Không đề xuất đánh thuế với ngôi nhà từ thứ hai trở đi

Các vấn đề này được Bộ Tài chính giới thiệu tại buổi họp báo công bố các nội dung đề nghị xây dựng dự án Luật thuế tài sản, tổ chức chiều 13/4/2018 tại Hà Nội. Theo đó, sẽ có ba đối tượng để đề xuất đánh thuế là đất, nhà ở, công trình xây dựng trên đất và máy bay, ô tô, du thuyền.

ại buổi họp báo, ông Phạm Đình Thi, Vụ trưởng Vụ Chính sách thuế (Bộ Tài chính) cho biết vấn đề cần có một đạo luật thuế tài sản đã được đặt ra từ nhiều năm trước thế nhưng đến nay mới có điều kiện thực hiện. Thuế tài sản ở các nước đóng vai trò quan trọng trong tổng thu ngân sách quốc gia, chiếm tỷ lệ trung bình 3 - 4% tổng thu thuế song ở Việt Nam con số này hầu như không đáng kể, vào khoảng 0,036% GDP và mới chỉ điều tiết với đất.

Bộ Tài chính cho biết, về xác định ngưỡng không chịu thuế đối với nhà có 2 cách, là xác định ngưỡng không chịu thuế theo giá trị hoặc xác định ngưỡng không chịu thuế theo diện tích. Trong đó, việc áp dụng ngưỡng không chịu thuế theo diện tích có ưu điểm là đơn giản, dễ thực hiện, thuận lợi trong việc xác định số thuế phải nộp; ổn định, không thay đổi theo thời giá. Tuy nhiên, việc xác định ngưỡng không chịu thuế theo diện tích có nhược điểm là điều tiết cả đối với người sử dụng nhà có giá trị không lớn, nhà đơn sơ, nhà thiếu kiên cố, nhà tại nông thôn có diện tích vượt ngưỡng không chịu thuế nhưng giá trị thấp; trong khi đó lại không điều tiết đối với nhà giá trị lớn nhưng diện tích nằm trong ngưỡng không chịu thuế.

Bộ Tài chính cho rằng, việc áp dụng ngưỡng không chịu thuế theo giá trị nhằm đảm bảo mục tiêu của thuế tài sản, không điều tiết đối với nhà có giá trị dưới ngưỡng không chịu thuế, điều tiết cao đối với nhà có giá trị lớn, đảm bảo công bằng xã hội (chỉ tính thuế đối với nhà có giá trị vượt ngưỡng không chịu thuế). Việc áp dụng ngưỡng không chịu thuế theo giá trị sẽ phân biệt được các loại nhà khác nhau. Do đó, Bộ Tài chính đề nghị lấy ngưỡng không chịu thuế theo giá trị để đánh thuế tài sản đối với nhà. Cụ thể, Bộ Tài chính xây dựng phương án thuế suất thuế tài sản đối với nhà thuộc đối tượng chịu thuế theo 2 phương án là lấy ngưỡng không chịu thuế là 700 triệu đồng hoặc lấy ngưỡng không chịu thuế là 1 tỷ đồng.

Liên quan các phương án thuế suất, theo kinh nghiệm quốc tế nêu trên thì mức thuế suất thuế tài sản thấp nhất là 0,2%. Tuy nhiên, đa số các nước áp dụng mức thuế suất thuế tài sản cao; trong đó có một số nước trong khu vực như Indonesia 0,5%; Philippines 1% và 2%. 2 phương án thuế suất thuế tài sản được tính đến là áp dụng mức thuế suất thuế tài sản chung là 0,3% hoặc 0,4%.

