“Đèn cù” nợ xấu

CôngThương - Nhiều ý kiến cho rằng đó là nợ xấu của các NHTM, cũng không sai. Song, nếu đổ lỗi cho hệ thống ngân hàng, cho rằng các NHTM là “thủ phạm” tạo ra “cục nợ xấu” đó  là không khách quan và không hoàn toàn chính xác. Các NHTM không thể tạo ra nợ xấu, bởi trong quan hệ tín dụng, ngân hàng chỉ là bên cho vay, còn việc sử dụng vốn vay thế nào, có hiệu quả hay không lại tùy thuộc vào bên đi vay, đó là  các doanh nghiệp (DN). Đó chính là nợ xấu của các DN, của cả nền kinh tế.

“Cục nợ xấu” của nền kinh tế như một “cái đèn cù” và “tít mù, nó cứ chạy vòng quanh”. Điểm xuất phát từ các DN. Có thể nói, ở nước ta, hầu hết các DN phải vay vốn của NHTM để đầu tư, kinh doanh. Khi các DN bán được hàng hóa đã sản xuất ra thì sẽ có nguồn tiền để trả nợ khoản vay ngân hàng và thanh toán các khoản chi khác. Song, khi hàng hóa tồn đọng trong kho (bao gồm cả bán thành phẩm- những tòa nhà đang xây dựng dở dang...) thì DN không thể trả nợ được cho ngân hàng. Thế là, với các NHTM, những khoản phải thu khó đòi xuất hiện, đó gọi là nợ xấu.

Không chỉ các NHTM có liên quan, hàng loạt đối tác khác như nhà cung cấp nguyên liệu, vật liệu, điện, nước... cũng bị các DN “treo nợ”. Không có số liệu thống kê, song chắc chắn số tiền các DN nợ lẫn nhau sẽ rất lớn. Nghiêm trọng hơn, khi chưa trả được nợ vay, các DN không thể tiếp tục vay từ các ngân hàng. Từ đó, tiền lương của công nhân cũng trở thành khoản nợ của DN. Một nguồn tin đáng tin cậy cho biết, người lao động tại các DN bất động sản, hàng hải, xây dựng và giao thông bị chậm lương, nợ lương tới cả trăm tỷ đồng và đang “chờ đợi trong vô vọng”. Những vụ công nhân săn tìm đại gia đòi nợ lương xảy ra ngày càng nhiều.

Song, “cái đèn cù nợ xấu” của nền kinh tế sẽ không “tít mù, vòng quanh” mãi mãi như cái đèn cù trong đêm trung thu của các cháu thiếu nhi. “Cái đèn cù nợ xấu” chỉ quay vài vòng là toàn bộ nền kinh tế sẽ nổ tung. Khi ấy, hàng các NHTM cùng với hàng loạt các DN sẽ phá sản và tình trạng mất cân đối nghiêm trọng trong thu- chi ngân sách nhà nước cũng xuất hiện. Nói một cách khác, tình trạng phá sản của toàn bộ nền kinh tế sẽ phát sinh.

Vậy, xử lý “cục nợ xấu” của cả nền kinh tế như thế nào? Rõ ràng, không thể phó thác cho các NHTM đứng ra giải quyết nhiệm vụ khó khăn đó. Thành lập một công ty mua, bán nợ xấu của các NHTM cũng chỉ là giải pháp tình thế và chỉ “làm sạch” được báo cáo tài chính của các NHTM, không làm mất nợ xấu của toàn bộ nền kinh tế.

Vì vậy, xử lý nợ xấu phải là nhiệm vụ của cả nền kinh tế nên cần có sự chung tay của toàn bộ nền kinh tế, kể cả nhà nước. Trong bối cảnh hiện nay, giải cứu DN chính là giải pháp tốt nhất để giải cứu nợ xấu. Về chính sách vĩ mô, bên cạnh các giải pháp hỗ trợ trực tiếp cho DN như các giải pháp giãn, giảm, miễn thuế vừa qua, nhà nước cần có giải pháp tăng sức cầu của nền kinh tế. Cầu đầu tư, tiêu dùng tăng sẽ khơi thông được đầu ra cho sản xuất- kinh doanh. Quan trọng hơn là phải có những biện pháp thực sự triển khai chứ không chỉ là những “kế hoạch”, những “đề án” trên giấy. Về phía ngân hàng, có thể lựa chọn các DN tốt để hỗ trợ với cơ chế ưu đãi lãi suất để giảm chi phí sản xuất, giảm giá thành san phẩm, nhằm kích thích sức mua. Với những DN có thể tồn tại, phát triển, ngân hàng nên kịp thời bơm vốn để thúc đẩy sản xuất- kinh doanh. Về phía DN, cần cơ cấu lại hoạt động, chủ động khai thác thị trường, tiết giảm chi phí, giảm giá thành, tăng năng lực cạnh tranh...

Hải Yến