Bảo hiểm xã hội tự nguyện: Chưa đủ sức hấp dẫn

Đẩy mạnh tuyên truyền chính sách BHXH tự nguyện

Tại hội nghị thông tin định kỳ tháng 11, ông Nguyễn Trí Đại - Trưởng Ban thu BHXH Việt Nam - cho hay, hết tháng 10/2017, có 220.000 người tham gia BHXH tự nguyện, đạt 58,9% so với kế hoạch giao, tăng 23.500 người (12%); số thu BHXH tự nguyện đạt 981 tỷ đồng, tăng 117 tỷ đồng (13,6%) so với cùng kỳ năm trước.

Theo ông Nguyễn Trí Đại, số người tham gia BHXH tự nguyện mặc dù đã tăng thêm nhưng vẫn còn rất thấp. Hiện, công tác phát triển đối tượng tham gia tại một số tỉnh, thành phố, nhất là đối tượng tham gia BHXH tự nguyện chưa đạt hiệu quả. Một số địa phương thực hiện chưa tốt công tác phát triển đối tượng tham gia, như: Đồng Tháp (95,1%), Đà Nẵng (95,9%), Kiên Giang (96,7%), Đăk Nông (96,9%)…

Thời gian qua, BHXH Việt Nam đã tập trung tuyên truyền, phổ biến; các đại lý cũng được mở rộng với gần 40.000 đại lý thu trên toàn quốc. Tuy nhiên, hầu hết đối tượng tham gia BHXH tự nguyện là những người lao động đã tham gia BHXH bắt buộc, chưa đủ tuổi nhận lương hưu nên tham gia tiếp BHXH tự nguyện, còn nông dân tham gia rất ít.

Nguyên nhân của việc khó thúc đẩy mở rộng đối tượng tham gia BHXH tự nguyện là do quy định hiện nay người tham gia BHXH tự nguyện phải đóng 22% tổng thu nhập. "Đây là con số không nhỏ, đặc biệt là với những người lao động tự do. Số hỗ trợ của nhà nước lại thấp, đối với người nghèo được hỗ trợ 30% trong số 22% phải đóng, người cận nghèo 25%, những đối tượng khác được hỗ trợ 10%" - ông Nguyễn Trí Đại cho hay.

Ông Phạm Lương Sơn - Phó Tổng giám đốc BHXH Việt Nam - chia sẻ, cơ quan BHXH Việt Nam cũng rất trăn trở về vấn đề này. Việc người dân chưa mặn mà tham gia bảo hiểm tự nguyện cũng do chính sách chưa thực sự hấp dẫn để "lôi kéo"người dân. "Do đó, muốn thực hiện mục tiêu 3 triệu người tham gia BHXH tự nguyện vào năm 2020, phải làm sao để người dân hiểu được lợi ích và tăng được sức hấp dẫn của chính sách" - ông Phạm Lương Sơn nhấn mạnh.

Từ ngày 1/1/2018, nhà nước sẽ thực hiện chính sách hỗ trợ tiền đóng cho người tham gia BHXH tự nguyện với mức hỗ trợ từ 10 đến 30% tùy từng đối tượng. Phương thức hỗ trợ là người tham gia BHXH tự nguyện thuộc đối tượng được hỗ trợ nộp số tiền đóng BHXH phần thuộc trách nhiệm đóng của mình cho cơ quan BHXH hoặc đại lý thu; định kỳ 3, 6 tháng hoặc 12 tháng, cơ quan BHXH tổng hợp số đối tượng được hỗ trợ, số tiền thu của đối tượng và số tiền ngân sách nhà nước hỗ trợ (mẫu D06-TS), gửi cơ quan tài chính để chuyển kinh phí vào Quỹ BHXH.

Tuy nhiên, nhận định của các chuyên gia, mức hỗ trợ này vẫn chưa đủ hấp dẫn người dân tham gia BHXH tự nguyện. Do đó, cần có sự thay đổi mạnh mẽ hơn trong chính sách BHXH tự nguyện, để chính sách này ngày càng đến gần hơn với lực lượng lao động phi chính thức, nhóm lao động chịu nhiều yếu thế và tổn thương trong xã hội.

Để cụ thể hóa mục tiêu đối tượng tham gia BHXH tự nguyện theo đúng lộ trình đã đề ra, thời gian tới, ông Phạm Lương Sơn cho rằng, công tác tuyên truyền chính sách BHXH tự nguyện sẽ được đẩy mạnh nữa. Đồng thời, kiến nghị các bộ, ngành, cơ quan truyền thông cần đồng hành với BHXH Việt Nam để thực hiện hiệu quả công tác tuyên truyền chính sách này.