Ông Phạm Đình Thi cho biết, với thuế suất 0,3%, dự kiến số thu thuế tài sản là khoảng 22.700 tỷ đồng nếu áp dụng ngưỡng không chịu thuế đối với nhà là 1 tỷ đồng hoặc khoảng 23.300 tỷ đồng nếu áp dụng ngưỡng không chịu thuế đối với nhà là 700 triệu đồng. Còn đối với phương án thuế suất 0,4%, số thu thuế tài sản khoảng 30.300 tỷ đồng nếu áp dụng ngưỡng không chịu thuế đối với nhà là 1 tỷ đồng hoặc khoảng 31.000 tỷ đồng (nếu áp dụng ngưỡng không chịu thuế đối với nhà là 700 triệu đồng). Với tất cả các phương án trên, Bộ Tài chính đề nghị thực hiện theo phương án thuế suất 0,4% và áp dụng ngưỡng không chịu thuế đối với nhà là 700 triệu đồng.

Ngoài ra, trong quá trình thảo luận xây dựng dự án Luật, có ý kiến đề nghị chỉ đánh thuế tài sản đối với căn nhà thứ 2 trở đi. Tuy nhiên, theo Bộ Tài chính phương án này không bảo đảm công bằng và khó khăn trong triển khai thực hiện thu thuế, chưa phù hợp với điều kiện triển khai thực tế tại Việt Nam cũng như có thể làm giảm mức hấp dẫn của thị trường bất động sản. Do đó, Bộ này đề xuất không đánh thuế đối với ngôi nhà thứ 2 trở đi.

Đối với tàu bay, ô tô, du thuyền cũng có 2 phương án. Phương án 1 là đánh thuế tàu bay, du thuyền, ô tô có giá trị từ 1,5 tỷ đồng. Phương án hai là không đánh thuế các đối tượng trên. Về giá tính thuế đối với tàu bay, du thuyền, ô tô có giá trị từ 1,5 tỷ đồng trở lên khi thực hiện phương án đánh thuế đối với tàu bay, du thuyền, ô tô. Bộ Tài chính cho biết, để thống nhất với quy định về giá tính thuế đối với đất, nhà, đề nghị giá tính thuế đối với tàu bay, du thuyền, ô tô có giá trị từ 1,5 tỷ đồng trở lên như sau. Đối với tàu bay, du thuyền, ô tô mới, giá tính thuế là giá trị tài sản tại thời điểm tính thuế do UBND cấp tỉnh quy định. Đối với tàu bay, du thuyền, ô tô đã qua sử dụng: Giá tính thuế được xác định bằng giá trị tài sản mới nhân với tỷ lệ phần trăm (%) chất lượng còn lại của tài sản do UBND cấp tỉnh ban hành theo thời gian sử dụng tài sản tại thời điểm tính thuế.

Về thuế suất, ông Phạm Đình Thi cho biết đã đề nghị 2 phương án thuế suất thuế tài sản như sau. Phương án 1: áp dụng mức thuế suất thuế tài sản chung là 0,3%; phương án 2: áp dụng mức thuế suất thuế tài sản chung là 0,4%. Đối với tàu bay, du thuyền, ô tô có giá trị từ 1,5 tỷ đồng trở lên (trường hợp đánh thuế đối với các tài sản này), Bộ Tài chính đề xuất 2 phương án thuế suất là 0,3% và 0,4%.

Đồng thời để bảo đảm tính ổn định của giá tính thuế, thuận lợi cho người nộp thuế trong việc kê khai thuế, đề nghị quy định giá tính thuế được ổn định 5 năm kể từ ngày Luật này có hiệu lực thi hành. Việc ổn định theo chu kỳ 5 năm được thực hiện như sau: Trường hợp trong chu kỳ có sự thay đổi người nộp thuế hoặc phát sinh các yếu tố dẫn đến thay đổi giá tính thuế thì cũng không phải xác định lại số thuế phải nộp cho thời gian còn lại của chu kỳ; trường hợp phát sinh tài sản mới chịu thuế thì giá tính thuế được ổn định cho thời hạn còn lại của chu kỳ (nội dung này sẽ được quy định tại các văn bản dưới Luật).

Theo Bộ Tài chính, dự kiến dự thảo Luật thuế tài sản sẽ được công bố rộng rãi kể từ ngày 14/4/2018, lấy ý kiến các Bộ, ngành, địa phương... Sau đó, sẽ gửi Bộ Tư pháp thẩm định trước khi trình Chính phủ để đưa vào chương trình xây dựng Luật của Quốc hội khóa XIV.