ý thông qua và duy trì trong luật và thông lệ của mình các quyền cơ bản của người lao động (NLĐ) như được thừa nhận trong Tuyên bố 1998 của Tổ chức Lao động quốc tế (ILO). Tiêu biểu, NLĐ có quyền tự do liên kết và thương lượng tập thể; các thành viên sẽ phải loại bỏ sự phân biệt đối xử về việc làm và nghề nghiệp… Đặc biệt, TPP cam kết không khuyến khích việc nhập khẩu hàng hóa được sản xuất bằng lao động cưỡng bức hoặc lao động trẻ em; hoặc sử dụng đầu vào được sản xuất bằng lao động cưỡng bức, bất kể nước đó có thuộc TPP hay không…

Theo Thứ trưởng Trần Quốc Khánh, các cam kết của Việt Nam trong TPP hoàn toàn dựa trên 4 nguyên tắc. Nguyên tắc đầu tiên, là thành viên nghiêm túc của ILO, vì vậy, Việt Nam sẽ tuân thủ Tuyên bố năm 1998 về các quyền cơ bản của NLĐ tại nơi làm việc, trong đó có quyền tự do lập hội và các quyền khác. Thứ hai, tất cả các tổ chức của người lao động hoạt động ở Việt Nam phải tôn trọng thể chế chính trị và pháp luật của Việt Nam. Thứ ba, khi đã đặt ra tiêu chuẩn thì phải sử dụng các tiêu chuẩn quốc tế, tuyệt đối không lấy tiêu chuẩn của bất cứ quốc gia nào để áp đặt lên quốc gia khác. Thứ tư, các vấn đề khó sẽ tiến hành theo lộ trình.

Nâng cao vai trò thực tế của công đoàn

Theo bà Phạm Nguyên Cường - Chuyên gia cao cấp của ILO, nguyên Phó Vụ trưởng Vụ Bình đẳng giới (Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam), các cam kết của TPP có nhiều điều liên quan đến trách nhiệm xã hội, trong đó, vấn đề bình đẳng giới, về quyền tham gia quyết định chính sách và đặc biệt là quyền đối thoại xã hội của NLĐ… Điều đó sẽ đặt ra thách thức lớn cho những người làm công tác công đoàn.

Chuyên gia ILO nhìn nhận, hiện nay, trong lao động đã nảy sinh rất nhiều mâu thuẫn giữa NLĐ và chủ sử dụng lao động, đòi hỏi công đoàn phải thực sự phát huy vai trò để giải quyết mâu thuẫn. Tuy nhiên, để làm được việc đó, theo bà Cường, những người làm công tác công đoàn phải thực sự có năng lực, liên tục nâng cao trình độ, hiểu biết. Bà lấy ví dụ, khi NLĐ đòi tăng tiền ăn trưa, người làm công đoàn muốn bảo vệ NLĐ phải có kiến thức, kỹ năng đàm phán xử lý tranh chấp, hay như phải biết đọc báo cáo tài chính của doanh nghiệp mới nhìn ra được kết quả sản xuất - kinh doanh, từ đó đề xuất mức hỗ trợ cho NLĐ.