Pin Lithium - Ion được ứng dụng nhiều trong các trang thiết bị mà người dân sử dụng hàng ngày, bao gồm điện thoại, máy tính, xe điện. Thời gian gần đây, các vụ cháy nổ liên quan tới Pin Lithium - Ion và xe máy điện, xe đạp điện có xu hướng gia tăng và để lại hậu quả nghiêm trọng.
Khi các đám cháy này bùng phát, người dân thường sử dụng các loại bình chữa cháy xách tay được trang bị sẵn trong gia đình và trong cơ sở kinh doanh để dập tắt đám cháy. Tuy nhiên, trên thực tế, khi không may xảy ra các đám cháy Pin Lithium - Ion trang bị trên xe điện cũng như trang bị trên các thiết bị khác thì việc dập tắt các đám cháy này hầu như không hiệu quả, thậm chí là không dập tắt được.
VFRA cùng với Cục cảnh sát Phòng cháy chữa cháy và cứu hộ cứu nạn- Bộ Công an đã tổ chức thử nghiệm chữa cháy Pin Lithium - Ion của xe điện bằng bình chữa cháy xách tay |
Dư luận và các cơ quan báo chí - truyền hình cũng đang rất quan tâm đến các giải pháp chữa cháy các đám cháy liên quan tới Pin Lithium - Ion trang bị trên xe máy điện, xe đạp điện.
Từ thực tế đó, Hiệp hội Phòng cháy chữa cháy và cứu hộ, cứu nạn Việt Nam (VFRA) đã tiến hành các thử nghiệm chữa cháy các đám cháy Pin Lithium - Ion trang bị trên xe máy điện, xe đạp điện bằng một số loại bình chữa cháy xách tay đang lưu thông trên thị trường, do các doanh nghiệp hội viên VFRA đăng ký thử nghiệm.
Đại diện VFRA cho biết: Mục tiêu của việc thử nghiệm là đánh giá khả năng chữa cháy cũng như xác định phương pháp chữa cháy hiệu quả đối với các đám cháy Pin Lithium - Ion nêu trên bằng một số loại bình chữa cháy xách tay do các doanh nghiệp hội viên của VFRA đăng ký thử nghiệm, qua đó khuyến cáo đến người dân, cộng đồng.
Việc thử nghiệm được tiến hành ngày 21/9/2023 tại Nhà máy công ty TNHH phát triển công nghiệp Minh Khuê (Phủ Lỗ, Sóc Sơn, Hà Nội) cùng với sự tham gia của một số ban chuyên môn từ VFRA, các cán bộ chuyên môn đến từ Cục Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy và Cứu nạn cứu hộ - Bộ Công an, đại diện các doanh nghiệp hội viên có sản phẩm đăng ký thử nghiệm.
Mục tiêu của việc thử nghiệm là đánh giá khả năng chữa cháy cũng như xác định phương pháp chữa cháy hiệu quả đối với các đám cháy Pin Lithium - Ion (Ảnh:VFRA) |
Theo đó, bình chữa cháy xách tay được sử dụng để thử nghiệm gồm: Một số bình chữa cháy đang lưu thông trên thị trường: Bình bột, bình khí C02.
Một số loại bình chữa cháy xách tay do các doanh nghiệp hội viên VFRA sản xuất và đăng ký thử nghiệm gồm: Bình chữa cháy gốc nước Eco Fire 6; Bình chữa cháy gốc nước F500 EA công nghệ bọc phân tử; Bình chữa cháy Orion OR-6 công nghệ nước và foam đặc biệt. Ngoài ra, tiến hành thử nghiệm thêm phương án dùng cát để chữa cháy.
Các phép thử được tiến hành độc lập đối với từng loại bình chữa cháy nêu trên và thực hiện qua các bước như sau:
Phép thử chữa cháy đám cháy Pin Lithium - Ion trang bị trên xe máy điện, xe đạp điện:
Bước 1: Sử dụng bếp lò xo bằng điện để gia nhiệt trực tiếp lên khối pin tại vị trí thiết kế lắp pin trên xe điện để kích cháy khối pin.
Bước 2: Khi đám cháy bùng phát trên khối pin và cháy lan ra toàn xe, đồng thời, các viên pin phát nổ và bắn văng ra các khu vực lân cận thì tiến hành đo nhiệt độ đám cháy, bấm giờ và bắt đầu sử dụng bình chữa cháy để dập tắt đám cháy. Các viên pin bắn ra xung quanh cũng được đo và ghi nhận nhiệt độ.
