Khó khẳng định nợ xấu sẽ giảm

Trong bối cảnh nợ xấu lớn và không còn là rủi ro bình thường, chuyên gia kinh tế Vũ Đình Ánh nói: Không thể nói khơi khơi với xử lý nợ xấu được, phải phân loại dựa trên tính chất và nguyên nhân của nó.

CôngThương - Diễn đàn Quốc hội thực sự “nóng”khi số liệu nợ xấu được Thanh tra Ngân hàng Nhà nước (NHNN) công bố vẫn dao động ở mức 8- 10%. Nợ xấu đã ở mức nghiêm trọng ?

Đầu năm 2000, Việt Nam có hơn 50 ngân hàng, một số tổ chức xếp hạng và Công ty kiểm toán quốc tế đánh giá nợ xấu của Việt Nam là 30%, bây giờ chỉ còn hơn 30 ngân hàng, nợ xấu khoảng 10%. Nhưng rất khó khẳng định mức độ nghiêm trọng của nợ xấu, bởi quy môi, tính chất, độ phức tạp của mỗi thời kỳ khác nhau. Mặt khác, NHNN công bố nợ xấu như thế nhưng chưa đưa ra được chi tiết của nợ xấu thì rất khó nói tình hình nợ xấu xấu đến đâu!

Chuyên gia kinh tế Vũ Đình Ánh

Tỷ lệ nợ xấu sẽ không dừng lại ở nhưng con số đã công bố, theo ông, điều này có làm cho các định chế tài chính co lại?

Điều này phụ thuộc vào cách thức người ta xử lý nợ xấu. Thứ nhất, trong trường hợp nợ xấu ảnh hưởng tới hệ thống tài chính, các định chế tài chính sẽ co lại để khoanh vùng, xử lý nợ xấu và chặn nợ xấu mới phát sinh. Nhưng khi công ty quốc gia về mua bán nợ xấu ra đời, các ngân hàng sẽ “phủi tay” với nợ xấu, tiếp tục hoạt động và sẽ lại đẻ ra nợ xấu. Thứ hai, các tổ chức tín dụng có thể đánh đổi nợ xấu hiện tại bằng nợ xấu tương lai. Nợ xấu của doanh nghiệp được khoanh lại và ngân hàng tiếp tục cho vay nợ mới để doanh nghiệp trả nợ cũ.

Liệu nợ xấu có tạo thành cú sốc cho hệ thống tài chính không?

Cú sốc trong hệ thống tài chính thường là hệ quả từ những cú sốc của nền kinh tế. Chẳng hạn, số doanh nghiệp giải thể, ngừng hoạt động sản xuất - kinh doanh tiếp tục tăng, chứ không dừng lại ở 3 vạn như hiện nay, hay việc các ngân hàng cho vay đầu tư bất động sản quá đà, tạo thành bong bóng, chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến nền kinh tế. Bối cảnh của Việt Nam hiện nay có cả 2 vấn đề này. Nó vừa là khó khăn khách quan của kinh tế dội vào hệ thống tài chính, vừa do bản thân hệ thống tài chính tạo ra những rủi ro cho chính mình. Tóm lại, nợ xấu “nóng” không chỉ tạo ra bong bóng bất động sản mà còn tạo ra bong bóng tài chính, khi mà quy mô tài chính chạy quá nhanh so với quy mô kinh tế.

Có ý kiến cho rằng, chỉ khi ổn định được kinh tế vĩ mô mới có thể giải quyết được nợ xấu. Vậy ý kiến của ông thế nào?

Nguyên nhân của nợ xấu rất nhiều, trong đó có một nguyên nhân là sự khó khăn của nền kinh tế, bất ổn của kinh tế vĩ mô. Ví dụ, trường hợp của Tậpđoàn Điện lực Việt Nam, gạt riêng chuyện họ hạch toán đúng, sai, thì riêng phần chênh lệch tỷ giá đã mất 26.000 tỷ đồng. Tương tự, trong phần chênh lệch nợ xấu, có trách nhiệm rất lớn liên quan đến kinh tế vĩ mô, kể cả bất ổn về ngân sách, diễn biến kinh tế và diễn biến của thế giới dội vào.

Ở một góc độ khác, khi phân tích các nguyên nhân dẫn đến nợ xấu, chúng ta phải tách các yếu tố khách quan để xử lý riêng chứ không phải chờ kinh tế vĩ mô ổn định rồi mới tính. Cùng với đó, ngân hàng phải tư duy lại dưới góc độ: Chính ngân hàng là người góp phần vào ổn định kinh tế vĩ mô, bởi nói đến kinh tế vĩ mô thì không thể không nói đến lãi suất, tín dụng, tỷ giá hối đoái, quản lý cán cân thanh toán..., đó là những việc của ngân hàng.

Gần đây, có người hỏi đến ngày 30/6/2013, nợ xấu có giảm không và giảm xuống bao nhiêu, nhưng Thống đốc NHNN chưa có câu trả lời. Ông bình luận thế nào về vấn đề này?

Không thể ép trả lời theo kiểu thày giáo hỏi học sinh. Không ai có thể khẳng định tỷ lệ nợ xấu sẽ giảm và sẽ giảm bao nhiêu trong năm tới. Về nguyên tắc, ngân hàng cũng chỉ là một bộ phận của nền kinh tế. Nợ xấu không hoàn toàn do ngân hàng mà còn từ doanh nghiệp và những lý do khách quan khác. Mặt khác, biện pháp xử lý nợ xấu cũng không phải NHNN có toàn quyền quyết định. Như vậy, làm sao ông Thống đốc dám cam đoan nợ xấu sẽ giảm và đưa ra mức giảm cụ thể.

 Xin cảm ơn ông!

Hải Vân

Bình luận