Chuyên gia “bắt bệnh” giá lúa và giá gạo xuất khẩu giảm

Trong vòng 1 tuần qua, giá lúa trong nước và giá gạo xuất khẩu giảm chiếm sóng nhiều diễn đàn. Tâm lý “chờ đợi” là nguyên nhân của tình trạng này.
Điểm danh các quốc gia sẽ nhập khẩu nhiều gạo nhất trong năm 2024 Giá gạo Việt đột ngột giảm sốc, đâu là nguyên nhân? Một tuần “sóng gió” của gạo Việt

Chuyên gia nông nghiệp Hoàng Trọng Thủy đã có cuộc trao đổi với phóng viên Báo Công Thương xung quanh vấn đề này.

Thưa ông, trong vòng 1 tuần trở lại đây, vấn đề giá lúa nguyên liệu tại Đồng bằng sông Cửu Long và giá gạo xuất khẩu của Việt Nam giảm "chiếm sóng" trên khắp các diễn đàn mạng xã hội và cả trên các mặt báo, ông nhận định như thế nào về tình hình này?

Giá lúa trong nước và giá gạo xuất khẩu biến động trong suốt tuần vừa qua và cho đến hôm nay (26/2) là do 3 nguyên nhân. Thứ nhất, là do biến động về mặt thị trường.

Cụ thể, theo thống kê sơ bộ của Tổng cục Hải quan, tháng 1/2023, nước ta đã xuất khẩu 512.265 tấn gạo và thu về hơn 362 triệu USD, tăng 4% về lượng và tăng 7% kim ngạch so với tháng trước đó. Đồng thời tăng 42% về lượng và tăng 94% về trị giá so với cùng kỳ năm 2023.

xuất khẩu gạo
Chuyên gia “bắt bệnh” giá lúa và giá gạo xuất khẩu giảm

Xét về thị trường, Philippines vẫn giữ vị trí nhà nhập khẩu gạo Việt lớn nhất với gần 280.944 tấn, tương đương gần 194,28 triệu USD, tăng 7,8% về lượng và tăng 8% về trị giá so với tháng 12/2023. Giá trung bình đạt 691 USD/tấn, tăng nhẹ 0,3% so với tháng trước.

Đáng chú ý, vị trí nhà nhập khẩu lớn thứ 2 đã có sự thay đổi. Nếu như năm 2022 và 2023, Trung Quốc và Indonesia lần lượt chiếm giữ vị trí này thì bước sang tháng đầu năm 2024, Pháp vươn lên vị trí thứ 2 với sản lượng nhập khẩu tăng đột biến. Cụ thể, sản lượng xuất khẩu gạo sang Pháp trong tháng 1 đạt 17.919 tấn, tương đương 18,64 triệu USD, tăng mạnh 16.339% về lượng và tăng 18.356% về kim ngạch so với tháng 12/2023.

Giá bình quân đạt 1.040,2 USD/tấn, cao nhất trong tất cả các thị trường xuất khẩu của Việt Nam trong khi tháng 1/2023 không xuất khẩu gạo sang thị trường này.

Với sự biến động này, bản thân doanh nghiệp cũng phải chờ đợi xem cơ cấu nhập khẩu gạo của các nước như thế nào? Hiện nay, gần như các nhà cung cầu (bao gồm cả nhà nhập khẩu, nhà xuất khẩu, nhà thu mua, nhà xay xát) đều có tâm lý nghe ngóng thị trường.

Thứ hai, hiện tại Đồng bằng sông Cửu Long, giống lúa chống hạn chỉ còn 2 tuần nữa là thu hoạch hết. Nhưng giống lúa không chống hạn còn có thể kéo dài và thu hoạch sang cuối tháng 3/2024.

Lúa vụ mùa Đông Xuân bao giờ cũng đi kèm với chất lượng tốt và sản lượng lớn. Bản thân các doanh nghiệp đều muốn mua gạo này để chuẩn bị cho các hợp đồng ký vào đầu năm. Đồng thời, có thể đặt ra khung giá được đánh giá như “bàn đạp” để có thể xuất khẩu trong 6 tháng cuối năm. Do đó, doanh nghiệp mua bán gạo cầm chừng do vừa tác động của yếu tố thị trường, vừa để xây dựng nền tảng dài hơi trong năm nay.

