Tin Khu Vực 
Thông tin được ông Ngô Xuân Nam, Phó giám đốc Văn phòng SPS Việt Nam chia sẻ tại Hội nghị “Cập nhật các quy định và cam kết về an toàn thực phẩm và kiểm dịch động, thực vật (SPS) trong Hiệp định EVFTA và UKVFTA” diễn ra ngày 30/10.
Nông sản xuất khẩu giảm cảnh báo nhờ tuân thủ nghiêm quy định
Hội nghị được tổ chức nhằm cập nhật các quy định về an toàn thực phẩm và kiểm dịch động, thực vật (SPS) tại thị trường châu Âu, đồng thời cung cấp hướng dẫn thực hiện các yêu cầu trong Hiệp định EVFTA và UKVFTA. Sự kiện cũng tạo diễn đàn để cơ quan quản lý, doanh nghiệp và hợp tác xã trao đổi, thảo luận và giải đáp những vướng mắc trong quá trình xuất khẩu nông sản.
Hội nghị “Cập nhật các quy định và cam kết về an toàn thực phẩm và kiểm dịch động, thực vật (SPS) trong Hiệp định EVFTA và UKVFTA”. Ảnh: N.H
Theo ông Ngô Xuân Nam, Phó Giám đốc Văn phòng SPS Việt Nam, kể từ ngày 1/8/2020, Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA) chính thức có hiệu lực. Sau hơn 5 năm triển khai, thương mại nông sản giữa Việt Nam và EU đã đạt nhiều kết quả tích cực, nâng cao giá trị gia tăng và củng cố vị thế nông sản Việt Nam trên thị trường quốc tế. Nhiều ngành hàng trọng điểm như cà phê, hạt tiêu, thủy sản và rau quả đã tận dụng hiệu quả cơ hội từ hiệp định.
Đối với thị trường Vương quốc Anh, sau 4 năm thực hiện Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ireland (UKVFTA), xuất khẩu nông sản, thực phẩm của Việt Nam sang đây duy trì mức tăng trưởng bình quân khoảng 10% mỗi năm. Đây là tín hiệu tích cực, cho thấy tiềm năng lớn và hiệu quả rõ rệt từ việc triển khai các cam kết thương mại song phương.
Mặc dù xuất khẩu nông sản sang EU và Vương quốc Anh tăng trưởng mạnh trong khuôn khổ 17 hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam đã ký, bên cạnh thuận lợi, vẫn tồn tại không ít thách thức, đặc biệt liên quan đến an toàn thực phẩm và kiểm soát dịch bệnh.
Theo thống kê của Văn phòng SPS Việt Nam, mỗi năm Việt Nam nhận khoảng 1.000 thông báo từ các thị trường thuộc 166 thành viên WTO. Trong đó, EU và Vương quốc Anh là hai thị trường có số lượng thay đổi quy định về an toàn thực phẩm và kiểm dịch nhiều nhất.
Đối với thị trường EU, quy định về mức dư lượng tối đa của thuốc bảo vệ thực vật và kháng sinh thay đổi thường xuyên. Một số hoạt chất được phép tăng, trong khi một số khác bị giảm. Đặc điểm quan trọng là EU quy định chi tiết mức dư lượng tối đa theo từng sản phẩm và từng ngành hàng.
“Ví dụ, cùng một loại trái cây nhưng từng giống khác nhau lại có mức dư lượng khác nhau đối với từng hoạt chất. Đây là yếu tố các doanh nghiệp và cơ quan quản lý cần đặc biệt lưu ý khi xuất khẩu sang thị trường này”, ông Nam nhấn mạnh.
Ngoài ra, quy định về kiểm soát biên giới của EU cũng khác biệt so với nhiều quốc gia khác. Cứ 6 tháng, EU sẽ xem xét việc nhập khẩu từ các nước thứ ba. Nếu doanh nghiệp tuân thủ tốt các quy định về kiểm soát biên giới, an toàn thực phẩm và bao bì, nhãn mác, EU sẽ điều chỉnh tần suất kiểm tra, tăng hoặc giảm tùy theo mức độ tuân thủ.
