Khánh Hòa phát triển chuỗi liên kết nông sản vùng đồng bào dân tộc

Chuỗi liên kết sản xuất – tiêu thụ giúp mở rộng thị trường

Trong những năm gần đây, tỉnh Khánh Hòa đã có nhiều bước đi quyết liệt nhằm phát triển sản xuất nông nghiệp vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Với sự chỉ đạo sát sao của tỉnh cùng sự đồng hành của doanh nghiệp, nhiều chuỗi liên kết sản xuất – tiêu thụ nông sản đã được hình thành, góp phần tạo thương hiệu, mở rộng thị trường và quan trọng hơn là nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống người dân nơi đây.

Nếu trước kia, sản xuất của đồng bào chủ yếu nhỏ lẻ, manh mún, phụ thuộc vào thương lái và gặp cảnh “được mùa mất giá”, thì nay tư duy đã dần thay đổi. Người dân bắt đầu tham gia vào các hợp tác xã, liên kết với doanh nghiệp, tuân thủ quy trình sản xuất an toàn, gắn với thị trường. Đây chính là bước chuyển quan trọng để nông sản miền núi Khánh Hòa dần bước ra khỏi vòng luẩn quẩn giá rẻ và thị trường hẹp.

Tại các xã miền núi của Khánh Hòa, nhiều chuỗi sản xuất gắn với tiêu thụ đã được xây dựng và mang lại hiệu quả rõ rệt. Các phiên chợ triển lãm sản phẩm vùng dân tộc thiểu số được tổ chức thường niên đã trở thành cầu nối quan trọng giữa người nông dân, hợp tác xã với thị trường.

Năm 2025, phiên chợ triển lãm nông sản tại Nha Trang đã thu hút 22 gian hàng của 18 doanh nghiệp, hợp tác xã và cơ sở sản xuất từ các xã đặc biệt khó khăn. Những nông sản đặc trưng như sầu riêng, bưởi da xanh, măng rừng, mật ong, trà thảo mộc, tinh dầu được giới thiệu đến đông đảo người tiêu dùng. Đây không chỉ là cơ hội bán hàng mà còn giúp người dân tiếp cận yêu cầu thị trường về chất lượng, mẫu mã, truy xuất nguồn gốc, từ đó thay đổi cách sản xuất và nâng cao giá trị sản phẩm.

Ở xã Khánh Sơn, mô hình canh tác hữu cơ đang được khuyến khích nhằm tạo ra những sản phẩm sạch, an toàn hơn. Người dân được tập huấn kỹ thuật, được hỗ trợ bao bì, tem nhãn, truy xuất nguồn gốc. Nhờ vậy, sản phẩm không chỉ tiêu thụ thuận lợi mà còn có giá bán cao hơn so với trước. Trong khi đó, tại xã Khánh Vĩnh, cây bưởi da xanh đã hình thành chuỗi giá trị bền vững nhờ sự liên kết với Công ty TNHH Xuất nhập khẩu trái cây và nông sản Ngân Nguyễn. Với diện tích liên kết khoảng 35 ha, doanh nghiệp phối hợp cùng người dân từ khâu trồng, chăm sóc đến thu mua, chế biến và phân phối, tạo sự ổn định trong sản xuất và tiêu thụ.

Các mô hình này cho thấy, khi doanh nghiệp vào cuộc, người nông dân không còn đơn độc trong sản xuất. Thay vào đó, họ có đầu ra ổn định, sản phẩm đạt chất lượng cao hơn, giá trị gia tăng lớn hơn. Chuỗi liên kết giúp giải quyết tận gốc tình trạng “được mùa mất giá”, đồng thời mở ra hướng đi mới để nông sản miền núi Khánh Hòa khẳng định vị thế trên thị trường.

Chính sách đồng hành nâng đời sống bà con vùng dân tộc thiểu số

Điểm đáng chú ý là chính quyền Khánh Hòa không chỉ dừng lại ở việc tổ chức các phiên chợ hay kết nối cung cầu mà còn triển khai đồng bộ nhiều chính sách hỗ trợ. Thông qua Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030, tỉnh đã triển khai hàng loạt dự án xây dựng chuỗi giá trị, hỗ trợ khởi sự kinh doanh và thu hút đầu tư. Các cơ chế hỗ trợ về tín dụng ưu đãi, đất đai, giống, phân bón, kỹ thuật và thiết bị chế biến được áp dụng, tạo điều kiện cho doanh nghiệp và hợp tác xã đầu tư sản xuất theo chuẩn thị trường.

Bên cạnh đó, chương trình OCOP (Mỗi xã một sản phẩm) cũng được chú trọng. Nhiều sản phẩm của Khánh Sơn, Khánh Vĩnh đã được công nhận OCOP, gắn với thương hiệu địa phương, qua đó nâng cao uy tín và mở rộng thị trường. Doanh nghiệp và hợp tác xã giữ vai trò then chốt trong quá trình này. Họ không chỉ thu mua, bao tiêu sản phẩm mà còn tham gia vào khâu chế biến, đóng gói, quảng bá và phân phối. Nhờ sự tham gia của doanh nghiệp, nông sản miền núi Khánh Hòa có thêm cơ hội xuất hiện tại các siêu thị, cửa hàng đặc sản và thậm chí hướng tới xuất khẩu.

Thực tế cho thấy, thu nhập của người dân đã tăng lên rõ rệt khi sản phẩm có thương hiệu và thị trường tiêu thụ ổn định. Người dân mạnh dạn đầu tư hơn cho sản xuất, nhiều hộ đã áp dụng mô hình hữu cơ, an toàn thay cho cách làm truyền thống. Đời sống xã hội cũng có sự thay đổi tích cực, phụ nữ và đồng bào dân tộc thiểu số ngày càng tham gia nhiều hơn vào các hợp tác xã, tổ nhóm sản xuất, qua đó nâng cao vai trò trong gia đình và cộng đồng.

Khánh Hòa đang từng bước chuyển đổi từ sản xuất nhỏ lẻ sang sản xuất có tổ chức, có liên kết và thương hiệu. Những nỗ lực trong việc xây dựng chuỗi liên kết sản xuất - tiêu thụ, phát triển sản phẩm OCOP, thúc đẩy doanh nghiệp đồng hành đã và đang mang lại kết quả rõ nét. Đời sống người dân được cải thiện, kinh tế vùng dân tộc thiểu số và miền núi phát triển vững chắc hơn.

Để tiến xa hơn, tỉnh Khánh Hòa cần tiếp tục quan tâm đầu tư cơ sở hạ tầng, nâng cao năng lực bảo quản và chế biến sau thu hoạch, mở rộng thị trường qua thương mại điện tử và du lịch cộng đồng. Đồng thời, việc duy trì chính sách tín dụng và hỗ trợ kỹ thuật sát với nhu cầu thực tế của người dân sẽ là chìa khóa giúp nông sản miền núi Khánh Hòa vươn ra thị trường lớn hơn, trở thành thương hiệu đặc sản được khẳng định trên phạm vi cả nước và quốc tế.

Chỉ khi có sự gắn kết giữa chính quyền, doanh nghiệp, hợp tác xã và người dân thì nông sản miền núi mới có thể phát triển bền vững. Đây cũng là cách để đồng bào dân tộc thiểu số không chỉ thoát nghèo mà còn làm giàu từ chính sản vật quê hương.