Tìm đầu ra cho nông sản miền núi
Sau sáp nhập, tỉnh Quảng Ngãi mới rộng gần 15.000 km2, quy mô dân số hơn 2,1 triệu người. Trong đó, có tới gần 134.000 hộ/hơn 540.000 người dân là đồng bào dân tộc thiểu số, chiếm gần 25% dân số.
Phần lớn các hộ đồng bào dân tộc thiểu số làm nông nghiệp, các sản phẩm chính là nông sản và dược liệu như cà phê, cao su, sâm Ngọc Linh, sâm dây, mắc ca….
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi Trần Phước Hiền và Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Nguyễn Thanh Mân tham quan gian hàng giới thiệu sản phẩm sâm Ngọc Linh của đồng bào Xơ Đăng tại Hội chợ Công Thương và OCOP Quảng Ngãi 2025
Tại Hội chợ Công Thương và OCOP Quảng Ngãi năm 2025, nhiều hợp tác xã trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi đã tham gia gian hàng để quảng bá, kết nối tiêu thụ sản phẩm cho đồng bào dân tộc thiểu số.
Lần đầu tiên tham gia chương trình xúc tiến thương mại tại trung tâm tỉnh, ông Nguyễn Viết Tài, Giám đốc Hợp tác xã Dược liệu Thuận Tài (xã Đắk Pék) cho biết, hợp tác xã hiện có 64 thành viên, trong đó chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số Giẻ Triêng. Các thành viên của hợp tác xã đang trồng, canh tác trên vùng nguyên liệu rộng hàng nghìn ha. Các sản phẩm chủ yếu là nông sản và dược liệu như sâm Ngọc Linh, sâm dây, cà phê xứ lạnh, hạt mác ca, nấm lim xanh. Trong đó, riêng vùng nguyên liệu sâm dây Ngọc Linh là 400 ha, cà phê xứ lạnh trên 400 ha.
Hiện nay, Hợp tác xã đang liên kết bao tiêu đầu ra cho người dân. Các nông sản này chất lượng, tuy nhiên, công tác thương mại hóa của đơn vị còn chưa được như kỳ vọng. Hợp tác xã chưa tham gia được nhiều các chương trình xúc tiến thương mại. “Chúng tôi mong muốn quảng bá được thương hiệu nông sản của các thành viên hợp tác xã và người dân trên địa bàn Đăk Pék, để các sản phẩm vươn ra khỏi bản làng, nâng cao đời sống được cho người dân”, ông Tài nói. Ngoài ra, mong muốn làm sao xin được các chuỗi liên kết về để cho bà con làm, qua đó, cải thiện và nâng cao đời sống cho bà con vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
HTX Nông nghiệp sinh thái Phượng Hòa giới thiệu các sản phẩm của đồng bào dân tộc Giẻ Triêng tại Hội chợ Công Thương và OCOP Quảng Ngãi 2025
Tương tự Hợp tác xã Nông nghiệp sinh thái Phượng Hoàng (xã Xốp) hiện có tới hơn 95% hội viên là đồng bào dân tộc thiểu số (chủ yếu là dân tộc Giẻ Triêng). “Tất cả các sản phẩm của Hợp tác xã Phượng Hoàng đều do các hội viên là đồng bào dân tộc thiểu số trồng, liên kết tiêu thụ. Chúng tôi mong muốn thông qua các hội chợ sẽ kết nối được với các doanh nghiệp, đơn vị có nhu cầu chế biến để làm sao vùng nguyên liệu của người đồng bào dân tộc thiểu số được biết đến; giúp đồng bào dân tộc thiểu số có động lực để sản xuất, vươn lên thoát nghèo”, bà Huỳnh Thị Phượng, Giám đốc Hợp tác xã cho hay.
