Ra mắt bản dịch đầy đủ bộ tiểu thuyết Đông Chu liệt quốc

Buổi ra măt bản dịch mới "Đông Chu liệt quốc"

Đông Chu liệt quốc là bộ tiểu thuyết đồ sộ gồm 108 hồi, tác giả tiểu thuyết là Phùng Mộng Long (1574 - 1646). Tiểu thuyết lấy bối cảnh hơn 550 năm bão táp của lịch sử Trung Hoa từ thời Xuân Thu đến Chiến Quốc (thế kỷ XIX – III trước công nghuyên). Năm thế kỷ tranh hùng đồ bá ấy với hàng trăm sự kiện và nhân vật được miêu tả sống động mà gãy gọn, lúc căng lúc chùng, lúc lên lúc xuống. Dưới ngòi bút tinh mĩ ấy, trước tác của Phùng Mộng Long không còn gói gọn trong khuôn khổ của những tiểu thuyết “diễn nghĩa” đương thời mà đã trở thành một kho sử liệu ngồn ngộn nhưng rành rẽ, tạo được niềm say mê, thích thú đối với độc giả. Đông Chu liệt quốc xưa nay vẫn được đánh giá là “7 phần thực, 3 phần hư” vừa có sức nặng của các sự kiện lịch sử,vừa có sự lôi cuốn của các chi tiết văn học bậc thày.

Đã có nhiều bậc túc nho ở Việt Nam dụng công chuyển ngữ bộ tiểu thuyết đồ sộ này ra tiếng Việt, trong đó bản dịch của cụ Nguyễn Đỗ Mục được đánh giá là toàn bích hơn cả. Tuy nhiên, vì một số lý do mà hầu hết các bản chuyển ngữ trước đây chưa đầy đủ, nên độc giả chưa thấy được “chân diện mạo” của tác phẩm đồ sộ này. Vì vậy, trong lần tái bản năm 2018, Công ty Đông A đã mời dịch giả Châu Hải Đường hiệu đính bản dịch của cụ Nguyễn Đỗ Mục do Tân Việt Nam thư xã xuất bản năm 1930 - 1932 nhằm mục đích san nhuận và bổ sung những chỗ còn thiếu. Với việc dịch thêm hàng trăm bài thơ, vịnh, cùng rất nhiều tình tiết các trận đánh, các cuộc tranh hùng, khẩu chiến của các tung hoành gia… giúp bộ sách tăng thêm một phần tư dung lượng.

Dịch giả Châu Hải Đường cho biết, ông phải mất gần 4 tháng để hiệu đính, bổ sung tình tiết cho cuốn sách. Ban đầu, ông so các bản dịch với nguyên tác thấy nội dung thiếu nhiều. Vì vậy, ông chọn hiệu đính và bổ sung bản của cố dịch giả Nguyễn Đỗ Mục, do Tân Việt Nam thư xã xuất bản giai đoạn 1930 - 1932. Dịch giả Châu Hải Đường hiệu đính phần phiên âm địa danh, chính tả. Dịch giả cũng bổ sung gần 400 bài thơ, phần lớn là thể thơ tứ tuyệt, nói về sự kiện lịch sử. Bên cạnh đó, Hải Đường đưa thêm tình tiết các cuộc tranh hùng, khẩu chiến hay lai lịch triều đại- vốn là điều mà bản dịch trước lược bỏ khiến nhiều thế hệ độc giả Việt Nam “chỉ biết tỉ số mà không nắm được diễn tiến một trận bóng đá”, nói như nhận xét của nhà văn Phạm Lưu Vũ. Sau phần hiệu đính của Châu Hải Đường, bản dịch của Nguyễn Đỗ Mục tăng một phần ba dung lượng.

Nhà phê bình Phạm Xuân Nguyên nhận xét bản hiệu đính đầy đủ, công phu bởi người dịch mất nhiều thời gian để so sánh, đối chiếu nguyên tác với phần chuyển ngữ của Nguyễn Đỗ Mục. “Đông Chu liệt quốc là một trong những tác phẩm kinh điển của văn học Trung Quốc. Tiểu thuyết mô tả nhiều nhân vật nổi tiếng, từ các bậc anh hùng như Tín Lăng Quân, Ngũ Tử Tư, Ngô Khởi đến một số nhà quân sự, tư tưởng lớn như Khổng Tử, Tôn Tử. Tiểu thuyết cung cấp lượng lớn giá trị văn hóa, lịch sử và hấp dẫn người đọc mọi thế hệ. Việc ra mắt bản dịch mới giúp độc giả Việt Nam tiếp cận tác phẩm được trọn vẹn hơn”, ông Nguyên nói.

Thêm vào đó, nhằm mang đến cho độc giả một hình thức mới để tiếp cận tác phẩm kinh điển Đông Chu liệt quốc, Đông A ấn hành bộ Đông Chu liệt quốc liên hoàn họa. Bằng lời văn ngắn gọn nhưng trong sáng, dễ hiểu và các câu chuyện, tình tiết được tuyển chọn kĩ lưỡng, liền mạch, bộ sách 30 tập này đã bao quát toàn bộ thời kì Đông Chu từ khi Chu Bình vương thiên đô đến lúc Tần Thủy Hoàng thống nhất Trung Quốc chấm dứt thời kì phân tranh dai dẳng kéo dài gần sáu thế kỷ. Đặc biệt hơn, Đông Chu liệt quốc liên hoàn họa còn mang đến 3.169 tranh minh họa được thể hiện bởi nhiều họa sĩ danh tiếng Trung Quốc như Vương Tỉnh, Thủy Thiên Hoành, Lăng Đào, Trương Lộc Sơn, Diệp Chi Hạo, Trương Lệnh Đào, Hồ Kiệt… Qua đó, các nhân vật được đắp dáng họa hình, các câu chuyện lịch sử ngủ yên trên trang giấy được kể lại bằng ngôn ngữ hội họa giàu tính tạo hình, tất cả góp phần làm nên một sức sống mới cho tác phẩm Đông Chu liệt quốc.