Thiết lập khung pháp lý phù hợp để phát triển hoạt động dầu khí

60 năm - niềm tự hào của người lao động dầu khí

Vào ngày 27/11/2021 tròn 60 năm kỷ niệm Ngày truyền thống Ngành Dầu khí Việt Nam. Trải qua 60 năm hình thành và phát triển, PVN đã xây dựng được hệ thống công nghiệp dầu khí hoàn chỉnh, đồng bộ từ tìm kiếm thăm dò khai thác – phát triển công nghiệp khí – điện - chế biến và dịch vụ dầu khí, góp phần quan trọng đảm bảo an ninh năng lượng đất nước; Tập đoàn đã hoạt động sản xuất kinh doanh hiệu quả, đóng góp to lớn cho ngân sách, phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, tích cực phát huy và thực hiện hiệu quả vai trò đầu tàu kinh tế của đất nước, là công cụ điều tiết kinh tế vĩ mô của Chính phủ, góp phần quan trọng trong bảo vệ chủ quyền, an ninh quốc gia trên Biển Đông.

Đại biểu tham dự tọa đàm

Đặc biệt từ năm 2020, cuộc khủng hoảng kép do dịch bệnh Covid-19 và giá dầu suy giảm đã tác động tiêu cực đến nền kinh tế thế giới cũng như trong nước, khiến hàng loạt các công ty dầu khí lớn trên thế giới thua lỗ, phá sản, sa thải công nhân… nhưng PVN vẫn tăng trưởng dương, và 10 tháng của năm 2021 với việc thực hiện đồng bộ các giải pháp quản trị, điều hành, khoa học công nghệ, PVN hoàn thành vượt mức các chỉ tiêu, kế hoạch được giao.

Để có được kết quả đáng tự hào đó là sự nỗ lực lớn của tập thể cán bộ, người lao động dầu khí; sự đùm bọc của nhân dân các địa phương - nơi có hoạt động dầu khí. Cùng với đó là các chủ trương, quyết sách của Đảng, nhà nước trong những thời điểm khác nhau giúp cho sự phát triển ngành Dầu khí.

Phát biểu tại buổi tọa đàm, ông Lê Ngọc Sơn – Phó Tổng giám đốc PVN - cho biết, thực hiện Nghị quyết số 41-NQ/TW của Bộ Chính trị về định hướng chiến lược phát triển ngành Dầu khí Việt Nam đến năm 2025 và tầm nhìn đến năm 2035 yêu cầu: “Hoàn thiện thể chế phát triển ngành Dầu khí: Nghiên cứu sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật về dầu khí, trong đó quy định rõ về hoạt động dầu khí… phân định rõ chức năng quản lý nhà nước về dầu khí; tăng cường phân công, phân cấp quản lý nhà nước từ Trung ương đến địa phương, bảo đảm hiệu lực, tạo điều kiện kinh doanh thuận lợi cho các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế trong lĩnh vực dầu khí; xây dựng cơ chế, chính sách tăng cường thu hút nguồn lực từ các thành phần kinh tế, tổ chức tài chính trong và ngoài nước để phát triển ngành dầu khí; xây dựng cơ chế, chính sách đặc thù thu hút đầu tư nước ngoài vào phát triển dầu khí trong nước tại những vùng nước sâu, xa bờ, vùng nhạy cảm” ; Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Quyết định số 1748/QĐ-TTg về Chiến lược phát triển ngành Dầu khí Việt Nam giai đoạn đến năm 2025 và định hướng đến năm 2035, nêu rõ việc cần thiết phải: “Hoàn thiện thể chế phát triển ngành dầu khí”. Nghị quyết số 55-NQ/TW của Bộ Chính trị về định hướng Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 yêu cầu: “Sửa đổi, hoàn thiện các luật chuyên ngành về dầu khí, điện lực, sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả…”; Nghị quyết số 140/NQ-CP của Chính phủ về Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 55-NQ/TW, cụ thể: “Về dầu khí: Chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành liên quan rà soát các văn bản quy phạm pháp luật, chiến lược, quy hoạch phát triển và cơ chế chính sách đối với ngành Dầu khí để đề xuất với Chính phủ các nội dung sửa đổi phù hợp, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho ngành Dầu khí Việt Nam phát triển từ khâu thượng nguồn đến trung nguồn và hạ nguồn”.