Tăng cường hỗ trợ từ sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm
Theo đại diện Hợp tác xã Nông nghiệp sinh thái Phượng Hoàng, các hộ đồng bào dân tộc thiểu số hiện đang ngày một chủ động hơn tham gia vào các hoạt động sản xuất các cây trồng có giá trị kinh tế cao, cũng như tham gia vào các hợp tác xã để liên kết, tiêu thụ sản phẩm đầu ra. Tuy nhiên, hiện nay các hợp tác xã mới chủ yếu dừng ở chế biến thô, cùng với đó, khâu tiêu thụ cũng chưa ổn định. Vì vậy, các chương trình xúc tiến thương mại như hội chợ, triển lãm sẽ là cơ hội rất tốt để cho hợp tác xã quảng bá, kết nối tiêu thụ sản phẩm hiệu quả. “Chúng tôi mong muốn Sở Công Thương tỉnh sẽ có thêm nhiều hội chợ hơn nữa, các hoạt động kết nối giao thương, quảng bá giới thiệu sản phẩm của đồng bào dân tộc thiểu số. Để bà con tự tin đưa nông sản ra thị trường”, bà Phượng bày tỏ.
Tương tự, bà Phạm Thị Hoa, Giám đốc Hợp tác xã nông nghiệp dịch vụ Dịch vụ Hoa Nam (xã Đắk Rve) cho rằng, hiện nhiều hộ đồng bào dân tộc thiểu số đã thoát nghèo bền vững từ việc chủ động tham gia liên kết sản xuất. Tuy nhiên, để sản phẩm có thể vượt ra khỏi buôn làng, đi xa hơn cần có sự đồng hành, hỗ trợ từ chính quyền, ngành Công Thương. “Chương trình xúc tiến thương mại như các Hội chợ rất phù hợp với định hướng phát triển và nhu cầu của Hợp tác xã. Sản phẩm của đồng bào dân tộc thiểu số qua các chương trình này được biết đến nhiều hơn; có cơ hội lớn hơn để kết nối được với các đơn vị chế biến sâu hoặc các đơn vị phân phối. Từ đó, sản phẩm có thể đi xa hơn, góp phần tăng thu nhập cho bà con”, bà Hoa chia sẻ.
Các sản phẩm của đồng bào dân tộc Mơ Nâm, Xơ Đăng xã Đăk Rve tại Hội chợ Công Thương và OCOP Quảng Ngãi 2025
Theo ông Nguyễn Thanh Mân, Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Quảng Ngãi cho biết, trước đây người đồng bào dân tộc thiểu số có nếp nghĩ, cách làm là làm ăn tự cung tự cấp, và sản xuất nhỏ lẻ. Tuy nhiên, trước việc thương mại hóa và yêu cầu của sản xuất lớn hơn, trong thời gian tới, Sở Công Thương sẽ đẩy mạnh các hoạt động hỗ trợ bà con, các hợp tác xã có hội viên là đồng bào dân tộc thiểu số từ khâu sản xuất đến chế biến, tiêu thụ sản phẩm.
Hiện chính quyền địa phương đã cho rà soát về năng lực và nhu cầu của các hợp tác xã, của người dân. Trước mắt sẽ xây dựng những mô hình điển hình đối với những hộ đồng bào dân tộc thiểu số mà có khả năng về khoa học kỹ thuật, thông qua hỗ trợ nguồn vốn, cây giống. “Đồng thời kết nối các mô hình này với các đơn vị chế biến, tiêu thụ. Hoàn thiện hỗ trợ từ sản xuất đến tiêu thụ đầu ra sản phẩm. Từ đó, nhân rộng các mô hình giúp các hộ đồng bào dân tộc thiểu số mạnh dạn hơn trong sản xuất cũng như tiếp cận các thị trường trong và ngoài nước, lớn hơn thì đưa ra thị trường quốc tế”, Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Quảng Ngãi Nguyễn Thanh Mân thông tin.
Sau sáp nhập, tỉnh Quảng Ngãi có hơn 2,1 triệu dân, trong đó gần 25% là đồng bào dân tộc thiểu số chủ yếu sống bằng nông nghiệp và dược liệu. Nhằm hỗ trợ bà con tiêu thụ sản phẩm, nhiều hợp tác xã đã tham gia Hội chợ Công Thương và OCOP Quảng Ngãi 2025 để quảng bá sâm Ngọc Linh, sâm dây, cà phê xứ lạnh, mắc ca, nấm lim xanh… Tuy nhiên, khâu thương mại hóa còn hạn chế. Sở Công Thương tỉnh cho biết sẽ đẩy mạnh xúc tiến thương mại, hỗ trợ vốn, cây giống, kết nối tiêu thụ, hướng tới mở rộng thị trường trong và ngoài nước.