Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc: Chính sách an sinh xã hội, bảo hiểm xã hội vừa là mục tiêu, vừa là động lực phát triển bền vững

Ngày 15/2, tại Hà Nội, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã chủ trì Hội nghị trực tuyến toàn quốc “Đánh giá kết quả 25 năm thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế; các giải pháp triển khai Nghị quyết số 28-NQ/TW và nhiệm vụ công tác năm 2020”.

Đây là sự kiện lớn được tổ chức nhân dịp kỷ niệm 25 năm thành lập Bảo hiểm Xã hội Việt Nam (16/2/1995-16/2/2020).

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu BHXH Việt Nam phải là mô hình đi đầu trong việc bảo đảm sự hài lòng của người dân, không ngừng củng cố niềm tin của người lao động

Ngày 16/2/1995, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 19/CP về việc thành lập Bảo hiểm Xã hội (BHXH) Việt Nam trên cơ sở thống nhất các tổ chức BHXH ở Trung ương và địa phương thuộc hệ thống lao động, thương binh và xã hội (LĐ-TB&XH) và Liên đoàn Lao động để giúp Chính phủ chỉ đạo công tác quản lý Quỹ BHXH, thực hiện thống nhất các chế độ, chính sách BHXH theo pháp luật.

Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng, Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Thị Minh cho biết, trong quá trình hình thành và phát triển, ngành BHXH luôn được sự quan tâm sâu sát của Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương Đảng bằng các Chỉ thị, Nghị quyết, trong đó có Nghị quyết số 28-NQ/TW ngày 23/5/2018 Hội nghị lần thứ 7 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XII về cải cách chính sách BHXH… Đây là những định hướng quan trọng, làm nền tảng cho sự phát triển bền vững của Hệ thống BHXH, bảo hiểm y tế (BHYT) nói chung và BHXH Việt Nam nói riêng.

25 năm qua, BHXH Việt Nam luôn chủ động, bám sát các giải pháp chỉ đạo điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành liên quan hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật về BHXH, BHYT; BHXH các tỉnh, thành phố chủ động, tích cực phối hợp với các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương trong triển khai thực hiện nhiệm vụ; thực hiện tốt việc giải quyết các chế độ BHXH, BHYT, BH thất nghiệp cho người tham gia; triển khai thực hiện nhiều giải pháp phát triển đối tượng, giảm nợ đọng BHXH, BHYT, BH thất nghiệp; quản lý và sử dụng quỹ BHXH, BHYT theo đúng quy định của pháp luật; đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý; đổi mới phương thức hoạt động theo hướng phục vụ chi trả nhanh chóng, kịp thời, bảo đảm quyền lợi cho người tham gia; từng bước thực hiện minh bạch, công khai và tăng cường quản lý các hoạt động khám chữa bệnh (KCB) để hạn chế, ngăn chặn tình trạng trục lợi quỹ KCB BHYT; kiện toàn tổ chức bộ máy BHXH các cấp; nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức trong toàn ngành; mở rộng hợp tác quốc tế, từng bước hiện đại hoá hệ thống quản lý BHXH, BHYT…

Theo lãnh đạo BHXH Việt Nam, hiện, số người tham gia BHXH đến hết năm 2019 là 15,77 triệu người (chiếm khoảng 32,3% lực lượng lao động trong độ tuổi), tăng 12,9 triệu người so với năm 1995. Trong đó, số người tham gia BHXH tự nguyện đã có sự tăng trưởng vượt bậc, đến hết năm 2019 là 574 nghìn người; riêng trong năm 2019 đã phát triển mới trên 300 nghìn người, bằng 10 năm thực hiện chính sách BHXH tự nguyện từ kể từ năm 2008-2018. Số người tham gia BH thất nghiệp là 13,429 triệu người (chiếm khoảng 27,5% lực lượng lao động trong độ tuổi).

Đặc biệt, số người tham gia BHYT là 85,945 triệu người (đạt tỷ lệ bao phủ 90% dân số), cơ bản đã hoàn thành mục tiêu BHYT toàn dân và về đích trước thời hạn so với mục tiêu đề ra tại Nghị quyết số 21-NQ/TW. Số thu BHXH, BHYT, BH thất nghiệp cũng liên tục tăng theo thời gian. Cuối năm 2019, tổng số thu BHXH bắt buộc toàn ngành đạt 242.982 tỷ đồng (tăng gần 312 lần so với năm 1995); thu BHXH tự nguyện đạt 2.379 tỷ đồng (tăng 216 lần so với năm 2008); thu BH thất nghiệp đạt 17.405 tỷ đồng vào cuối năm 2019 (tăng 4,95 lần so với năm 2009); thu BHYT đạt 104.807 tỷ đồng (tăng 49,6 lần so với năm 2004).

