Thay đổi phương thức tổ chức sản xuất
Những năm gần đây, do giá sầu riêng tăng mạnh nên bà con nông dân tỉnh Lâm Đồng rầm rộ chuyển sang đầu tư loại cây này. So với cây công nghiệp truyền thống khác như: Cà phê, hồ tiêu, chè… sầu riêng mang lại giá trị kinh tế rất cao cho người nông dân. Ðây là nguyên nhân chính khiến bà con đổ xô vào trồng sầu riêng. Do đó, việc tìm kiếm thị trường tiêu thụ trở thành nhu cầu cấp thiết nhất. Tuy nhiên, xuất khẩu không phải lúc nào cũng thuận lợi và dễ dàng. Hiện nay, việc xuất khẩu trái sầu riêng qua Trung Quốc chưa được thực hiện bằng đường chính ngạch nên hầu hết các thương lái và thậm chí cả doanh nghiệp thường xuất khẩu bằng đường tiểu ngạch. Bắt đầu từ năm 2019, Trung Quốc đã thắt chặt việc nhập khẩu sầu riêng qua đường tiểu ngạch nên nhiều container sầu riêng của các doanh nghiệp Việt Nam bị ứ đọng tại cửa khẩu Lào Cai.
Thu hoạch sầu riêng |
Theo Sở Công Thương Lâm Đồng, Trung Quốc không còn là thị trường dễ tính như quan niệm lâu nay của nhiều doanh nghiệp. Các hoạt động thương mại biên giới qua các đường mòn, lối mở, cửa khẩu phụ… sẽ ngày càng bị siết chặt và đi vào chính quy, nề nếp. Do đó, doanh nghiệp xuất khẩu phải sớm thay đổi phương thức tổ chức sản xuất, quản lý chất lượng, giao dịch xuất khẩu và cách thức, quan điểm tiếp cận thị trường theo hướng chính quy để không đánh mất thị trường Trung Quốc.
Về vấn đề này, hiện nay, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) đã và đang phối hợp với phía Trung Quốc ưu tiên triển khai các thủ tục đánh giá rủi ro dịch bệnh, mở cửa thị trường Trung Quốc đối với quả sầu riêng. Bộ Công Thương tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Bộ NN&PTNT và các bộ, ngành liên quan thúc đẩy Trung Quốc đẩy nhanh tiến độ công việc liên quan. Các địa phương cần chủ động nắm bắt thông tin và phổ biến cho các hộ sản xuất và doanh nghiệp kinh doanh xuất khẩu nông sản để biết được những yêu cầu về chất lượng hàng hóa, kiểm nghiệm kiểm dịch, truy xuất nguồn gốc, cửa khẩu được phép xuất khẩu hoa quả… Từ đó, từng bước chính quy hóa hoạt động sản xuất và kinh doanh nông sản, góp phần thúc đẩy xuất khẩu nông sản bền vững sang thị trường Trung Quốc.
Đảm bảo hàng đạt chuẩn để xuất khẩu
Trước mắt để khắc phục tình trạng này, một số doanh nghiệp xuất khẩu sầu riêng đã chủ động liên kết với các hộ dân trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng xây dựng các quy chuẩn kỹ thuật trong trồng trọt, thu hái, bảo quản sản phẩm… để đáp ứng yêu cầu của thị trường Trung Quốc. Đơn cử như huyện Đạ Huoai, Trung tâm Nông nghiệp Đạ Huoai đã phối hợp với công ty tư vấn để hoàn tất hồ sơ cấp giấy chứng nhận VietGAP cho các tổ hợp tác, hợp tác xã, đảm bảo cấp trước thời điểm thu hoạch sầu riêng để nâng cao hiệu quả trong sản xuất sầu riêng trên địa bàn huyện. Bên cạnh đó, huyện cũng đã triển khai hướng dẫn cho các xã, thị trấn đăng ký nhu cầu hỗ trợ, sử dụng tem truy xuất nguồn gốc sầu riêng Đạ Huoai năm 2019. Kết quả triển khai có 224 hộ tham gia đăng ký 316,22 héc-ta sầu riêng kinh doanh, số lượng tem đăng ký là 1 triệu cái tem... Huyện Đạ Huoai cũng đã xây dựng được nhãn hiệu độc quyền “Sầu riêng Đạ Huoai”. Qua đó, khuyến khích người dân trồng và chăm sóc sầu riêng theo hướng công nghệ cao, VietGAP, có tem truy xuất nguồn gốc.
Sau hơn 3 năm được cấp giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu “Sầu riêng Đạ Huoai”, đến nay toàn huyện Đạ Huoai có 228 hộ với diện tích 325 héc-ta sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, sản lượng 2019 khoảng 5.000 tấn. Trong đó có 3.200 tấn có gắn tem truy xuất nguồn gốc điện tử và được UBND huyện cấp giấy chứng nhận sử dụng nhãn hiệu “Sầu riêng Đạ Huoai” cho sản phẩm.
Bằng những giải pháp cụ thể, sản phẩm sầu riêng Lâm Đồng ngày càng hoàn thiện về chất lượng thông qua việc sản xuất sầu riêng công nghệ cao, xây dựng vùng nguyên liệu, xây dựng sầu riêng VietGAP có tem truy xuất nguồn gốc để xuất khẩu bằng con đường chính ngạch sang thị trường Trung Quốc.