Năm 2012, nền kinh tế Việt Nam nổi lên hai vấn đề cực kỳ nóng bỏng, dẫn tới những hệ lụy tai hại cho nền kinh tế quốc dân, đó là: Nợ xấu trong hệ thống ngân hàng thương mại và vấn nạn hàng tồn kho. Trong khuôn khổ bài viết này, chúng tôi muốn cung cấp một cái nhìn tổng quan, toàn diện về vấn đề trên, ngõ hầu cung cấp một số giải pháp để các nhà điều hành kinh tế tham khảo, lựa chọn cho tiến trình phá tảng băng ngầm nợ xấu.
Chính phủ đang xem xét Dự thảo Nghị quyết giải quyết nợ xấu, trong đó có việc thành lập công ty mua bán nợ. Dự kiến đề án xử lý nợ xấu sẽ được thông qua trong tuần này để sớm trình Bộ Chính trị và triển khai trong năm 2013.
Mặc dù có công ty mua bán nợ (AMC) của nhà nước và nhiều ngân hàng thương mại cũng thành lập AMC của riêng mình nhưng thị trường mua bán nợ tại Việt Nam vẫn còn khá sơ khai, chưa đáp ứng được yêu cầu thực tế.
Tại Diễn đàn Kinh tế Việt Nam (VBF) 2012 vừa được tổ chức, nhóm Công tác ngân hàng đã nêu nhận định về nợ xấu của Việt Nam với những băn khoăn về quy mô nợ xấu thực tế.
Nợ xấu đang là chuyện đau đầu không chỉ của hệ thống ngân hàng mà còn của các công ty chứng khoán.
Sở Kế hoạch và Đầu tư Tp.HCM vừa có báo cáo về tình hình kinh tế xã hội trên địa bàn năm 2012, trong đó thông tin về hoạt động của các ngân hàng thương mại.
Vấn đề nợ xấu nên được xem là “chuyện thời sự hàng ngày” và không nên chần chừ trong việc xử lý. Bên cạnh đó, các nhóm lợi ích trong hoạt động ngân hàng cũng cần được xem xét- chuyên gia tài chính ngân hàng, Tiến sĩ Nguyễn Trí Hiếu chia sẻ.
Số nợ xấu hiện nay là bao nhiêu? Theo số liệu của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cung cấp, nợ xấu khoảng 202.000 tỷ đồng, nhưng con số này chưa bao gồm nợ xấu của Ngân hàng phát triển (VDB). Nếu tính cả nợ xấu của VDB, tổng nợ xấu khoảng 385.000 tỷ đồng.
Trả lời chất vấn của các đại biểu Quốc hội trong phiên họp hôm nay (13/11), Thống đốc ngân hàng Nhà nước Nguyễn Văn Bình khẳng định, nếu không giải quyết kịp thời, nợ xấu sẽ gây hệ lụy cho nền kinh tế không phải là một năm, hai năm mà có thể là năm năm, mười năm hoặc thậm chí là mười lăm năm.
Trước Quốc hội sáng nay 13/11, Thống đốc Bình khẳng định, nợ xấu có thể giải quyết được nhưng không phải là việc dễ dàng. Tính đến ngày 30/9, tổng nợ được cơ cấu lại đã tăng lên 252.000 tỷ đồng.
Khi nợ xấu đe dọa sự an toàn hệ thống ngân hàng và ổn định kinh tế vĩ mô, việc xử lý cần sự can thiệp của Chính phủ, kể cả phải sử dụng ngân sách hoặc vốn vay từ nội lực hay bên ngoài.
Các chuyên gia kinh tế cho rằng: Không còn thời gian để chần chừ khi xử lý nợ xấu, cũng không chỉ riêng ngân hàng phải chịu trách nhiệm đối với “cục máu đông” làm nghẽn mạch tuần hoàn của nền kinh tế.
Trong bối cảnh nợ xấu lớn và không còn là rủi ro bình thường, chuyên gia kinh tế Vũ Đình Ánh nói: Không thể nói khơi khơi với xử lý nợ xấu được, phải phân loại dựa trên tính chất và nguyên nhân của nó.
Hình thành một định chế tập trung, tầm quốc gia để xử lý nợ xấu, TS Đinh Tuấn Minh- Trung tâm Nghiên cứu kinh tế và chính sách (Đại học Quốc gia Hà Nội) - tham vấn: “Trước hết, cần xây dựng những nguyên tắc và luật lệ rõ ràng để tìm được sự đồng thuận của xã hội”.
Quý I/2012, tỷ lệ nợ xấu được công bố ở mức 8,6%, hết quý II là 8,82%, do tình hình sản xuất- kinh doanh khó khăn và hàng tồn kho của doanh nghiệp lớn, nhưng sang đến quý III, nợ xấu đã có xu hướng giảm.