Cũng có ý kiến cho rằng doanh nghiệp tìm mọi cách ép giá nông dân do nguồn cung đầy lên trong bối cảnh vụ Đông Xuân đang trong giai đoạn thu hoạch. Tôi cho rằng, quan điểm này là không thật khách quan. Bởi nếu chúng ta đặt vào vai doanh nghiệp với các tác động về thị trường, cộng với vấn đề về chi phí vận chuyển tăng do vấn đề xung đột Biển Đỏ thì họ cũng sẽ buộc phải tính toán để không bị rơi vào thế bị động.

Với nông dân trồng lúa, thông tin về tình hình El Nino đối với các khu vực trồng lúa chính trên thế giới đã làm tăng thêm mối lo ngại về nguồn cung. Bên cạnh đó, thông tin về việc Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA) đã hạ dự báo nguồn cung gạo toàn cầu niên vụ 2023 - 2024, giảm thêm 4,5 triệu tấn so với mức trước đó.

Cụ thể, sản lượng gạo toàn cầu niên vụ 2023 - 2024 sẽ đạt khoảng 513,5 triệu tấn (dự báo trước đó là 518 triệu tấn). Trong khi đó, tổng mức tiêu thụ được dự báo sẽ đạt trên 522 triệu tấn. Với cung - cầu như trên, dự báo thế giới sẽ thiếu hụt khoảng 8,6 triệu tấn gạo trong năm 2024. Việc cung ít hơn cầu sẽ tạo đà cho giá gạo xuất khẩu tiếp tục neo ở mức cao trong năm 2024.

Với kinh nghiệm năm 2023 cho thấy họ cứ giữ lúa lại và kỳ vọng sẽ bán được đúng thời điểm sẽ tốt hơn. Vì vậy, nông dân cũng chờ đợi với tâm lý giá lúa trong nước và giá gạo xuất khẩu giảm thì sẽ tăng. Vì vậy, họ giữ lúa lại và không bán ra.

Thứ ba, các nhà nhập khẩu gạo biết Việt Nam đang vào vụ thu hoạch lúa lớn nhất trong năm nên chưa vội mua vào mà chờ giá tốt.

Nông dân chờ, doanh nghiệp xuất khẩu và nhập khẩu cùng chờ. Những cái chờ này đều để lắng nghe thị trường về xuất nhập khẩu. Tôi cho rằng, tình trạng chờ đợi này sẽ còn kéo dài trong thời gian ngắn nữa.

Giải pháp nào cho vấn đề giá lúa hiện nay để mang lại lợi ích hài hòa cho cả doanh nghiệp xuất khẩu và người nông dân trồng lúa, thưa ông?

Bài toán bây giờ là hài hòa lợi ích. Trong đó, vai trò của doanh nghiệp là cực kỳ quan trọng. Nếu họ tính toán có lãi cho doanh nghiệp nhưng đảm bảo lợi ích quốc gia, thì sẽ mở được nút nghẽn. Còn nếu doanh nghiệp cứ tính toán phải lãi thật nhiều, nhưng không nhìn nhận việc người làm ra hạt lúa là người quyết định toàn bộ chuyện kinh doanh của doanh nghiệp thì khó có thể giải quyết được.

Chuyên gia nông nghiệp Hoàng Trọng Thủy
Chuyên gia nông nghiệp Hoàng Trọng Thủy

Tuy nhiên, cũng phải nhìn nhận rằng, hiện nay, cũng chỉ có số ít những doanh nghiệp xuất khẩu gạo lớn còn đủ lực, còn đủ vốn để mua vào. Do đó, để giải nút thắt này cần phải đẩy mạnh tín dụng cho vay đối với các doanh nghiệp có năng lực xuất khẩu và không nên đặt vấn đề là doanh nghiệp phải có hợp đồng mới cho vay.

Tạo điều kiện cho các doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn vay với lãi suất thấp để họ mua lúa vào, như vậy, doanh nghiệp có thể chủ động được cả trong hoạt động xuất khẩu và chủ động được cả mối quan hệ với nông dân.

Đối với nông dân, vụ Đông Xuân là vụ cho thu hoạch sản lượng lớn nhất, sau đó, họ sẽ chuyển sang trồng lúa vụ Hè Thu. Vụ Hè Thu thông thường sản lượng gạo thấp, chất lượng gạo thấp và khá bấp bênh. Do đó, người nông dân trồng lúa phải chủ động vật tư đầu vào.

Giá gạo tăng lên ít trong khi giá vật tư tăng lên nhiều, dẫn đến tình trạng bản thân những người trồng lúa thiếu vốn. Vì vậy, các đơn vị cung cấp vật tư đầu vào như phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, giống..., cần chia sẻ với nông dân bằng hình thức như chậm trả để họ tái sản xuất.