Về công tác giải quyết chế độ, chính sách BHXH, BH thất nghiệp cho người lao động (NLĐ) được kịp thời, đúng quy định. Kết quả, từ năm 1995 đến hết năm 2019, toàn Ngành đã giải quyết cho trên 120 triệu lượt người hưởng trợ cấp một lần và các chế độ ốm đau, thai sản, dưỡng sức phục hồi sức khỏe (bình quân mỗi năm trên 4,8 triệu lượt người); từ năm 2010 đến hết năm 2019 giải quyết cho gần 6,9 triệu người hưởng chế độ BH thất nghiệp. Đến cuối năm 2019, tổng số người đang hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH hằng tháng khoảng 3,2 triệu người (tăng 174% so với năm 1995).

Ngoài ra, từ năm 2003 đến 2019, toàn ngành BHXH đã phối hợp với các cơ sở y tế đảm bảo quyền lợi KCB BHYT cho trên 1.924 triệu lượt người. Số lượt người được KCB theo chế độ BHYT tăng nhanh qua từng năm: Nếu như năm 2000 mới chỉ có 28,1 triệu lượt người KCB BHYT, thì đến năm 2019 đã là trên 186 triệu lượt người.

Bên cạnh đó, thủ tục hành chính (TTHC) trong việc tham gia và giải quyết các quyền lợi về BHXH, BHYT ngày càng được cải tiến, rút gọn (từ 263 TTHC năm 2012 xuống còn 27 TTHC năm 2019). Trên 90% đơn vị, doanh nghiệp thực hiện kê khai đóng BHXH qua mạng Internet; thời gian thực hiện TTHC trong giao dịch với các doanh nghiệp, cá nhân về kê khai tham gia BHXH, BHYT được rút ngắn từ 335 giờ/năm xuống còn 147 giờ/năm (số thời gian đi lại, chờ đợi tiết kiệm được lên tới hơn 3 triệu giờ/năm).

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc tặng Cờ thi đua của Chính phủ cho BHXH Việt Nam

Phát biểu chỉ đạo Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh, những năm qua, Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, xây dựng và thực hiện chính sách an sinh xã hội, BHXH, thúc đẩy tiến bộ và công bằng xã hội, coi đây vừa là mục tiêu, vừa là động lực phát triển bền vững đất nước, thể hiện bản chất tốt đẹp của chế độ ta. Hệ thống chính sách BHXH, BHYT trải qua nhiều giai đoạn ngày càng hoàn thiện hơn, phù hợp với sự phát triển kinh tế, xã hội của đất nước, thể hiện rõ nét trong các Nghị quyết Đại hội Đảng, các Nghị quyết, Chỉ thị của Trung ương.

BHXH Việt Nam với trọng trách được Chính phủ giao tổ chức thực hiện chính sách BHXH, BHYT thống nhất trong toàn quốc, trong suốt 25 năm xây dựng và phát triển, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc ghi nhận đã và đang có nhiều nỗ lực, cố gắng tổ chức thực hiện hiệu quả các chủ trương, chính sách về BHXH, BHYT và đạt nhiều kết quả quan trọng về hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật, tăng số người tham gia, đảm bảo tốt quyền lợi người thụ hưởng, quản lý các quỹ, cải cách hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin, đối ngoại… "Những kết quả, thành tích đó đã góp phần quan trọng trong việc thực hiện mục tiêu cao cả của Đảng và Nhà nước về an sinh xã hội"- Thủ tướng nhận định.

Tuy nhiên, theo Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, phát triển hệ thống BHXH hiện nay ở nước ta được thực hiện trong bối cảnh có nhiều cơ hội thuận lợi nhưng cũng không ít khó khăn, thách thức. Sau hơn 30 năm đổi mới, nước ta đã ra khỏi tình trạng nước kém phát triển, tiềm lực đất nước đã được tăng cường đáng kể; truyền thống đoàn kết, tương thân, tương ái của dân tộc tiếp tục được phát huy; hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng; nhiều kinh nghiệm quý qua 25 năm phát triển chính sách BHXH. Song, kinh tế trong nước còn khó khăn, nguồn lực ngân sách nhà nước hạn hẹp; thu nhập của nhiều người dân còn thấp và chưa ổn định; tỷ lệ lao động ở khu vực phi chính thức ở mức cao; tỷ lệ bao phủ BHXH vẫn còn khoảng cách so với những mục tiêu đã đề ra; áp lực của già hóa dân số đối với hệ thống BHXH rất lớn; tác động của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 làm thay đổi nhanh về cơ cấu lao động và quan hệ lao động.

