Vụ cháy chung cư: Khi thói tham lam đi cùng thiếu kiểm tra, giám sát

Nỗi đau quá lớn

Trước những đau thương, mất mát của các gia đình có người thân là nạn nhân vụ cháy chung cư mini ở phường Khương Đình, trong những ngày vừa qua, cùng với người thân, bạn bè hàng xóm láng giềng, chính quyền địa phương, các ngành chức năng, Công đoàn Điện lực Việt Nam đã đến thăm hỏi, động viên, chia sẻ và trao kinh phí hỗ trợ gia đình các nạn nhân bị tử vong trong vụ cháy.

Nỗi đau quá lớn và đến quá bất ngờ đối với các gia đình nạn nhân, không thể ngày một ngày hai có thể nguôi ngoai.

Các lực lượng chức năng khảo sát trong tòa nhà sau vụ hỏa hoạn. ảnh: Khánh Hòa

Nỗi đau quá lớn đối với gia đình anh Vũ Văn Bảo – Đội phó Đội dịch vụ tổng hợp - Xí nghiệp dịch vụ Điện lực - đơn vị trực thuộc Công ty TNHH MTV Điện lực Hải Phòng, khi mà cả hai đứa con của anh là cháu trai Vũ Anh Đức sinh năm 1997 và cháu Vũ Thị Hà My sinh năm 2003 đều tử nạn trong vụ cháy.

Còn đối với gia đình anh Nguyễn Trường Sơn, Công nhân quản lý vận hành - Đội Quản lý điện số 2 của Công ty Điện lực Ba Đình trực thuộc Tổng công ty Điện lực TP Hà Nội, con gái anh – cháu Nguyễn Hương Linh sinh năm 2010 cũng đã mất trong vụ cháy. Hiện vợ anh chị Tạ Hương Giang vẫn đang nằm viện sau khi được tìm thấy trong đám cháy. Nỗi đau sẽ là mãi mãi đối với chị và các thành viên trong gia đình và có lẽ phải mất nhiều thời gian các gia đình mới có thể vượt qua để quay trở lại cuộc sống bình thường.

Chúng tôi xin chia buồn cùng các gia đình các nạn nhân trong vụ cháy cũng như với 2 gia đình cán bộ công nhân viên ngành Điện không may có con tử nạn.

Đã có nhiều câu hỏi đặt ra sau khi thảm kịch xảy đến. Người dân cần một câu trả lời và hành động cụ thể từ các cơ quan chức năng. Ai sẽ chịu trách nhiệm? Tại sao tòa chung cư mini xây dựng với nhiều sai phạm vẫn có thể tồn tại suốt nhiều năm để bán và cho thuê? Và còn bao nhiêu tòa chung cư mini không đủ an toàn đã được cấp phép xây dựng ở Hà Nội và cả ở những địa phương khác?

Các cơ quan chức năng chỉ quan tâm đến khi thảm họa xảy ra. Bỏ qua những sai phạm trong xây dựng và an toàn phòng cháy chữa cháy, đây chỉ là sự vô cảm của cơ quan chức năng hay đó là sự tham lam, ích kỷ? Và có hay không tình trạng buông lỏng quản lý đối với loại hình chung cư này?

Ông Bùi Xuân Thái - Chuyên gia đến từ Hiệp hội phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ Việt Nam (VFRA) chia sẻ: Vụ cháy ở chung cư mini Khương Hạ thuộc phường Khương Đình (quận Thanh Xuân, TP Hà Nội) là đặc biệt nghiêm trọng với số lượng người thương vong lớn nhất từ trước đến nay. Đây cũng là hồi chuông cảnh báo đối với công tác đảm bảo an toàn phòng cháy, chữa cháy (PCCC) nói chung và chung cư mini nói riêng.

Khu vực để xe của chung cư sau vụ cháy. Ảnh: Khánh Hòa

Vụ cháy chung cư mini Khương Hạ chỉ là một trong hàng chục vụ cháy chung cư đã xảy ra trong những năm qua, cần phải xem xét trách nhiệm của cơ quan quản lý để tránh để xảy ra các vụ việc tương tự. Để sự mất mát của các nạn nhân không trở lên vô nghĩa.