Việc triển khai đồng thời những giải pháp chủ lực này sẽ giúp giá lúa thoát thế giằng co. Việc này cũng giúp xuất khẩu gạo sẽ không lặp lại tình trạng khi giá gạo xuất khẩu bật trở lại thì sẽ dẫn đến việc tranh mua tranh bán và quay lại giống như thời kỳ đầu khó khăn của năm 2023.

Quan trọng là cần xóa đi điểm “chờ” của cả doanh nghiệp và nông dân. Và phải phát triển thị trường lúa gạo bền vững, cũng như giữ uy tín về xuất khẩu gạo.

Dự báo giá gạo thời gian tới sẽ diễn ra như thế nào, thưa ông?

Giá xuất khẩu gạo trong 10 năm vừa qua tăng, nhiều ý kiến cho rằng người nông dân trồng lúa thắng lớn. Tuy nhiên, việc này không hoàn toàn như vậy. Năm 2023, tổng thu nhập của nông dân trồng lúa khoảng 128 triệu đồng/ha, trong khi đó, chi phí đầu tư tăng lên khoảng 70 triệu đồng/ha, do đó, lợi nhuận của nông dân chỉ khoảng 55 – 58 triệu đồng/ha. Trong khi đó, năm 2012, tổng thu nhập của nông dân trồng lúa khoảng 108 triệu đồng/ha, trong khi đó, chi phí đầu vào chỉ 42 triệu đồng/ha, như vậy, họ lãi 66 triệu đồng/ha. Rõ ràng, năm 2023, dù được giá lúa nhưng nông dân giảm đi về lợi nhuận.

Về nhận định giá gạo xuất khẩu như thế nào? Các chuyên gia cũng đã đưa ra nhận định, giá gạo xuất khẩu sẽ còn tăng trong năm 2024 do nguồn cung bị thắt chặt bởi các hạn chế xuất khẩu đang diễn ra của Ấn Độ. Tác động của El Nino đối với các khu vực trồng lúa chính đã làm tăng thêm mối lo ngại về nguồn cung.

Tôi cũng cùng chung quan điểm này. Về ngắn hạn, tôi cho rằng, giá gạo xuất khẩu sẽ tăng nhẹ trở lại trong thời gian tới. Nếu dự báo này là đúng thì những doanh nghiệp thu mua lúa thời điểm này sẽ có lợi.

Xin cám ơn ông!

Giá lúa khu vực Đồng bằng sông Cửu Long tuần qua giảm khá mạnh, thậm chí một số nơi điều chỉnh giá nhiều lần trong ngày. Trong đó, tại An Giang, Cần Thơ,… hầu hết các loại lúa tuần qua có sự giảm giá khá mạnh từ 1.500 – 2.400 đồng/kg. Điển hình như: Đài thơm 8 từ 7.400 – 7.600 đồng/kg, giảm 2.000 đồng/kg; OM 18 cũng giảm 1.800 đồng/kg xuống còn từ 7.400 – 7.600 đồng/kg; Nàng Hoa 9 có giá từ 7.000 – 7.200 đồng/kg, giảm 2.200 – 2.400 đồng/kg;… So với vụ Đông Xuân năm 2022 - 2023 giá lúa chỉ 5.800 đồng/kg thì vụ Đông Xuân này nông dân vẫn có lợi nhuận cao hơn.

Về xuất khẩu, gạo 5% tấm của Việt Nam được chào bán ở mức từ 625 - 630 USD/tấn, giảm so với mức 637 - 640 USD/tấn một tuần trước đó.

Nguyễn Hạnh
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★
Bài viết cùng chủ đề: Giá gạo xuất khẩu

Có thể bạn quan tâm

Tin mới nhất

Cơ hội nào xuất khẩu nhôm, thép khi Hoa Kỳ áp thuế 25%?

Cơ hội nào xuất khẩu nhôm, thép khi Hoa Kỳ áp thuế 25%?

Nếu Hoa Kỳ áp dụng bổ sung thuế 25% với toàn bộ sản phẩm nhôm, thép nhập khẩu từ các nước, nhôm, thép Việt Nam vẫn có nhiều cơ hội tiếp tục xuất khẩu.
Doanh nghiệp Việt Nam cần thích ứng trước trở ngại thị trường

Doanh nghiệp Việt Nam cần thích ứng trước trở ngại thị trường

Những thách thức từ chính sách thương mại quốc tế là thời điểm để doanh nghiệp Việt Nam có chiến lược kinh doanh linh hoạt, thích ứng trước trở ngại thị trường.
Sắp diễn ra Hội chợ hàng Việt Nam tiêu biểu xuất khẩu

