Phát triển cho vay để chặn tín dụng đen ở khu vực nông thôn

Nhanh gọn, không cần tài sản thế chấp, có thể được “giải ngân” ngay sau khi ký giấy vay mượn… là những “ưu điểm” khiến tín dụng đen phát triển rầm rộ tại nhiều địa phương trong thời gian qua, nhất là ở khu vực nông thôn. Hình thức cho vay thường là phát tờ rơi, treo áp phích nơi công cộng, sử dụng mạng xã hội hoặc núp bóng dưới hình thức cửa hàng cầm đồ, công ty tư vấn đầu tư, dịch vụ tài chính… hỗ trợ vay vốn, cho vay tiêu dùng…

Tuy nhiên, với lãi suất cắt cổ, không hiểu hết khi ký giấy vay nên rât snhieefu người dân đã rơi vào vòng xoáy nợ nần của tín dụng đen, “lãi mẹ đẻ lãi con", tiền lãi thậm chí gấp hàng trăm lần tiền vay gốc.

Thông tin từ Ngân hang Nhà nước (NHNN) cho biết, ngành Ngân hàng đã phối hợp theo đề nghị của cơ quan công an, các sở, ban ngành, chính quyền địa phương tham gia xử lý 218 vụ việc liên quan đến tín dụng đen tại 16 tỉnh, thành phố với tổng số tiền là khoảng 117 tỷ đồng. Trong đó, 72 vụ việc đã xử lý, khởi tố 14 vụ, lập biên bản xử phạt vi phạm hành chính 37 vụ.

Tín dụng đen đang hoành hành ở nhiều địa phương, nhất là khu vực nông thôn

Con số này chỉ là một phần rất nhỏ của hiện trạng tín dụng đen hiện nay, bởi các hợp đồng vay mượn này thường được xem là quan hệ dân sự, khi bị trấn áp đòi nợ người vay cũng không báo cơ quan chức năng nên không có bằng chứng để xử lý. Để hạn chế tình trạng này, một trong những giải pháp đưa ra là ngành ngân hang cần đẩy mạnh đưa vốn về khu vực nông thôn với những hình thức và gói vay phù hợp, linh hoạt.

Thông tin tại Hội nghị trực tuyến triển khai Nghị định 116/2018/NĐ-CP của Chính phủ về chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn và các giải pháp của ngành Ngân hàng góp phần hạn chế tín dụng đen, diễn ra sáng 26/12/2018 tại Hà Nội, đại diện Vụ Tín dụng các ngành kinh tế - NHNN cho biết: đã có những điểm đột phá trong Thông tư hướng dẫn số 25/2018/TT-NHNN của NHNN về phát triển tín dụng đối với khu vực nông thôn.

Cụ thể: đối tượng khách hàng vay được mở rộng; hạn mức vay được nâng gấp 2 lần mức cho vay tối đa cũ từ 50 triệu đồng lên 100 triệu đồng hoặc 100 triệu đồng lên 200 triệu đồng tùy theo đối tượng vay. “Việc nâng mức cho vay không có tài sản bảo đảm đối với các khách hàng này góp phần đáp ứng kịp thời nhu cầu vốn của người dân, nhất là vùng sâu, vùng xa, đồng thời góp phần hạn chế tình trạng khách hàng thiếu vốn sản xuất kinh doanh và không có tài sản bảo đảm phải tìm đến các nguồn vốn khác như tín dụng đen”- đại diện Vụ Tín dụng NHNN nhấn mạnh.

Ngoài ra, Nghị định cũng đã bổ sung quy định mở rộng đối tượng được vay không có tài sản bảo đảm đầu tư nông nghiệp công nghệ cao; Bổ sung quy định về quản lý dòng tiền cho vay liên kết trong sản xuất nông nghiệp, góp phần hạn chế rủi ro tín dụng và tạo cơ sở pháp lý khuyến khích TCTD đẩy mạnh cho vay; Bổ sung quy trình, thủ tục xử lý khoanh nợ và thẩm quyền thực hiện khoanh nợ; Bổ sung quy định về ân hạn trong cho vay đối với các loại cây trồng lâu năm.

Theo Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú, để đẩy mạnh hơn nữa tín dụng cho lĩnh vực nông nghiệp và khu vực nông thôn, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ về việc các Bộ, ngành địa phương cùng tham gia đẩy lùi nạn tín dụng đen, thời gian tới, ngành Ngân hàng sẽ tiếp tục triển khai một số giải pháp, cụ thể là: triển khai mạnh mẽ chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn; cải cách thủ tục hành chính trong hoạt động tín dụng, ngân hàng. Cải tiến quy trình, thủ tục cho vay, rút ngắn thời gian xét duyệt cho vay. Đa dạng hóa các loại sản phẩm tín dụng, dịch vụ ngân hàng, các gói tín dụng hỗ trợ phù hợp với từng phân khúc, đối tượng khách hàng. Đồng thời mở rộng mạng lưới hoạt động của các TCTD ở những địa bàn đang là điểm nóng về tín dụng đen hiện nay để tăng khả năng tiếp cận vốn tín dụng của người dân. Trong đó, NHNN khuyến khích NHTM phát triển mô hình ngân hàng lưu động ở những vùng khó khăn, không có điều kiện thành lập chi nhánh, phòng giao dịch.Nghị định 116 ra đời song hành cùng các giải pháp về tín dụng của ngành Ngân hàng đã đáp ứng cơ bản nhu cầu vốn phục vụ sản xuất, kinh doanh và nhu cầu tiêu dùng của người dân, doanh nghiệp, đặc biệt nâng cao tiếp cận vốn của người nghèo, người có thu nhập thấp ở khu vực nông thôn, góp phần hạn chế việc người dân tìm đến các nguồn vốn không chính thức khác. Tuy nhiên, thời gian qua, tình hình tín dụng đen vẫn diễn biến phức tạp, đặc biệt tại các tỉnh khu vực phía Nam và Tây Nguyên, gây hậu quả nghiêm trọng về nhiều mặt, ảnh hưởng xấu đến đời sống kinh tế - xã hội. Điều này cho thấy một thực tế là người dân chưa lường hết được tác hại và vẫn đang tìm đến các hình thức cho vay nặng lãi.

Ngành Ngân hàng cũng sẽ dành nguồn vốn cần thiết để phát triển các gói sản phầm cho vay tiêu dùng phục vụ nhu cầu nâng cao đời sống chính đáng của người dân; xem xét gia hạn nợ, giãn nợ, điều chỉnh kỳ hạn cho vay khi người dân gặp khó khăn do các nguyên nhân chính đáng chưa thể trả được nợ đúng hạn, giúp người dân tăng khả năng tiếp cận nguồn vốn tín dụng ngân hàng, không phải đi vay nặng lãi từ các đối tượng cho vay tín dụng đen.

Đặc biệt, Agribank với vai trò là đơn vị chủ lực trong cho vay nông nghiệp, nông thôn, ngoài việc đi đầu trong triển khai chính sách tín dụng theo quy định tại Nghị định 55 và Nghị định 116, cần triển khai thêm gói tín dụng cho vay tín chấp khoảng 5.000 tỷ đồng để phục vụ các nhu cầu vốn cấp bách của người dân, hộ gia đình khu vực nông nghiệp, nông thôn với hạn mức mỗi món vay khoảng 30 triệu đồng, thời gian xét duyệt và giải ngân ngay trong ngày với chính sách kiểm soát sau và áp dụng mức lãi suất hợp lý, đủ bù đắp rủi ro trong cho vay.