Được biết, một ngày sau vụ cháy, chủ chung cư mini Khương Hạ ông Nghiêm Quang Minh (44 tuổi, trú quận Cầu Giấy) đã bị khởi tố, tạm giam 4 tháng về tội Vi phạm quy định về phòng cháy chữa cháy theo Điều 313, Bộ luật Hình sự).

Theo đó, giấy phép xây dựng được Nghiêm Quang Minh xin là giấy phép xây dựng nhà ở riêng lẻ trên diện tích 240m2 với 6 tầng (không tính tum thang) trên diện tích xây dựng 167m2. Tuy nhiên, chủ đầu tư đã cố ý xây 9 tầng (chưa kể tum) với mật độ xây dựng gần 100% mỗi sàn có 4-5 căn hộ bán cho 45 hộ dân với tổng số người sinh sống trong tòa nhà khoảng 150 người.

Theo QCVN 06:2022/BXD Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về An toàn cháy cho nhà và công trình về kỹ thuật an toàn cháy, theo đó công trình 7 tầng trở lên phải có giấy chứng nhận phòng cháy khi xin giấy phép xây dựng nhà với các quy định chặt chẽ như cần có hai lối thoát nạn, phải trang bị nhiều thiết bị phòng cháy.

Bà Trần Thị Liên cư dân tại chung cư mini Khương Hạ cho biết: Từ ngày về đến giờ chủ đầu tư không làm hệ thống phòng cháy chữa cháy mặc dù chúng tôi đã có nhiều kiến nghị.

Trách nhiệm thuộc về ai?

Theo các chuyên gia, nguyên nhân dẫn đến vụ hỏa hoạn trên có một phần trách nhiệm thuộc về các cơ quan chức năng của Quận Thanh Xuân trong việc cấp phép, kiểm tra, giám sát PCCC, những đơn vị này không thể đứng ngoài cuộc.

Luật sư Nguyễn Văn Hưng – Đoàn Luật Sư Hà Nội cho biết: "Ngoài trách nhiệm của chủ đầu tư ra cần phải xem xét đến trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước ở địa phương, như là cơ quan cấp phép, cơ quan quản lý về đô thị đã làm hết trách nhiệm của mình hay chưa để công trình đó cấp phép 6 tầng thực tế xây dựng 9 tầng 1 tum. Ngoài ra công tác PCCC đã được kiểm tra nhắc nhở, khắc phục chưa?."

Ông Bùi Xuân Thái cho rằng: "Chủ chung cư mini bị cháy đã lách luật, cố tình xin giấy phép là nhà ở riêng lẻ dưới 7 tầng để không phải thẩm duyệt thiết kế phòng cháy, thiếu trang thiết bị phòng cháy, chữa cháy theo quy định."

Tại buổi kiểm tra ngày 14/9, sau khi vụ cháy xảy ra, Bộ Xây dựng đã chỉ ra hàng loạt sai phạm về an toàn phòng cháy, trong đó xác định có nguyên nhân từ việc chính quyền địa phương buông lỏng quản lý cũng như các vi phạm về cấp phép, không đảm bảo điều kiện an toàn...

Ông Vũ Ngọc Anh – Vụ trưởng Vụ khoa học công nghệ và Môi trường – Bộ Xây dựng đi khảo sát hiện trường vụ cháy vào ngày 14/9/2023. Ảnh: Khánh Hòa

Cũng theo Luật sư Nguyễn Văn Hưng: Khi chủ đầu tư có giấy phép xây dựng, các cơ quan chức năng đã xuống hiện trường kiểm tra, quá trình bắt đầu xây dựng, đưa vào vận hành, chúng ta vẫn phải kiểm tra đặc biệt là công tác rà soát phòng chống cháy nổ.

Nghị định 136/2020/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Phòng cháy và chữa cháy và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng cháy và chữa cháy đã chính thức có hiệu lực đã quy định rõ trách nhiệm của phường, xã trong công tác kiểm tra an toàn PCCC đối với khu dân cư, hộ gia đình kết hợp sản xuất kinh doanh. Trong đó có nhà trọ, nhà cho thuê được kỳ vọng sẽ nâng cao hiệu quả an toàn, phòng ngừa cháy nổ tại cơ sở.

Tuy nhiên, nếu các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương không kiểm tra giám sát thì rất có thể hỏa hoạn nghiêm trọng thế này sẽ có thể xảy ra trong thời gian tới.