Kỳ 1: Quản lý đảng viên trên không gian mạng
Để không bị “lạc lối” trên không gian mạng
Sử dụng internet và mạng xã hội là quyền và nhu cầu chính đáng của mọi người dân, trong đó bao gồm đội ngũ cán bộ, đảng viên. Tuy nhiên, để đảng viên nhận thức đúng và không bị “lạc lối” trên không gian mạng thì rất cần phải có sự quản lý của các tổ chức đảng. Đây là việc rất khó, nhưng vẫn phải làm để xây dựng thế trận bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trên không gian mạng.
Theo thống kê của Bộ Thông tin và Truyền thông, tính đến hết quý II năm 2023, Việt Nam hiện có hơn 70 triệu tài khoản trên mạng xã hội. Hiện chưa có con số thống kê chính xác về số lượng đảng viên tham gia và sử dụng internet và mạng xã hội, tuy nhiên trong số hơn 5 triệu đảng viên, có thể thấy phần lớn đều đã tham gia, sử dụng internet và mạng xã hội. Vậy, những tài khoản của các đảng viên ấy, họ đang làm gì trên không gian mạng? Các tổ chức đảng phải làm gì để quản lý, rèn luyện đảng viên trên không gian mạng?
Một chiều mùa Thu năm 2023, dù bận nhiều việc, nhưng chúng tôi vẫn may mắn được đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương dành cho một tiếng đồng hồ theo lịch hẹn trước để trao đổi về công tác quản lý, giáo dục đảng viên trên không gian mạng.
Sau khi nghe tôi kể về “Bí thư chi bộ mạng” và đảng viên “4 dám” trên không gian mạng mà mình đã được kiểm chứng (sẽ giới thiệu ở các kỳ sau), đồng chí Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương khẳng định: “Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đặc biệt quan tâm đến công tác giáo dục, rèn luyện cán bộ, đảng viên. Người thường nói: “Đảng ta là một đảng cầm quyền. Mỗi đảng viên và cán bộ phải thật sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, thật sự cần kiệm liêm chính, chí công vô tư. Phải giữ gìn Đảng ta thật trong sạch, phải xứng đáng là người lãnh đạo, là người đầy tớ thật trung thành của Nhân dân”.
Thấm nhuần lời dạy của Bác, kể từ khi Đảng Cộng sản Việt Nam được thành lập đến nay, đội ngũ cán bộ, Đảng viên luôn đề cao khí chất cách mạng, tiên phong, sẵn sàng chấp nhận mọi khó khăn, gian khổ, hi sinh vì sự nghiệp chung của cách mạng. Câu nói, “Đảng viên đi trước, làng nước theo sau” thể hiện sự tin tưởng tuyệt đối của nhân dân với Đảng nói chung, người đảng viên nói riêng.
Vậy nên, trong thời đại 4.0, việc sử dụng Internet nói chung, mạng xã hội nói riêng là một yếu tố phổ biến trong cuộc sống hàng ngày. Trước sự phổ biến và đặc tính kết nối, chia sẻ của mạng xã hội hiện nay, trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, việc cán bộ, đảng viên ứng dụng công nghệ thông tin, sử dụng mạng xã hội đã góp phần tạo ra hiệu quả nhất định đối với hoạt động của mỗi cơ quan, đơn vị.
Đặc biệt, mạng xã hội là công cụ truyền thông mạnh mẽ, góp phần tích cực vào công tác truyền thông, chuyển hóa các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước thành thực tiễn đời sống, công việc hàng ngày của các cán bộ, đảng viên đang công tác. Nhìn một cách toàn diện, chúng ta có thể thấy, qua nền tảng Internet, mạng xã hội đã giúp đảng viên cập nhật, thông tin nhanh hơn, lan tỏa rộng rãi hơn hình ảnh tích cực, những tấm gương tiêu biểu, truyền đi những thông điệp nhân văn, giúp cho cuộc sống trở nên tốt đẹp hơn.
