Nhiều ngân hàng “giấu” nợ xấu

CôngThương - Ông Nguyễn Hữu Nghĩa - quyền Chánh thanh tra Cơ quan Thanh tra, giám sát của NHNN - khẳng định: Nhiều ngân hàng đang cố ý vi phạm trong phân loại nợ. 

Dự kiến đến tháng 8, NHNN sẽ ban hành thông tư mới về phân loại nợ và trích lập dự phòng rủi ro; nghiên cứu ban hành quy chế về cấp vốn tín dụng.

Xin ông cho biết số liệu cụ thể về nợ xấu trong hệ thống?

Thực tế, con số 4,47%, khoảng 117 ngàn tỷ đồng nợ xấu trên tổng dư nợ đến thời điểm ngày 31/5/2012 là con số do các tổ chức tín dụng báo cáo qua hệ thống thống kê, còn qua giám sát của NHNN thì tỷ lệ này 8,6%. Sở dĩ có sự chênh lệch này là do tiêu chí định tính và định lượng trong quy định về phân loại nợ hiện nay, có sự đánh giá khác nhau giữa các ngân hàng về khả năng trả nợ của khách hàng. Đặc biệt, không ít ngân hàng cố ý vi phạm trong phân loại nợ nhằm làm giảm chi phí dự phòng rủi ro và để bảng báo cáo tài chính của mình tốt hơn. Với con số của các tổ chức đánh giá nước ngoài, cần thận trọng xem xét hệ thống phân loại nợ dựa trên cái gì. Có nhiều tổ chức dựa trên tiêu chí phân loại của họ, nhưng họ không có kết quả cụ thể của toàn hệ thống mà chỉ ở vài ngân hàng rồi đưa ra kết quả đánh giá toàn hệ thống.

Nợ xấu đang tập trung nhiều ở lĩnh vực nào và khả năng thu hồi nợ của các tổ chức tín dụng hiện nay ra sao?

Theo báo cáo của các tổ chức tín dụng thì nợ xấu hiện khoảng 118 ngàn tỷ đồng nhưng theo kết quả báo cáo giám sát của NHNN là 202 ngàn tỷ đồng, chủ yếu thuộc các lĩnh vực về sản xuất và công nghiệp, xây dựng.

Các khoản nợ vay hầu hết đều có tài sản bảo đảm, hiện có 84% nợ xấu được bảo đảm bằng tài sản, 16% còn lại không có tài sản bảo đảm. Giá trị tài sản bảo đảm bằng 135% giá trị nợ xấu. Nếu chỉ xét riêng giá trị bảo đảm tài sản bằng bất động sản đã là 180% trong dư nợ xấu. Bên cạnh đó, các ngân hàng đã trích lập dự phòng rủi ro khá nhiều, đến cuối tháng 5/2012 đạt 67,3 ngàn tỷ đồng, chiếm 57,18% nợ xấu. Vì thế, có thể bớt lo lắng về nợ xấu trong ngân hàng mặc dù việc xử lý tài sản đảm bảo, thu hồi nợ không dễ dàng.

Một trong các biện pháp xử lý nợ xấu được nhắc đến trong thời gian gần đây là thành lập công ty mua bán nợ. Vậy quá trình thực hiện đang ở giai đoạn nào?

Kế hoạch thành lập công ty mua bán nợ của NHNN mới đang dừng ở mức nghiên cứu, chưa báo cáo Chính phủ, nhưng xin khẳng định là không cần đến 100 ngàn tỷ  đồng tiền mặt để giải quyết nợ xấu của Việt Nam. Nếu thành lập công ty này thì sẽ phải sử dụng nhiều công cụ tài chính để xử lý nợ xấu, giá trị danh nghĩa có thể lên đến 100 ngàn tỷ đồng  nhưng khi công ty tiến hành mua bán nợ thì giá sẽ tính đến giá trị tài sản bảo đảm và trích dự phòng rủi ro.

Trước tình trạng một số ngân hàng có ý “giấu” nợ xấu, NHNN sẽ làm gì để con số này được minh bạch hơn, thưa ông?

Vai trò của thanh tra giám sát trong việc cảnh báo sớm rủi ro về đầu tư tín dụng vào những lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro thời gian qua chưa có hiệu quả, vì thế NHNN sẽ tăng cường hoạt động này. Ngoài ra, chúng tôi cũng sẽ thúc đẩy hoạt động mua bán nợ giữa các ngân hàng và tổ chức cá nhân khác để cơ cấu lại nợ, bán những tài sản không sinh lời; phối hợp chặt chevới các bộ, ngành để xử lý nợ xấu, bảo đảm bền vững.

Xin cảm ơn ông!

Thùy Linh