Hiện Việt Nam là một trong những quốc gia có ít sản phẩm bị kiểm soát biên giới, nhờ nỗ lực lâu dài của các cơ quan quản lý và doanh nghiệp. Hiện chỉ còn bốn sản phẩm nằm trong danh sách kiểm tra: sầu riêng (tần suất kiểm tra 20%), đậu bắp và ớt chuông (50% kèm chứng thư), thanh long (30%). So với nhiều quốc gia khác, việc giảm số lượng sản phẩm bị kiểm soát xuống chỉ còn bốn mặt hàng là một thành quả đáng ghi nhận.
Đặc biệt, trong 9 tháng đầu năm 2025, số lượng cảnh báo từ EU đối với nông sản xuất khẩu của Việt Nam giảm khoảng 50% so với cùng kỳ năm trước, phản ánh nỗ lực cải thiện chất lượng và tuân thủ quy định của các doanh nghiệp. “Đây là thành quả rất đáng mừng, khẳng định nông sản Việt Nam xuất khẩu sang EU, thị trường trọng điểm, đã đạt chất lượng cao và được đánh giá nghiêm ngặt”, ông Nam nhấn mạnh.
Tuy nhiên, các doanh nghiệp không được chủ quan. Theo dữ liệu của Văn phòng SPS Việt Nam, ngay cả những lô hàng nhỏ, như 3 kg ớt khô, nếu không kiểm soát đúng mức dư lượng cũng có thể bị EU cảnh báo. Đây là lời nhắc nhở quan trọng về việc tuân thủ nghiêm ngặt các quy định, kể cả với những lô hàng nhỏ, nhằm đảm bảo uy tín và chất lượng nông sản Việt Nam trên thị trường quốc tế.
Cập nhật quy định xuất khẩu nông sản sang EU và Vương quốc Anh
Tại hội nghị, các chuyên gia đã cập nhật các biện pháp an toàn thực phẩm và an toàn dịch bệnh động, thực vật (SPS) trong Hiệp định EVFTA và UKVFTA, đồng thời đưa ra những lưu ý về thông báo và dự thảo quy định mới. Nội dung tập trung vào thủy sản xuất khẩu, quy trình thao tác chuẩn trong nhà đóng gói và chuỗi lạnh, cũng như quy định ghi nhãn, bao gói nông sản tại EU và Vương quốc Anh.
Ông Nguyễn Hoàng Phúc, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Lâm Đồng, nhấn mạnh, việc Việt Nam tham gia các FTA thế hệ mới mở ra cơ hội lớn cho nông sản Việt Nam thâm nhập các thị trường yêu cầu cao về chất lượng, an toàn thực phẩm, kiểm dịch và truy xuất nguồn gốc. Tuy nhiên, bên cạnh cơ hội còn nhiều thách thức, đòi hỏi ngành nông nghiệp nâng cao năng lực quản lý, đổi mới công nghệ sản xuất, chế biến và kiểm soát chất lượng.
Hiện Lâm Đồng là ngành nông nghiệp trọng điểm, với sản phẩm chủ lực gồm rau, hoa, cà phê, trái cây và chăn nuôi công nghệ cao, xuất khẩu sang khoảng 65 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó có Đông Bắc Á, EU và Bắc Mỹ. Việc tuân thủ nghiêm ngặt các quy định SPS được xem là yếu tố then chốt để bảo đảm chất lượng, uy tín và khả năng cạnh tranh bền vững của nông sản địa phương.
Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Lâm Đồng cam kết tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, doanh nghiệp và hiệp hội ngành hàng trong công tác tập huấn, hỗ trợ kỹ thuật, xây dựng vùng nguyên liệu và cơ sở chế biến đạt chuẩn xuất khẩu, nhằm nâng cao vị thế nông sản Việt Nam trên thị trường quốc tế.
Thị trường Liên minh châu Âu với dân số hơn 450 triệu người và tổng GDP đạt 19.400 tỷ USD là một trong 3 thị trường nhập khẩu nông sản lớn nhất thế giới. Nhu cầu nhập khẩu nông sản của EU ngày càng tăng, dự báo năm 2025 sẽ đạt gần 364 tỷ USD, tương đương mức tăng 2,6%.