Sắp diễn ra Hội chợ hàng Việt Nam tiêu biểu xuất khẩu

Từ ngày 27 đến 29/3/2025, tại TP. Hồ Chí Minh sẽ diễn ra Hội chợ hàng Việt Nam tiêu biểu xuất khẩu và Hội chợ triển lãm quốc tế quà tặng, quà lưu niệm năm 2025.
Sàn Temu vẫn chưa được phép hoạt động tại Việt Nam

Sàn Temu vẫn chưa được phép hoạt động tại Việt Nam

Hiện vẫn chưa có thông tin chính thức về thời điểm sàn thương mại điện tử Temu hoạt động trở lại tại Việt Nam.
Xuất khẩu hàng hóa: Biến thách thức thành cơ hội

Xuất khẩu hàng hóa: Biến thách thức thành cơ hội

Mục tiêu tăng trưởng xuất khẩu 12% là khá thách thức trong bối cảnh thị trường chứa đựng nhiều rủi ro, đòi hỏi doanh nghiệp cần đa dạng hoá thị trường.

Tin cùng chuyên mục

Ngành lúa gạo cần sớm tính phương án kinh doanh phù hợp

Ngành lúa gạo cần sớm tính phương án kinh doanh phù hợp

Trong bối cảnh thị trường thế giới nhiều biến động, đòi hỏi ngành lúa gạo Việt Nam cần sớm tính các phương án sản xuất, kinh doanh phù hợp ngay từ đầu năm 2025.
Doanh nghiệp Việt Nam cần biến khó khăn thành cơ hội

Doanh nghiệp Việt Nam cần biến khó khăn thành cơ hội

Trước các thách thức mới từ thị trường toàn cầu, doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động, kịp thời có giải pháp biến khó khăn thành cơ hội.
EU ‘siết’ quy định với nông sản, doanh nghiệp cần làm gì?

EU ‘siết’ quy định với nông sản, doanh nghiệp cần làm gì?

EU đang áp dụng các quy định nghiêm ngặt hơn về an toàn thực phẩm và bền vững nhằm giảm thiểu tác động môi trường và đảm bảo chất lượng nông sản.
Đa dạng hóa thị trường để đạt mục tiêu tăng trưởng xuất khẩu 12% - Bài  2: Doanh nghiệp xuất khẩu không

Đa dạng hóa thị trường để đạt mục tiêu tăng trưởng xuất khẩu 12% - Bài 2: Doanh nghiệp xuất khẩu không ''bỏ trứng vào một giỏ''

Những thách thức từ các thị trường đòi hỏi doanh nghiệp Việt Nam phải nỗ lực đa dạng hoá thị trường, tận dụng tối đa các FTA và không “bỏ trứng vào một giỏ”.
Hải Phòng: Xuất nhập khẩu hàng hóa đạt hơn 9.649 triệu USD

Hải Phòng: Xuất nhập khẩu hàng hóa đạt hơn 9.649 triệu USD

Tháng 1/2025, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa của TP. Hải Phòng đạt hơn 9.649 triệu USD, giảm 6,4% so với cùng kỳ; làm thủ tục gần 216 nghìn tờ khai.
Doanh nghiệp Việt tìm cơ hội kinh doanh tại Ambiente Frankfurt 2025

Doanh nghiệp Việt tìm cơ hội kinh doanh tại Ambiente Frankfurt 2025

Hội chợ Ambiente Frankfurt 2025 diễn ra từ ngày 7-11/2 tại Frankfurt, Đức tạo cơ hội cho doanh nghiệp tìm kiếm cơ hội kinh doanh và giới thiệu sản phẩm.
Đa dạng hóa thị trường để đạt mục tiêu tăng trưởng xuất khẩu 12% - Bài 1: Xuất khẩu hàng hóa và những rào cản lớn

Đa dạng hóa thị trường để đạt mục tiêu tăng trưởng xuất khẩu 12% - Bài 1: Xuất khẩu hàng hóa và những rào cản lớn

Năm 2025, Chính phủ, Bộ Công Thương, các bộ ngành và doanh nghiệp nỗ lực để đạt mục tiêu tăng trưởng xuất khẩu 12%. Tuy nhiên, đây là mục tiêu nhiều thách thức.
Dệt may, da giày chắc chân trong nhóm xuất khẩu tỷ USD

Dệt may, da giày chắc chân trong nhóm xuất khẩu tỷ USD

Tiếp đà khởi sắc đơn hàng từ cuối năm vừa qua, tháng 1/2025 dệt may và da giày tiếp tục đứng trong nhóm ngành có kim ngạch xuất khẩu tỷ USD.
Thương mại Việt Nam – Hoa Kỳ đạt 11,1 tỷ USD

