Người Ê Đê trên vùng đất bazan: Bài 2: Ngọn lửa hiếu học ở buôn Briêng B

Báo Công Thương đã có bài đăng về việc một số buôn làng của người Ê Đê, tỉnh Đắk Lắk bảo tồn các giá trị văn hóa của cha ông để lại, từ đó hình thành nên những khu du lịch cộng đồng mang lại nguồn thu nhập ổn định, tạo công ăn việc làm cho nhiều người. Ở bài này, chúng tôi tiếp tục khai thác thông tin người Ê Đê có truyền thống hiếu học và được lưu truyền qua nhiều thế hệ ở buôn Briêng B, xã Ea Knếc.

Tự hào vì con em ai cũng hiếu học

Buôn Briêng B nằm nép mình bên hồ Ea Nhái thơ mộng, trên vùng đất bazan màu mỡ - nơi người Ê Đê đã gắn bó và phát triển cuộc sống bao đời nay. Lợi thế về tự nhiên, người dân nơi đây chủ yếu trồng cà phê, rồi xen canh sầu riêng là những loại cây công nghiệp mang lại giá trị kinh tế cao. Thuở còn khó khăn người, Ê Đê luôn chắt chiu từng đồng để đầu tư cho con cái học hành. Họ tin rằng, tri thức chính là chiếc chìa khóa mở ra cánh cửa thành công.

Dẫn phóng viên Báo Công Thương ghé thăm buôn Briêng B, ông Y Huê ÊBan – Buôn trưởng, kiêm Bí thư Chi bộ buôn Briêng B không giấu được niềm tự hào khi nói về cuộc sống của người dân nơi đây. Ông cho biết, buôn hiện có 384 hộ gia đình với tổng số 1.995 nhân khẩu, phần lớn là đồng bào Ê Đê. Dù buôn làng không có nhiều tỷ phú như ở những vùng khác, nhưng điều làm ông tự hào nhất không phải ở vật chất mà là tinh thần hiếu học và ý chí vươn lên mạnh mẽ, được hun đúc và truyền lại qua nhiều thế hệ. Với người Ê Đê ở Briêng B, khát vọng vượt khó để đổi đời, để xây dựng một tương lai tốt đẹp hơn cho cộng đồng luôn là ngọn lửa bừng cháy chưa bao giờ tắt.

Để minh chứng cho điều này, vị Buôn trưởng, kiêm Bí thư Chi bộ buôn Briêng B dẫn phóng viên gặp một số hộ điển hình. Đó là gia đình ông Y Rai Kbuôr (sinh năm 1956), là một bác sĩ, cựu giảng viên và từng là Trưởng khoa Điều dưỡng tại Bệnh viện Đại học Tây Nguyên, nghỉ hưu đã được 9 năm. Trong căn nhà hiện đại, khang trang, chúng tôi gặp bà HNer ÊBan (sinh năm 1965, vợ ông Y Rai Kbuôr), cũng là một giáo viên đã nghỉ hưu cách đây 5 năm.

Bà HNer chia sẻ về gia đình mình với niềm tự hào có ba người con, tất cả đều theo học tại những trường đại học danh tiếng tại TP. Hồ Chí Minh. Con gái đầu của bà từng theo học tại Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh và sau khi tốt nghiệp đã được nhận vào làm việc tại Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên. Con trai thứ hai lựa chọn theo đuổi ngành luật tại Đại học Luật TP. Hồ Chí Minh. Cô con gái út từng học tại Trường Đại học Hồng Bàng, hiện đang đảm nhận vị trí Phó bí thư Chi bộ, Phó Trưởng Buôn buôn Briêng B.

“Từ khi còn nghèo khó, chúng tôi có thể nhịn đói, nhưng không để con thất học. Khi lớn lên, đứa này ra trường, đứa khác vào đại học cứ như vậy duy trì liên tục. Dù có những lúc khó khăn, nhưng chưa khi nào gia đình từ bỏ ý định cho các con theo học kiếm con chữ”, bà HNer Êban tâm sự.

Cạnh nhà bà HNer Êban là gia đình ông Y Phi Kbuôr có 4 người con, trong đó người con đầu ở nhà làm rẫy, kinh tế thuộc diện khá giả. Người con thứ 2, sau khi tốt nghiệp tại Đại học Luật TP. Hồ Chí Minh được làm tại tòa án TAND khu vực 10, TAND tỉnh Đắk Lắk. Người con thứ 3 hiện đang theo học năm cuối ở Học viện Tòa án, Hà Nội. Còn người con út đang học Đại học Kinh tế Quốc dân, Hà Nội năm thứ 2. "Hai đứa con của chúng tôi những năm vừa qua đều được tuyên dương là sinh viên xuất sắc của nhà trường", Y Phi Kbuôr vui mừng, chia sẻ.