Gần đây, nợ xấu của hê thống ngân hàng đang trở thành tâm điểm chú ý của dư luận và các nhà quản lý, nhà nghiên cứu. Số nợ xấu của các ngân hàng thương mại (NHTM) tới khoảng 202.000 tỷ đồng, chiếm 8,6% tổng dư nợ.
Định giá tài sản bảo đảm cao hơn giá trị thực đã khiến nhiều ngân hàng gặp khó khi giải quyết nợ xấu do một phần lớn giá trị tài sản đã “bốc hơi” theo biến động thị trường.
Đây là mục tiêu phấn đấu được đưa ra tại báo cáo tình hình kinh tế - xã hội năm 2012 và dự kiến kế hoạch 2013 vừa được Bộ Kế hoạch và Đầu tư báo cáo Ủy ban Kinh tế của Quốc hội.
Nợ xấu của khu vực doanh nghiệp nhà nước (DNNN) ước khoảng 200.000 tỉ đồng, trong đó khoảng 153.000 tỉ đồng thuộc về các tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước.
Giải pháp xử lý nợ xấu đã được bàn luận nhiều nhưng chưa thống nhất. Tại Hội thảo “Cơ chế xử lý nợ: Xu hướng thế giới và thực tiễn Việt Nam”, nhiều “đơn thuốc” đã được kê cho “căn bệnh” này.
Đó là nhận định của ông Kotegawa Daisuke- chuyên gia đặc biệt của Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) về kinh nghiệm xử lý nợ xấu của Nhật Bản trong hội thảo “Tái cấu trúc xử lý nợ xấu”.
Ngày 13/9/2012, Thống đốc Nguyễn Văn Bình đã ban hành Thông tư số 26/2012/TT-NHNN hướng dẫn thủ tục chấp thuận của Ngân hàng Nhà nước đối với việc niêm yết cổ phiếu trên thị trường chứng khoán trong nước và nước ngoài của tổ chức tín dụng cổ phần.
Bản tham luận của Vụ Tài chính các ngân hàng và tổ chức tài chính thuộc Bộ Tài chính tại một hội thảo chiều ngày 28/8 với tựa đề “Nợ xấu từ góc nhìn của quản lý nhà nước” đã đưa ra một số thông điệp đáng chú ý về vấn đề xử lý nợ xấu hiện nay.
Các ngân hàng thương mại không thể bưng bít được những con số về nợ xấu khi Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) khẳng định trong phiên trả lời chất vấn tại phiên họp của UBTV Quốc hội chiều 21/8: Có những ngân hàng trong nhóm cần cơ cấu đã mất hết vốn tự có.
Nợ xấu của các tổ chức tín dụng tăng nhanh có nguyên nhân chủ quan từ năng lực thanh tra, giám sát của Ngân hàng Nhà nước trong một thời gian dài còn hạn chế, Thống đốc Ngân hàng nhà nước Nguyễn Văn Bình lý giải.
Dù vẫn trong ngưỡng an toàn nhưng nợ xấu ở Việt Nam đã đến lúc phải được xử lý bằng những giải pháp toàn diện và triệt để, không chỉ tháo gỡ tình trạng khó khăn trước mắt mà ngăn ngừa những nguy cơ trong tương lai.
Được ví là “cục máu đông” làm nghẽn mạch tuần hoàn của dòng vốn lưu chuyển trong nền kinh tế, việc xử lý nợ xấu được xem là quan trọng và cốt lõi nhất của quá trình tái cơ cấu hệ thống ngân hàng. Phác đồ điều trị cho căn bệnh này đang được xem xét ở nhiều góc độ.
Nợ xấu tại các ngân hàng đang gia tăng rất nhanh, tuy nhiên, con số cụ thể do Ngân hàng Nhà nước (NHNN) lại cao hơn rất nhiều so với số liệu mà các ngân hàng thương mại công bố.
Quá trình tái cấu trúc các ngân hàng thương mại đang được tiến hành tích cực và đúng hướng. Tuy nhiên, nếu không “bắt đúng bệnh” của hệ thống ngân hàng hiện nay thì phương thuốc tái cấu trúc để nâng cao sức khỏe cho các tổ chức tín dụng của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) sẽ khó thu về kết quả như mong muốn.
Thống đốc NHNH Nguyễn Văn Bình cho biết, tính đến ngày 30/4/2012, nợ xấu của toàn hệ thống ngân hàng đã tăng 35%, lên khoảng 108.000 tỷ đồng. Chính phủ có kế hoạch bán nợ xấu, mua lại các bất động sản “ế” để cứu doanh nghiệp.
Tin Khu Vực