Vì vậy, để BHXH thực sự là một trụ cột chính của hệ thống an sinh xã hội của đất nước, tiếp tục triển khai thực hiện hiệu quả chính sách an sinh xã hội nói chung và BHXH, BHYT nói riêng, thời gian tới, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đề nghị BHXH Việt Nam và các Bộ, ngành liên quan tập trung thực hiện thắng lợi các mục tiêu tại các Nghị quyết của Đảng, nhất là Nghị quyết số 28-NQ/TW, Hội nghị lần thứ 7 Ban chấp hành Trung ương khoá XII về cải cách BHXH. “Tôi yêu cầu BHXH Việt Nam phải xác lập một chiến lược phát triển để trở thành một thiết chế hiện đại, hiệu quả gắn với việc ứng dụng công nghệ thông tin, kết nối, liên thông trong thực thi chính sách. BHXH Việt Nam phải là mô hình đi đầu trong việc bảo đảm sự hài lòng của người dân, không ngừng củng cố niềm tin của người lao động” - Thủ tướng nhấn mạnh.

Tới đây, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đề nghị ngành BHXH cần tập trung vào 5 nhiệm vụ gồm:

Một là, tiếp tục hoàn thiện hệ thống an sinh xã hội theo hướng tích hợp để quản lý tập trung, thống nhất, có tính chia sẻ giữa Nhà nước, xã hội và người dân, giữa các nhóm dân cư trong một thế hệ và giữa các thế hệ; bảo đảm công bằng, bền vững, bám sát các mục tiêu và nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Hai là, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý trong thực hiện chính sách; tăng cường công tác quản lý quỹ BHXH; công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát; hoàn thiện cơ chế tài chính để chính sách BHXH, BHYT được thực hiện thông suốt, tiện lợi cho người dân. Ba là, tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền về an sinh xã hội nói chung, BHXH, BHYT nói riêng nhằm nâng cao nhận thức và trách nhiệm của các cấp, các ngành, các đoàn thể cũng như để Nhân dân hiểu sâu sắc hơn nữa về ý nghĩa, vai trò, lợi ích của BHXH, BHYT.

Bốn là, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý trong thực hiện chính sách; tăng cường công tác quản lý quỹ BHXH; công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát; hoàn thiện cơ chế tài chính để chính sách BHXH, BHYT được thực hiện thông suốt, tiện lợi cho người dân. Năm là, tiếp tục mở rộng độ bao phủ BHYT; đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin; hoàn thiện cơ sở dữ liệu quốc gia về bảo hiểm; thực hiện kết nối, chia sẻ thông tin với các Bộ, ngành; liên thông giải quyết thủ tục hành chính trên Trục dữ liệu Quốc gia góp phần xây dựng thành công Chính phủ điện tử. Tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính, thay đổi tác phong, lề lối làm việc; nâng cao chất lượng phục vụ trên tất cả các lĩnh vực công tác theo hướng hiện đại, chuyên nghiệp, thân thiện với người dân theo tinh thần của Chính phủ kiến tạo, liêm chính, hành động vì người dân và doanh nghiệp.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc trao tặng Huân chương Độc lập hạng Ba của Chủ tịch nước cho Thứ trưởng, Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Thị Minh

Tiếp thu ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ; ý kiến đánh giá, góp ý từ các Bộ, ngành, tổ chức, Thứ trưởng, Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Thị Minh cho hay, trong chặng đường mới, BHXH Việt Nam đã đặt ra 9 giải pháp trọng tâm của ngành và quyết tâm vượt qua mọi khó khăn, hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị được giao. Đồng thời, tin tưởng rằng, với những kết quả đạt được của 25 năm qua, BHXH Việt Nam sẽ quyết tâm vượt qua mọi khó khăn, hoàn thành tốt nhiệm vụ, xứng đáng với sự tin tưởng giao phó của lãnh đạo Đảng, Nhà nước và nhân dân.

Ghi nhận, đánh giá cao những kết quả, thành tựu của Ngành BHXH 25 năm qua, tại Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã tặng Cờ thi đua của Chính phủ cho BHXH Việt Nam vì có thành tích hoàn thành xuất sắc, toàn diện nhiệm vụ công tác, dẫn đầu phong trào thi đua năm 2019. Đồng thời, thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc trao tặng Huân chương Độc lập hạng Ba của Chủ tịch nước cho Thứ trưởng, Tổng Giám đốc Nguyễn Thị Minh vì đã có thành tích đặc biệt xuất sắc trong quá trình công tác, góp phần vào sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc.