Hiệp định EVFTA và cơ hội tận dụng lợi ích từ nhập khẩu, đầu tư của EU

Cơ hội gia tăng nhập khẩu

Chia sẻ điểm nổi bật về hợp tác thương mại sau 2 năm thực thi EVFTA, tại tọa đàm Tận dụng lợi ích từ nhập khẩu, đầu tư của EU trong EVFTA do Tạp chí Công Thương tổ chức chiều 6/12, ông Đỗ Hữu Hưng, Vụ Thị trường châu Âu - châu Mỹ (Bộ Công Thương) cho biết, doanh nghiệp đã tận dụng tương đối tốt lợi thế của EVFTA về nhập khẩu nguyên liệu, máy móc từ EU nhằm gia tăng giá trị và kim ngạch xuất khẩu sang thị trường này.

Trong năm 2021, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam sang các nước khu vực EU đã đạt hơn 57 tỷ USD, tăng hơn 14% so với năm 2020. Riêng 10 tháng năm 2022, kim ngạch đã đạt trên 52 tỷUSD, tăng hơn 14%; trong đó, xuất khẩu của Việt Nam đã tăng hơn 23%. Đáng lưu ý, các thị trường xuất khẩu chính của Việt Nam bây giờ không chỉ tập trung vào các thị trường như Đức, Pháp và Hà Lan như trước đây mà đã tăng trưởng đều và cao hơn trước, ngay cả tại các thị trường ngách như Bắc Âu, Nam Âu hay Đông Âu.

Ở chiều ngược lại, EVFTA cũng tạo ra cơ hội cho doanh nghiệp đẩy mạnh nhập khẩu từ EU. Theo Bộ Công Thương, sau 2 năm thực thi hiệp định, nhập khẩu của Việt Nam tăng trưởng rất nhiều trong các nhóm chủ yếu là máy móc, thiết bị, sản phẩm linh kiện điện tử và nguồn nguyên liệu từ khu vực châu Âu.

Đặc biệt, doanh nghiệp đã tận dụng tương đối tốt lợi thế của EVFTA để nhập khẩu thiết bị máy móc, nguyên liệu từ các nước châu Âu phục vụ cho chính quá trình sản xuất.

Từ những thiết bị máy móc và nguồn nguyên liệu chất lượng tốt của EU, nhiều doanh nghiệp đã tạo ra những sản phẩm có giá trị gia tăng và từ đó đẩy mạnh kim ngạch xuất khẩu cho Việt Nam.

Dưới góc độ doanh nghiệp, ông Đinh Văn Hiến, Chủ tịch HĐQT, Tổng Giám đốc, Công ty cổ phần Tập đoàn DKNEC chia sẻ, với vai trò doanh nghiệp thường xuyên thực hiện hoạt động nhập khẩu những thiết bị từ châu Âu, Tập đoàn DKNEC đã làm việc với khá nhiều hãng nổi tiếng của Đức và một số quốc gia khác như Ý, Đan Mạch. Trước đó khi mà chưa có EVFTA thì thông thường giữa thuế nhập khẩu ở mức rất cao.

“Khi có EVFTA, trong 5 năm từ 2022 – 2027, thuế nhập khẩu trung bình đã giảm từ 10,2% đến 1%. Việc Hiệp định EVFTA có hiệu lực giúp các doanh nghiệp vừa được cung cấp thiết bị vừa ứng dụng giải pháp để nâng cao sản xuất, giảm giá thành đầu tư. Đặc biệt, Hiệp định tạo ra môi trường giao lưu với 27 quốc gia trong Liên minh châu Âu để phát huy vai trò của nhà cung cấp, lắp đặt cũng như đầu tư để phát huy năng lực sản xuất trong nước cũng như liên minh với các quốc gia ở mảng EVIPA, tức là bảo hộ về đầu tư” – ông Đinh Văn Hiến chia sẻ.

Tận dụng hiệu quả EVFTA

Ông Đinh Văn Hiến đánh giá, EVFTA là điều kiện tuyệt vời nếu doanh nghiệp biết đón đầu và nghiên cứu, chuẩn bị hành trang. Đặc biệt, 5 năm tiếp theo, doanh nghiệp Việt Nam sẽ có cơ hội rất tốt để vừa tăng nhập khẩu, vừa thu hút đầu tư, vừa xuất khẩu được nhiều sản phẩm ra nước ngoài, kể cả sản phẩm công nghệ cao.

