Quảng Ngãi: Kinh tế tập thể giúp nâng cao giá trị sản vật địa phương
Nhờ mô hình hợp tác xã, nhiều vùng dân tộc thiểu số và miền núi đã hình thành chuỗi liên kết sản xuất, tiêu thụ. Qua đó, nâng cao giá trị nông sản và cải thiện đời sống người dân.
Tạo sinh kế, nâng thu nhập cho người dân
Vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) và miền núi trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi hiện có hàng trăm hợp tác xã (HTX), tổ hợp tác hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp. Mô hình kinh tế tập thể không chỉ thúc đẩy phát triển sản xuất theo hướng bền vững mà còn góp phần quan trọng vào nâng cao thu nhập, giảm nghèo cho đồng bào DTTS.
Đồng bào DTTS có thu nhập ổn định từ việc trồng sả để chiết xuất tinh dầu
HTX Nông - Lâm nghiệp và Dịch vụ Thái Thanh (xã Rờ Kơi) được thành lập năm 2019 với 40 thành viên, gần 100% là người DTTS. Các thành viên hiện canh tác 180 ha cà phê, 60 ha sầu riêng và gần 3 ha cây ăn quả khác. Giám đốc HTX Nguyễn Duy Lơ cho biết, trước đây người dân chủ yếu trồng cà phê, cây ăn quả theo hình thức tự phát, thiếu liên kết nên giá bán bấp bênh, chất lượng sản phẩm chưa cao.
Từ khi thành lập, HTX đã vận động các hộ thành viên áp dụng quy trình kỹ thuật theo tiêu chuẩn VietGAP; hướng dẫn sử dụng phân hữu cơ từ phân chuồng và vỏ cà phê để tiết giảm chi phí đầu vào. Nhờ đó, cây trồng phát triển ổn định, chất lượng nông sản được cải thiện rõ rệt.
Đến nay, HTX Thái Thanh đã xây dựng được 8 sản phẩm OCOP đạt chuẩn 3 sao. Các sản phẩm từng bước khẳng định uy tín trên thị trường trong và ngoài tỉnh, đồng thời tạo thêm việc làm và tăng thu nhập cho người dân. Mỗi năm, thành viên HTX đạt mức thu nhập từ 400 triệu đồng đến hơn 1 tỷ đồng, trở thành điểm sáng trong phát triển kinh tế nông nghiệp tại địa phương.
Thành lập năm 2023, HTX Nông nghiệp Đăk Ang (xã Dục Nông) hiện đang triển khai mô hình liên kết trồng sả Java với gần 20 hộ đồng bào DTTS, tổng diện tích gần 10 ha. Ông A Quốc, Giám đốc HTX cho biết, HTX cung cấp giống sả theo hình thức trả chậm, đồng thời hướng dẫn kỹ thuật trồng, chăm sóc để đảm bảo chất lượng nguyên liệu. Đơn vị cũng ký kết hợp đồng thu mua ổn định cho người dân với mức giá 2.000 đồng/kg lá sả.
Hiện tại, HTX Đăk Ang có một lò chưng cất tinh dầu với công suất chế biến 3 tạ lá sả/ngày. Trung bình mỗi năm, HTX cung ứng ra thị trường khoảng 100 lít tinh dầu sả với giá 700 nghìn đồng/lít. Năm 2022, sản phẩm tinh dầu sả của HTX được chứng nhận OCOP 3 sao, mở ra hướng đi mới trong phát triển cây trồng giá trị cao cho vùng DTTS.
Phát triển du lịch nông nghiệp đang là hướng đi thu hút được nhiều du khách
Tạo sinh kế và nâng cao chất lượng sản vật của địa phương là một trong những mục tiêu được ưu tiên của các HTX trên địa bàn tỉnh. Ngoài việc tạo công ăn việc làm và thu nhập ổn định, các HTX đều chú trọng vào việc phát triển các sản phẩm OCOP. Tiêu biểu như HTX Thương mại tổng hợp trồng và chế biến dược liệu An Thành (xã Đăk Tờ Kan).
Hợp tác xã hiện có 9 sản phẩm OCOP đạt 3 sao, bao gồm: trà khổ qua, mứt sâm dây Ngọc Linh, rượu nho rừng, rượu Sơn Tra, rượu sâm dây Ngọc Linh, trà sâm dây, rượu nếp cẩm, rượu ngũ vị tử và rượu ngũ vị tử lên men. Nguồn nguyên liệu được HTX khai thác ngay tại địa phương với sản lượng từ 5 - 7 tấn mỗi năm.
Hiện sản phẩm của HTX được phân phối qua các cửa hàng tại xã Đăk Tờ Kan, các đại lý tại TP. Đà Nẵng, TP. Hồ Chí Minh, các tỉnh phía bắc và trên các sàn thương mại điện tử như Facebook, TikTok, Shopee... Mỗi năm, HTX đạt doanh thu khoảng 3 tỷ đồng, tạo việc làm ổn định cho 16 thành viên chính thức và 30 - 40 lao động thời vụ.
Đồng hành cùng kinh tế tập thể
Theo báo cáo, toàn vùng đồng bào DTTS và miền núi trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi hiện có 270 HTX đang hoạt động với hơn 7.000 thành viên. Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Nguyễn Lâm Cảnh cho biết, các HTX tại khu vực này đã được tỉnh quan tâm hỗ trợ thông qua nhiều chính sách, đặc biệt là các tiểu dự án thuộc chương trình Mục tiêu Quốc gia phát triển kinh tế, xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 – 2030.
Hằng năm, Liên minh HTX tỉnh tổ chức nhiều lớp tập huấn về ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong phát triển nông nghiệp; kỹ năng quản trị gian hàng trên các sàn thương mại điện tử; phương pháp khai thác thông tin thị trường, xúc tiến thương mại và xây dựng thương hiệu sản phẩm.
Cùng với đó, đơn vị còn tư vấn, hỗ trợ HTX thiết kế bao bì, nhãn mác, xây dựng logo nhận diện; hướng dẫn truy xuất nguồn gốc, đăng ký mã số mã vạch, bảo hộ nhãn hiệu và chứng nhận VietGAP cho sản phẩm. Những hỗ trợ này đã giúp nhiều HTX nâng cao năng lực sản xuất, đáp ứng tiêu chuẩn thị trường và tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị.
Những sản phẩm OCOP dựa trên những sản vật của địa phương đang được các HTX khai thác hiệu quả
Theo Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Quảng Ngãi đánh giá, thực tế cho thấy nhiều HTX đã ứng dụng thành công khoa học, công nghệ và chuyển đổi số, góp phần nâng năng suất và chất lượng sản phẩm. Nhiều sản phẩm OCOP của HTX được phân hạng 3 sao, 4 sao, có tem truy xuất nguồn gốc và ngày càng được thị trường tin dùng.
“Các sản phẩm OCOP từng bước khẳng định uy tín, góp phần phát triển sản xuất, tạo việc làm và nâng cao thu nhập cho đồng bào DTTS, qua đó thúc đẩy thay đổi diện mạo kinh tế - xã hội tại vùng DTTS và miền núi”, ông Nguyễn Lâm Cảnh nói.
Toàn vùng đồng bào DTTS và miền núi trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi hiện có 270 hợp tác xã đang hoạt động với hơn 7.000 thành viên. Những HTX này đang từng bước phát triển vững mạnh bằng các sản phẩm OCOP là sản vật của địa phương. Qua đó, tạo công ăn việc làm, thu nhập ổn định cho đồng bào DTTS.