Thương mại Việt Nam – Hoa Kỳ đạt 11,1 tỷ USD

Theo Tổng cục Thống kê, tháng 1/2025, kim ngạch thương mại hai chiều Việt Nam – Hoa Kỳ đạt 11,1 tỷ USD.
Danh sách thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo đến 6/2/2025

Danh sách thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo đến 6/2/2025

Theo Bộ Công Thương, tính đến 6/2/2025, cả nước có 158 thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo.
Giá gạo xuất khẩu đang thấp nhất thế giới, giải pháp nào cho gạo Việt?

Giá gạo xuất khẩu đang thấp nhất thế giới, giải pháp nào cho gạo Việt?

Từ mức đỉnh cao vào giữa tháng 8/2023 với con số 700 USD/tấn, giá gạo xuất khẩu của Việt Nam đã tụt dốc và xuống mức thấp nhất trong vòng 3 năm qua.
Xuất khẩu thuỷ sản khả quan trong tháng đầu năm

Xuất khẩu thuỷ sản khả quan trong tháng đầu năm

Trong tháng 1/2025, tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản của Việt Nam đạt 774,3 triệu USD, tăng 3,3% so với cùng kỳ năm 2024, đây là một kết quả khả quan.
Xuất khẩu cà phê tháng 1/2025 đạt mức kỷ lục

Xuất khẩu cà phê tháng 1/2025 đạt mức kỷ lục

Giá cà phê xuất khẩu bình quân tháng 1/2025 tăng 78,5% so với cùng kỳ năm ngoái là yếu tố thúc đẩy xuất khẩu cà phê đạt 763 triệu USD, mức kỷ lục lịch sử.
Canada kết luận rà soát giá trị thông thường ống dẫn dầu

Canada kết luận rà soát giá trị thông thường ống dẫn dầu

Canada đã ban hành kết luận đợt rà soát giá trị thông thường và giá xuất khẩu đối với mặt hàng ống dẫn dầu (OCTG) nhập khẩu từ một số nước.
Xuất khẩu xi măng và clinker năm 2024 giảm nhẹ

Xuất khẩu xi măng và clinker năm 2024 giảm nhẹ

Năm 2024, xuất khẩu xi măng, clinker sụt giảm cả về kim ngạch cũng như sản lượng. Giá xuất khẩu cũng giảm 9,7%, đạt trung bình 38,3 USD/tấn.
Tổng giám đốc FAO ấn tượng với sản phẩm OCOP Việt Nam

Tổng giám đốc FAO ấn tượng với sản phẩm OCOP Việt Nam

Ông Khuất Đông Ngọc - Tổng giám đốc FAO - nhận định, các sản phẩm OCOP Việt Nam không chỉ có bao bì bắt mắt mà còn truyền tải được bản sắc văn hóa địa phương.
Nông sản xuất khẩu sang Hoa Kỳ vẫn duy trì ổn định

Nông sản xuất khẩu sang Hoa Kỳ vẫn duy trì ổn định

Trước nguy cơ xảy ra đối đầu thương mại của các quốc gia trên thế giới, nông sản Việt Nam xuất khẩu sang Hoa Kỳ vẫn được duy trì ổn định.
Xuất nhập khẩu hàng hoá tháng 1/2025 đạt 63,15 tỷ USD, xuất siêu 3 tỷ USD

Xuất nhập khẩu hàng hoá tháng 1/2025 đạt 63,15 tỷ USD, xuất siêu 3 tỷ USD

Theo báo cáo mới nhất của Tổng cục Thống kê công bố sáng 6/2, xuất nhập khẩu hàng hoá tháng 1/2025 đã đạt 63,15 tỷ USD; xuất siêu 3,03 tỷ USD.
Doanh nghiệp logistics đầu tư mạnh, nâng cao sức cạnh tranh

Doanh nghiệp logistics đầu tư mạnh, nâng cao sức cạnh tranh

Các doanh nghiệp ngành logistics đã và đang đầu tư mạnh cho công nghệ, chuyển đổi số nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh.
Sầu riêng Việt Nam bứt phá về thị phần tại Trung Quốc

Sầu riêng Việt Nam bứt phá về thị phần tại Trung Quốc

Trong khi sầu riêng Thái Lan giảm tốc thì sầu riêng ghi nhận sự bứt phá ngoạn mục về kim ngạch và thị phần tại thị trường Trung Quốc.
Mobile VerionPhiên bản di động