Thông qua lời nói, việc làm cụ thể trên mạng xã hội, nhiều cán bộ, đảng viên đã góp phần tích cực vào công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Ðảng; ngăn chặn và đẩy lùi, đấu tranh không khoan nhượng với những thông tin xấu độc, kiến tạo môi trường văn hóa lành mạnh, trong sạch trên không gian mạng. Song, bên cạnh đó, vẫn lẻ loi còn có một số cán bộ, đảng viên đã bị xử lý kỷ luật vì có hành vi lợi dụng mạng xã hội để nói xấu Ðảng, Nhà nước, chế độ; đưa những hình ảnh bị cắt ghép, thông tin chưa được kiểm chứng, sai sự thật nhằm làm sai lệch nhận thức của công chúng về tình hình an ninh, chính trị, xã hội, gây hoang mang dư luận... Trước thực trạng trên, việc đấu tranh, ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ đặt ra những yêu cầu mới, cao hơn.
Nó phải được tiến hành đồng bộ không chỉ trong cuộc sống, công tác thực tiễn mà trên không gian mạng cũng cần được mỗi đảng viên, tổ chức đảng coi đó là mệnh lệnh từ trái tim mỗi người cộng sản để đảng ta đã vững mạnh lại càng vững mạnh hơn. Đây cũng chính là lý do để Đại hội XIII của Đảng, Đảng ta đã thống nhất chuyển trọng tâm của công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trên mặt trận tư tưởng, lý luận từ hình thức truyền thống là chủ yếu sang kết hợp với đấu tranh trên internet và mạng xã hội. Đây là một sự chuyển hướng kịp thời, thể hiện tư duy nhạy bén của Đảng trong việc nắm bắt xu thế tất yếu của thời đại.
Cũng theo đồng chí Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, cùng với tuân thủ việc sống và làm việc theo Hiến pháp và Pháp luật, trên không gian mạng, người đảng viên có những yêu cầu đòi hỏi cao hơn quần chúng nhân dân. Theo đó, khi đứng trong hàng ngũ của đảng, người đảng viên phải tuyệt đối phục tùng sự lãnh đạo theo đúng nguyên tắc tổ chức sinh hoạt đảng; quy định của Điều lệ Đảng và quy định những điều đảng viên không được làm là nghĩa vụ, trách nhiệm của đảng viên. Nên, việc tham gia hay không tham gia mạng xã hội là quyền tự do của mỗi cá nhân.
Nhưng, với người đảng viên, với vai trò và nhiệm vụ của mình, luôn phải tiên phong thể hiện vị trí, tư cách của mình trong mọi lĩnh vực đời sống hàng ngày, và việc người đảng viên tham gia, phát ngôn, hành động, ứng xử trên không gian mạng xã hội cũng không là ngoại lệ. Vậy nên, để quản lý, rèn luyện đảng viên trên không gian mạng, các cấp ủy, tổ chức đảng cần có những biện pháp linh hoạt, hiệu quả.
Trong đó, cần tăng cường hơn nữa việc quản lý, giám sát cán bộ, đảng viên thuộc quyền trong việc sử dụng internet, mạng xã hội; kịp thời phát hiện để chấn chỉnh, xử lý các hành vi vi phạm là rất cần thiết. Để làm tốt điều đó, trước tiên, các tổ chức đảng phải thường xuyên giáo dục chính trị tư tưởng, nâng cao ý thức, trách nhiệm của cán bộ, Đảng viên thực hiện quy định của Đảng, nội quy, quy chế của cơ quan, các quy định về bảo vệ Bí mật nhà nước; động viên, khích lệ cán bộ, đảng viên phát huy vai trò tích cực khi tham gia mạng xã hội, hướng tới xây dựng môi trường mạng lành mạnh, an toàn, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ của mỗi cơ quan, đơn vị trong mọi tình huống.
Việc làm không đơn giản, nhưng phải làm ngay
Trao đổi với chúng tôi về việc quản lý, rèn luyện đảng viên trên không gian mạng, cũng như biến những nguy cơ, thách thức trên không gian mạng thành lợi thế để xây dựng Đảng ta ngày càng vững mạnh, đồng chí Lê Quốc Minh, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, Tổng Biên tập Báo Nhân dân, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam cho biết: Cùng với kiên định lấy chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho mọi hành động; trong xây dựng tổ chức đảng và rèn luyện đảng viên, việc lấy tập thể để rèn cá nhân đã khiến Đảng ta đã mạnh lại càng vững mạnh hơn. Tuy nhiên, quản lý, rèn luyện đảng viên trên không gian mạng là việc làm không đơn giản, nhưng phải làm ngay.