Luật Dầu khí cần mang đặc thù dầu khí

Trên cơ sở các văn bản chỉ đạo, Bộ Công Thương đã chủ trì, phối hợp với các cơ quan và tổ chức có liên quan rà soát, đánh giá thực trạng quy định pháp luật và tổng kết thi hành Luật Dầu khí ban hành năm 1993, được sửa đổi, bổ sung vào năm 2000 và năm 2008, gồm các nội dung chính: Đánh giá quá trình xây dựng, ban hành văn bản pháp luật về dầu khí và thực trạng hoạt động dầu khí từ năm 1993 đến nay; đánh giá tình hình thực hiện các quy định của Luật Dầu khí và các văn bản hướng dẫn thi hành; đề xuất xây dựng dự án Luật Dầu khí thay thế Luật Dầu khí năm 1993, sửa đổi bổ sung năm 2000 và 2008 (gọi tắt là Luật Dầu khí sửa đổi) và ngày 23/9/2021 Dự thảo Luật Dầu khí sửa đổi, Dự thảo Tờ trình Chính phủ đã được đã đăng tải trên website của Chính phủ để xin ý kiến rộng rãi theo quy định.

Phó Tổng giám đốc PVN Lê Ngọc Sơn phát biểu tại toạ đàm

Với nguyên tắc xây dựng, sửa đổi bổ sung Luật Dầu khí trên cơ sở 6 nhóm chính sách lớn Bộ Công Thương trình Chính phủ tại Tờ trình số 9601/TTr-BCT ngày 14/12/2020 về đề nghị xây dựng Luật Dầu khí (thay thế Luật Dầu khí 1993, sửa đổi bổ sung năm 2000 và 2008), trên cơ sở nhận diện các bất cập, khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực thi Luật Dầu khí hiện hành, ngày 19/10/2021 PVN đã gửi ý kiến cho Bộ Công Thương về Dự thảo Luật Dầu khí sửa đổi với các mục tiêu: Đề xuất các sửa đổi, bổ sung và hoàn thiện khung pháp lý phù hợp cho hoạt động dầu khí; khôi phục tính hấp dẫn cho môi trường đầu tư trong lĩnh vực dầu khí để thu hút được nguồn vốn đầu tư của nhà đầu tư nước ngoài; đảm bảo tính logic, đồng bộ, thống nhất giữa các nội dung của Dự thảo Luật Dầu khí sửa đổi.

Tuy nhiên, chia sẻ tại tọa đàm, nhiều ý kiến cho thấy, còn không ít bất cập, khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực thi Luật Dầu khí hiện hành; có nhiều điểm cần sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện để phù hợp, nhằm thúc đẩy và phát triển hoạt động dầu khí.

Theo ông Nguyễn Đức Kiên - Tổ trưởng Tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng Chính phủ: Cần xây dựng Luật Dầu khí sửa đổi một cách bao quát, cụ thể, rõ ràng, tránh chồng chéo với các Luật khác để nhà đầu tư tham gia các dự án dầu khí yên tâm triển khai nhanh, hiệu quả các dự án theo đúng quy định của Luật Dầu khí mà không gặp vướng mắc theo quy định tại các Luật khác.

Bà Hoàng Thị Phượng - Nguyên Giám đốc Trung tâm nghiên cứu kinh tế và quản lý Dầu khí, Viện Dầu khí Việt Nam - cho hay, các luật của chúng ta chưa hoàn hảo để thu hút đầu tư, một số luật còn nhiều vướng mắc; những đặc thù dầu khí nên chăng được quy định trong luật dầu khí. Việc quy định này không phải là xin cơ chế mà thể hiện trong quá trình triển khai sẽ thuận lợi hơn, trơn tru hơn mà không trái với quy định của Việt Nam.

Bà Phượng dẫn chứng, chuỗi dự án khai thác dầu khí thì đơn giản nhưng khai thác khí phức tạp hơn. Khí không cất trữ vào tàu được, nên phải có sự đồng bộ từ khai thác, vận chuyển và phải có dây chuyền xuyên suốt.

Vì hoạt động trên biển có quá nhiều đặc thù và rủi ro nên nhiều ý kiến đưa ra, nhà đầu tư nước ngoài luôn cần hành lang pháp lý đủ, công khai minh bạch, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho họ. Ngoài ra, khi thăm dò cần có được quy trình nhanh nhất để đưa mỏ vào khai thác.

Một lần nữa, ông Lê Ngọc Sơn – Phó Tổng giám đốc PVN – nhấn mạnh: Đặc thù dầu khí lớn nhất là rủi ro. Từ rủi ro thì cần thiết cơ chế chính sách phù hợp. Ví dụ khi nhà đầu tư ký hợp đồng dầu khí, nhưng thời điểm đó nhà đầu tư chưa biết sẽ tìm ra dầu hay khí hoặc chưa tìm ra gì. Các dự án khác thì biết được rõ các quy trình, tổng mức đầu tư… Kể cả tìm thấy rồi cũng phải có một bước tiếp theo khó xác định… Do vậy, thông qua buổi tọa đàm này, Tập đoàn dầu khí rất mong có được ý kiến của chuyên gia, nhà khoa học trong thời gian tới để giúp Dự thảo Luật Dầu khí sửa đổi mang đặc thu dầu khí.