Truyền lửa cho các thế hệ mai sau

Truyền thống hiếu học của người Ê Đê tại buôn Briêng B, xã Ea Knếc thực sự là một kho báu văn hóa quý có giá trị, được gìn giữ và phát huy qua nhiều thế hệ. Những tấm gương vượt qua khó khăn trong học tập không chỉ là niềm tự hào của cộng đồng mà còn là động lực phấn đấu cho thế hệ trẻ. Họ quan niệm, học không chỉ đơn thuần là tích lũy kiến thức, mà còn là phương tiện để cải thiện đời sống, thoát nghèo và bảo tồn bản sắc văn hóa. Trong bối cảnh phát triển công nghệ, tri thức càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Trí tuệ giúp người Ê Đê ở buôn Briêng B không chỉ bắt kịp thời đại mà còn khẳng định vị thế và bản sắc của mình trong xã hội hiện đại.

Trong cuộc trò chuyện với phóng viên Báo Công Thương, chị H'li La Êban (sinh năm 1990), con gái ông Y Rai Kbuôr, chia sẻ sau khi tốt nghiệp Trường Đại học Hồng Bàng (TP. Hồ Chí Minh), chị về buôn và được người dân tín nhiệm bầu giữ Phó Bí thư Chi bộ, kiêm Phó Trưởng buôn Briêng B. Chị cho biết: “Chúng tôi luôn có ý thức gìn giữ truyền thống hiếu học của cha ông, bố mẹ đã dày công làm nên. Truyền thống ấy sẽ giáo dục cho các thế hệ trẻ như chúng tôi và con cháu mai sau”.

Còn bà H’ka Chia KBuôr, hiện đang là Phó Bí thư Chi bộ, Phó Hiệu trưởng Trường THPT số 1 Nguyễn Thị Minh Khai, xã Tân Tiến, tỉnh Đắk Lắk cho biết: “Tôi sinh và lớn lên ở buôn Briêng B. Buôn chúng tôi từ xưa đến nay đều nổi tiếng là hiếu học. Trong buôn có nhiều cháu thi đậu ở nhiều trường đại học danh tiếng trên phạm vi cả nước như trường Đại học Kinh tế Quốc dân, Đại học Luật TP. Hồ Chí Minh, Huế… Bản thân tôi, sau khi tốt nghiệp khoa sư phạm ngữ Văn, Trường Đại học Tây Nguyên và được phân công dạy ở Trường THPT số 1 Nguyễn Thị Minh Khai, xã Tân Tiến. Tôi đã có 16 năm công tác và được tổ chức phân công giữ chức vụ quản lý là Phó Bí thư Chi bộ, Phó Hiệu trưởng trường từ năm 2014 cho đến nay. Hoạt động học tập, truyền thống hiếu học của buôn làng luôn được bà con quan tâm. Trong thời gian gần đây, cùng với phát triển kinh tế, con em ở buôn làng được học tập nhiều hơn theo mô hình hiện đại, gồm chuyển đổi số, sử dụng trí tuệ nhân tạo AI… đó là tín hiệu đáng mừng của buôn Briêng B”.

Bà H'Noan Kpơr, Ủy viên Ban Thường phục vụ Đảng ủy, Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam xã Ea Knuếc, chia sẻ trước đây, người dân trong xã chủ yếu tập trung vào việc trồng cây cà phê. Tuy nhiên, xu hướng hiện nay đã chuyển biến tích cực với việc làm nhiều hộ gia đình bắt đầu trồng xen canh cây sầu riêng, mang lại giá trị thu nhập cao hơn. Điều này không chỉ giúp các hộ gia đình có điều kiện mua thêm đất, xây dựng nhà mới mà còn mua ô tô để thuận tiện hơn.

Đối với buôn Briêng A và buôn Briêng B, qua nắm bắt tình hình, đời sống của nhân dân ở đây đã khấm khá lên rất nhiều, trong đó có nhiều hộ dân có con em hiếu học. Điển hình là gia đình ông Y Phi Kbuôr, Y Rai Kbuôr…