Du lịch cộng đồng miền Tây xứ Nghệ - Điểm dừng chân ngày lễ

Con Cuông là huyện miền núi cao ở nghệ An, nơi đây được thiên nhiên ưu đãi nhiều danh thắng tạo nên vẻ đẹp hoang sơ nhưng vô cùng đặc sắc. Đây cũng là chiếc nôi lưu giữ nhiều nét văn hóa đặc sắc của đồng bào dân tộc Thái.

Những phong tục tập quán đặc sắc, các làn điệu dân ca, dân vũ, nghề thủ công truyền thống, văn hóa ẩm thực, trang phục, kiến trúc nhà sàn… của bà con nơi đây đã thu hút sự quan tâm của lượng lớn khách du lịch đến từ trong và ngoài tỉnh.

Trong năm 2016, lượng du khách đến Con Cuông tăng đột biến với hơn 35.000 lượt người (trong giai đoạn 2011-2015, bình quân mỗi năm huyện Con Cuông chỉ đón khoảng 10.000 lượt người). So với các địa phương khác trong tỉnh, điểm đặc biệt nhất của Con Cuông đó là sự đa dạng trong các tour du lịch để du khách lựa chọn.

Nhà nghỉ của du lịch công đồng ở Con Cuông

Đến Con Cuông mùa này, khách du lịch có thể lựa chọn du lịch khám phá các cảnh quan thiên nhiên đẹp, nguyên sơ như thác Khe Kèm, khe Nước Mọc, đập Phà Lài, du thuyền Sông Giăng hay khám phá rừng nguyên sinh với hệ thống động thực vật phong phú của Vườn quốc gia Pù Mát.

Du khách cũng có thể lựa chọn loại hình du lịch cộng đồng, tham quan những di tích lịch sử, văn hóa nổi tiếng như khu di tích nhà cụ Vi Văn Khang, hang Ốc, bia Ma Nhai, đi thăm làng nghề dệt thổ cẩm, nghề nấu rượu cần, rượu men lá và trải nghiệm cuộc sống thường nhật với đồng bào Thái bản địa. Ẩm thực, đặc sản địa phương và văn hóa dân tộc Thái cũng là điểm nhấn thu hút đông đảo du khách đến với huyện miền núi Con Cuông.

Hiện nay, huyện đang tập trung xây dựng mô hình tại 4 bản là bản Thái Sơn và bản Xiềng (xã Môn Sơn), bản Khe Rạn (xã Bồng Khê), bản Nưa (xã Yên Khê). Huyện đã tận dụng sự hỗ trợ của Dự án JICA Nhật Bản, Dự án VIE-028 Phát triển nông thôn miền núi Nghệ An để mở các lớp đào tạo nghề nấu ăn, chế biến các món ăn phục vụ du lịch, duy trì phát triển nghề dệt thổ cẩm - mây tre đan, cho bà con đi tham quan học hỏi các mô hình du lịch cộng đồng ở các địa phương khác.

Đồng thời, đầu tư một số điểm homestay để du khách có thể ăn ở, sinh hoạt với đồng bào Thái. Du khách khi đến thăm các điểm du lịch cộng đồng sẽ được người dân dẫn đi tham quan làng bản, thăm nhà sàn Thái, nghe các tích chuyện của bản, của mường, được tìm hiểu về đời sống sản xuất, sinh hoạt hàng ngày của bà con, đi tham quan đồng ruộng, các vườn cam, vườn chè, đồi mét; được thưởng thức các món ăn truyền thống của dân tộc Thái như cơm lam, xôi ngũ sắc, gà nướng, cá nướng, thịt nướng, nộm hoa chuối, mọc, các loại bánh, canh bồi đọt mây, các món rau rừng…

Du khách sẽ tham gia chương trình giao lưu văn nghệ hát dân ca Thái, nhảy sạp, múa lăm vông, đánh cồng chiêng, uống rượu cần; được trải nghiệm ngủ nhà sàn của đồng bào Thái. Và một điểm hết sức đặc biệt của du khách khi đến các điểm du lịch cộng đồng ở Con Cuông là được thăm thú các di tích văn hóa, lịch sử, được tìm hiểu phong tục tập quán, văn hóa của 7 dân tộc anh em sống trên địa bàn huyện.

Bản Nưa (xã Yên Khê) là bản đầu tiên làm du lịch cộng đồng. Bà con bản Nưa đã biết tận dụng thế mạnh về du lịch cộng đồng để gắn kết đưa nghề dệt của bản đi lên sau một thời gian dài trầm lắng. Bản Nưa có 152 hộ thì hiện nay có gần 100 hộ vẫn chung thủy với mô hình này. Đã gần 8 năm, gia đình chị Lô Thị Hoa cùng với gia đình anh Lô Đình Nhượng là hai điểm lưu trú đã tiếp đón nhiều đoàn du khách trong nước và quốc tế mỗi khi đến thăm quan tại bản Nưa. Bên cạnh thưởng thức các món ăn địa phương và những giai điệu dân ca, múa xòe, múa quạt, múa lăm vông của đồng bào Thái thì việc thăm quan làng dệt cũng là một trải nghiệm thú vị đối với nhiều người.

Bản Khe Rạn (xã Bồng Khê) cũng là nơi được du khách tìm đến. Hiện bản có 162 hộ đều là đồng bào dân tộc Thái, trong bản còn lưu giữ gần 150 ngôi nhà sàn mang giá trị cao về giá trị thẩm mỹ và văn hóa. Từ khi biết đến hình thức du lịch cộng đồng, bà con nơi đây rất nhiệt tình tham gia. Chính người dân trong bản đã thành lập ra các nhóm, hội để phụ trách các nội dung như nấu ăn, múa hát… hoạt động này không chỉ có giá trị về mặt kinh tế, hoạt động du lịch cộng đồng đã giúp người dân hiểu và trân trọng những bản sắc văn hóa của chính cộng đồng mình.

Ông Nguyễn Đình Hùng - Bí thư huyện ủy Con Cuông - cho biết: “Trước đây, người dân làm du lịch tự phát và mạnh ai nấy làm, chưa có sự liên kết, đồng bộ, chưa được đào tạo, hướng dẫn để làm du lịch chuyên nghiệp. Thế nên, mấy năm trở lại đây, huyện đã chỉ đạo các địa phương liên kết với nhau và liên kết với Vườn quốc gia Pù Mát và các đơn vị có liên quan, các công ty lữ hành quốc tế để tạo những tour khám phá, trải nghiệm du lịch sinh thái, du lịch văn hóa, du lịch cộng đồng hấp dẫn. Đẩy mạnh việc đào tạo kỹ năng phục vụ du lịch do người dân để du khách hài lòng khi lựa chọn Con Cuông là điểm đến…”

Xác định rõ, làm du lịch là lâu dài, không phải ngày một, ngày hai, phải làm thế nào để du khách muốn quay trở lại hoặc giới thiệu cho bạn bè, người thân đến Con Cuông. Huyện đang xây dựng lộ trình để đảm bảo tốt về cung cách phục vụ, giá cả, chất lượng, sự an toàn, thoải mái, tiện ích cho du khách đến tham quan. Đẩy mạnh hơn nữa việc quảng bá các thương hiệu về sản phẩm du lịch Con Cuông đến du khách trong và ngoài nước… - ông Hùng cho biết thêm.