Bước 3: Ngay sau khi đám cháy được dập tắt, ghi nhận các thông số về nhiệt độ pin, thời gian, kết quả chữa cháy, hiện tượng sau khi chữa cháy, tổng hợp kết quả.
Phép thử chữa cháy đám cháy Pin Lithium - Ion tách rời trên khay thép:
Các khối pin được đặt độc lập trên khay thép và tiến hành thử nghiệm tương tự 3 bước của phép thử chữa cháy đám cháy Pin Lithium - Ion trang bị trên xe máy điện, xe đạp điện.
Các số liệu và kết quả thử nghiệm được ghi nhận như sau:
Nhiệt độ các đám cháy đo tại khối pin trước thời điểm tiến hành dập cháy trong khoảng 500oC - 600oC.
Trong quá trình cháy, các viên pin Lithium - Ion phát nổ và văng ra xa trên 30m với độ cao ước lượng khoảng 15m so với vị trí của xe điện. Viên pin văng ra có nhiệt độ khoảng 250oC.
Các bình chữa cháy xách tay loại bình bột và bình khí CO2 không thể dập tắt được đám cháy.
Bình chữa cháy nhãn hiệu F500 EA, sử dụng dung dịch chữa cháy gốc nước - Công nghệ bọc phân tử (do Công ty cổ phần dịch vụ tổng hợp dầu khí Sông Lam sản xuất và đăng ký thử nghiệm) dập tắt được đám cháy trong thời gian 02 phút. Sau khi đám cháy được dập tắt, các viên pin không có hiện tượng nổ, không có khói, nhiệt độ giảm sâu (< 60oC).
Bình chữa cháy nhãn hiệu F500 EA, sử dụng dung dịch chữa cháy gốc nước - công nghệ bọc phân tử (Ảnh:VFRA) |
Bình chữa cháy nhãn hiệu ORION OR-6, sử dụng dung dịch chữa cháy hợp chất ORION (do Công ty TNHH Vina foam Việt Nam sản xuất và đăng ký thử nghiệm) dập tắt được đám cháy trong thời gian 04 phút. Sau khi đám cháy được dập tắt, các viên pin không có hiện tượng nổ, không có khói, nhiệt độ giảm sâu (< 60oC).
Bình chữa cháy nhãn hiệu ORION OR-6, sử dụng dung dịch chữa cháy hợp chất ORION (Ảnh:VFRA) |
Bình chữa cháy nhãn hiệu Eco Fire 6, sử dụng dung dịch chữa cháy gốc nước (do Công ty cổ phần công nghệ vật liệu Toàn Cầu làm đại lý phân phối và đăng ký thử nghiệm) dập tắt được đám cháy trong thời gian 04 phút. Sau khi đám cháy được dập tắt, các viên pin vẫn nổ và có khói, nhiệt độ cao (> 230oC).
Sử dụng cát để dập đám cháy (Ảnh:VFRA) |
Cát chữa cháy có khả năng dập tắt đám cháy trong một số điều kiện nhất định, bao gồm việc phải tác động để xe đổ xuống sàn và phải sử dụng lượng cát lớn để bao phủ toàn bộ đám cháy.
Từ các kết quả thử nghiệm nêu trên, VFRA khuyến cáo đến người dân, cộng đồng:
Đến thời điểm tháng 9 năm 2023, các bình chữa cháy xách tay sau đây (do doanh nghiệp hội viên của VFRA đăng ký thử nghiệm và đã được VFRA thử nghiệm) có khả năng dập tắt được các đám cháy Pin Lithium - Ion trang bị trên xe máy điện, xe đạp điện, bao gồm:
Bình chữa cháy nhãn hiệu F500 EA, sử dụng dung dịch chữa cháy gốc nước - Công nghệ bọc phân tử; nhà sản xuất: Công ty CP dịch vụ tổng hợp dầu khí Sông Lam.
Bình chữa cháy nhãn hiệu ORION OR-6, sử dụng dung dịch chữa cháy hợp chất ORION; nhà sản xuất: Công ty TNHH Vina Foam Việt Nam.
Do các viên pin khi cháy sẽ nổ và văng ra xa với nhiệt độ rất cao nên khi chữa cháy các đám cháy này, người chữa cháy phải trang phục đồ bảo hộ để đảm bảo an toàn trong quá trình chữa cháy.