EVFTA mang lại cơ hội nhập khẩu nguyên liệu chất lượng cao phục vụ sản xuất

Vì vậy, để gia tăng xuất khẩu sang thị trường EU, Công ty CP Tập đoàn DKNEC phải du nhập những văn hóa của châu Âu đồng hành cùng với văn hóa Việt, để hoà nhập và hiểu biết về văn hóa giữa các quốc gia châu Âu với Việt Nam. Bên cạnh đó, chuẩn bị tất cả những hành trang và môi trường để vừa liên kết, hợp tác, chia sẻ. Đặc biệt, DKNEC may mắn có tới 23 đối tác ở châu Âu như Đức, Pháp, Thụy Điển, Đan Mạch và một loạt quốc gia khác nên thuận lợi hơn trong việc gia tăng xuất khẩu.

Theo ông Đỗ Hữu Hưng, hiện nay Việt Nam và các nước EU đang tập trung phát triển kinh tế bền vững, tăng trưởng xanh, chuyển đổi năng lượng. Đây là những lĩnh vực mà EU có thế mạnh, phù hợp với chính sách phát triển và định hướng của Việt Nam.

Mặc dù doanh nghiệp đã tận dụng tương đối tốt lợi thế từ Hiệp định EVFTA nhưng ông Đỗ Hữu Hưng cho rằng, vẫn còn những doanh nghiệp và hàng hóa của Việt Nam chưa đạt tiêu chuẩn kỹ thuật như vấn đề môi trường.

Phải khẳng định rằng EU là thị trường rất kỹ tính, khó tính và họ có những tiêu chuẩn chất lượng rất cao. Theo thống kê của Văn phòng SPS Việt Nam, từ khi Hiệp định EVFTA có hiệu lực, phía EU đã công bố 74 dự thảo và 173 quy định liên quan đến mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam.

“Bên cạnh đó EU cũng đang quan tâm đến vấn đề môi trường và đang cụ thể hóa hơn, luật hóa hơn những vấn đề về môi trường trong thương mại. Đây là những thách thức với doanh nghiệp nhưng nếu đáp ứng được những tiêu chuẩn này sẽ tạo ra lợi thế cạnh tranh cho hàng hóa Việt Nam” – ông Hưng khẳng định.

Cũng về vấn đề này, bà Đào Thu Trang, Trưởng Bộ phận Tư vấn Chiến lược phát triển thị trường, Phòng Công nghiệp và Thương mại Đức (AHK Vietnam) cho biết, các doanh nghiệp Đức và cộng đồng doanh nghiệp Đức tại Việt Nam luôn đánh giá Việt Nam là một môi trường đầu tư đầy tiềm năng với vị trí địa lý chiến lược, nền kinh tế phát triển, cùng một nền xã hội chính trị ổn định, dân số trẻ… Vì thế, EVFTA là điểm nhấn để thu hút đầu tư từ châu Âu vào Việt Nam. Các nhà đầu tư Đức luôn mong muốn hợp tác với các doanh nghiệp địa phương của Việt Nam, đẩy mạnh hàm lượng nội địa hóa lên tới 30%.

Tuy nhiên, để việc thu hút đầu hiệu quả hơn, bà Trang đề nghị Chính phủ Việt Nam nỗ lực hơn để tăng tính cạnh tranh, tăng tính minh bạch của môi trường đầu tư, đồng thời nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp địa phương, doanh nghiệp Việt Nam; ưu tiên phát triển các chuỗi cung ứng uy tín và bền vững, đẩy mạnh được sản xuất những nguồn nguyên phụ liệu ở trong nước để có thể đáp ứng được cái quy tắc xuất xứ mà EVFTA đưa ra. Ngoài ra, các doanh nghiệp EU cũng kiến nghị Chính phủ Việt Nam có những chiến lược, chính sách phát triển nguồn nhân lực có tay nghề, có kỹ năng để giúp các nhà đầu tư châu Âu yên tâm phát triển lâu dài và bền vững tại thị trường Việt Nam.

Mới đây, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đề án giai đoạn mới đến năm 2030 với mục tiêu chính là phối hợp với các kênh phân phối để đưa hàng hóa của Việt Nam lên kệ hàng của các phân phối tại khu vực không chỉ là châu Âu mà còn các nước khác trên thế giới.

Tuy nhiên, EU là một trong những khu vực quan trọng với những kênh phân phối rất lớn nên Bộ Công Thương sẽ phối hợp với nhà nhập khẩu, kênh phân phối lớn của châu Âu để tổ chức các sự kiện lớn nhằm quảng bá hàng hóa Việt Nam sang các nước khu vực EU.

Bên cạnh đó, trong năm 2023 và các năm tới, Bộ Công Thương sẽ phối hợp với các kênh phân phối để tổ chức các chương trình đào tạo do chuyên gia trực tiếp từ các kênh phân phối khu vực châu Âu và Việt Nam hướng dẫn.

Ngoài ra, thông qua hệ thống thương vụ để cập nhật thường xuyên các thông tin về thị trường nhằm đẩy mạnh kết nối giữa nhà thu mua của châu Âu và doanh nghiệp sản xuất của Việt Nam.