Bên cạnh quán triệt sâu sắc, thực hiện hiệu quả những quy định của Đảng đối với đảng viên khi tham gia mạng xã hội, để làm được, trước tiên, các cấp ủy, tổ chức đảng phải thường xuyên quán triệt, giáo dục, tổ chức học tập nâng cao nhận thức của đảng viên trên không gian mạng; trong đó, cần thường xuyên quán triệt Luật An ninh mạng năm 2018; bộ quy tắc ứng xử trên mạng xã hội (do Bộ Thông tin và Truyền thông ban hành ngày 17/6/2021); một số nội dung tại Quy định 85-QĐ/TW ngày 07/10/2022 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về việc cán bộ, đảng viên thiết lập và sử dụng trang thông tin điện tử cá nhân trên Internet, mạng xã hội... đến mọi đảng viên.
Trên cơ sở đó, nhằm giúp mỗi cán bộ, đảng viên, hiểu rõ ý nghĩa, giá trị, nội dung, quyền lợi, nghĩa vụ, trách nhiệm và những hành vi bị cấm của cán bộ, đảng viên khi tham gia mạng xã hội, hướng tới xây dựng môi trường mạng lành mạnh, an toàn. Trong đó, các tổ chức đảng cũng cần đồng thời làm tốt công tác kiểm tra, giám sát, chấn chỉnh, động viên, khích lệ kịp thời việc đảng viên thực hiện các quy định của Đảng, Nhà nước liên quan đến Internet, mạng xã hội. Song, điều quan trọng nhất vẫn nằm ở mỗi đảng viên.
Do vậy, đảng viên cần đẩy mạnh việc học tập chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh để củng cố vững chắc thế giới quan duy vật biện chứng và phương pháp luận biện chứng duy vật trong nhận thức, phân tích, đánh giá và hoạt động thực tiễn. Trong đó, việc chủ động tự nghiên cứu nâng cao năng lực chuyên môn, tạo dựng cho bản thân nền tảng tri thức chính trị - xã hội đúng đắn, khoa học, cách mạng, đủ trình độ nhận biết để chia sẻ, lan tỏa nhanh, trúng, đúng chủ trương, đường lối chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; những câu chuyện hay, hành động đẹp, nhân văn của mọi đảng viên và quần chúng nhân dân trên không gian mạng.
Đồng thời, đấu tranh với các thế lực thù địch, phản động trên mạng xã hội, nhằm ngăn ngừa các nguy cơ bị kẻ xấu gài bẫy, lôi kéo và đấu tranh chống lại quan điểm sai trái của các thế lực thù địch, phản động trên không gian mạng là việc làm rất quan trọng của đảng viên khi tham gia mạng xã hội.
Từ những vấn đề trên thấy rằng, việc quản lý, rèn luyện cán bộ, đảng viên trên không gian mạng và nâng cao ý thức, trách nhiệm của đảng viên khi tham gia mạng xã hội là yêu cầu cấp thiết đặt ra cho mỗi cấp ủy, tổ chức đảng. Mỗi đảng viên khi tham gia mạng xã hội ngoài trách nhiệm, nghĩa vụ và những yếu tố như chúng tôi đã nên ở trên thì cũng luôn cần phải phải chú trọng thường xuyên nắm bắt tình hình tư tưởng, dư luận xã hội của đồng chí mình và quần chúng nhân dân.
Qua đó kịp thời phát hiện, góp ý, phê bình... không để đồng chí, đồng nghiệp của mình bị lôi kéo, dụ dỗ, vô tình hay cố ý chia sẻ, lan truyền những thông tin xấu độc trên không gian mạng. Việc làm đó sẽ rất hiệu quả nếu chúng ta quán triệt sâu sắc, thực hiện quyết liệt, hiệu quả chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại hội nghị cán bộ toàn quốc quán triệt, triển khai kết luận và quy định của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng diễn ra ngày 9/12/2021: “Tất cả chúng ta, từ trên xuống dưới, đều phải có quyết tâm rất lớn, có sự thống nhất rất cao, có biện pháp thực hiện quyết liệt, khả thi, chỉ đạo chặt chẽ với một phương pháp tư duy đúng đắn, tỉnh táo, bình tĩnh, không cực đoan, không để các thế lực xấu lợi dụng, xuyên tạc, kích động, phá hoại...”.
Kỳ 2: Cần lắm những “Bí thư chi bộ mạng” trên không gian mạng