Về Cồn Chim - Mảnh đất Thuận Thiên

Nơi đây đang là điểm sáng du lịch và xây dựng nông thôn mới của tỉnh Trà Vinh. Miền đất thuận thiên này bao năm qua nằm xa heo hút giữa mênh mang giang hà, bà con sinh sống thuận với trời đất, làm ăn theo con nước thủy triều, nhịp đập của dòng sông mẹ Mê Kông, gắn với con cá, con tôm, cây lúa. Xa xôi cách trở, nhiều người dân thất học, chỉ biết cắm cúi với mảnh vườn, vuông ruộng, sông nước xứ cù lao... Rồi “làn sóng” du lịch ùa đến qua những người con tâm huyết, trăn trở với sự phát triển của quê hương Trà Vinh, qua các chuyên gia kinh tế và du lịch hết lòng mong muốn bà con thoát nghèo, tự tin xây dựng quê hương với những gì vốn có của mình. Các lớp tập huấn mở ra. Du lịch "tự thân", du lịch sinh thái ra đời. Niềm vui tràn đến. Du khách trong nước và quốc tế kéo về. Ai cũng tìm thấy những kỉ niệm tuổi thơ, hồi ức ngọt ngào, được thưởng thức những món ngon của đồng quê châu thổ mà hình dung một thuở cha ông vỡ đất, khẩn hoang. Với dân số hiện tại 214 nhân khẩu ở 54 hộ gia đình, bà con nơi đây đang nhiệt huyết làm du lịch cộng đồng, đưa quê hương đổi thay từng bước vững chắc.

Đoàn chúng tôi tình cờ đến đúng ngày kỉ niệm sinh nhật 3 năm phát triển du lịch cộng đồng Cồn Chim (9/9/2019 -9/9/2022). Vốn may mắn được các tiến sĩ, chuyên gia của Viện Nghiên cứu phát triển kinh tế và du lịch thành phố Chí Minh dẫn đoàn, chúng tôi càng may mắn hơn khi được các đồng chí lãnh đạo Sở Văn hóa – Thể thao và Du lịch Trà Vinh chào đón, tặng áo, khăn rằn trò chuyện, giúp đỡ suốt chuyến đi. Nghe các anh gọi tên từng bà con, hướng dẫn chúng tôi cách làm bánh, ăn bánh, thưởng thức các món ngon Cồn Chim; khi nước cạn theo thủy triều thì vác cây bắc cầu khỉ, đỡ chúng tôi lên bến..., tôi hiểu, các anh gắn bó với bà con, chung lưng đấu cật với nhân dân làm du lịch như thế nào! Tôi tin, kinh tế và du lịch "miền đất thuận thiên" này sẽ ngày càng khởi sắc.

Vui ngắm cảnh thiên nhiên bao la và chụp ảnh, con phà nhanh chóng đưa chúng tôi qua miền sông nước mát lành. Cồn Chim hiện ra mỗi lúc một gần. Trời chiều mây bỗng kéo về, lắc rắc cơn mưa. Từ xa đã thấy sắc áo bà ba và những cánh tay đưa lên vẫy gọi... Những chồng nón, áo mưa mang tới đón chúng tôi lên bến. Cuộc gặp mặt đầu tiên diễn ra mặn nồng mặc tiếng mưa rơi. Tiếng hát chúc mừng sinh nhật vang lên ngay bến đợi. Tiếng nói cười hồ hởi. Chụp ảnh kỷ niệm xong, chúng tôi nhanh chóng theo sự chỉ dẫn tiến vào nhà chị Sáu Giàu gần bến nhận xe đạp, bắt đầu chuyến ngao du qua các điểm du lịch Cồn Chim. Phút bỡ ngỡ sau bao năm không đạp xe đạp nhanh chóng trôi qua, chúng tôi guồng chân trên những con đường nhỏ rợp bóng dừa xanh mát... Lòng như muốn hát cùng nhịp xe lăn...

Chúng tôi qua nhà bác Ba Vân bếp xưa Nam bộ, nghe bác giới thiệu về Cồn Chim, nghe chị Mèo ca đôi câu vọng cổ thân thương rồi thưởng thức món thạch sương sâm xanh biếc chan nước cốt dừa, món giải nhiệt thanh mát từ lá cây trong vườn nhà. Khi bác hướng dẫn cách làm, tôi lại nhớ đến món thạch găng cũng xanh biếc miền trung du quê hương tôi thuở nhỏ, ăn miếng thạch mà thấy mát lòng, mát dạ.

Trời đã hửng lên, không khí xứ cù lao trong vắt, thoảng hương của đất, của lá sau cơn mưa. Chúng tôi lại hăm hở guồng xe đến nhà cô Ba Sữa. Nghe nói ngày xưa cô nghèo lắm, thất học, nghĩ mình chẳng có gì để làm du lịch cộng đồng. Nay, cô tự tin lắm. Ngôi nhà nền đất vẩy rồng với những món bánh hấp lá dừa sáng tạo cây nhà lá vườn ngon tuyệt cô làm luôn hấp dẫn du khách. Chúng tôi vừa nghịch chiếc cối đá xay bột, vừa tò mò học làm bánh sau khi thưởng thức những chiếc bánh lá mơ mỏng manh chấm nước cốt dừa cô làm.

Cơn mưa lúc này đã tạnh, nắng chiều có lúc hừng lên dát vàng trên đầm nước, trên các ngọn cây. Nhảy lên xe đạp, chúng tôi đến vườn dừa nhà chị Bé Thảo. Những trái dừa vừa hái ngon ngọt đã được anh chị phạt luôn tay mời chúng tôi. Được uống và ăn cùi dừa thoải mái nhưng đã có kinh nghiệm đi Cồn Hô rồi, dù biết mỗi nhà chiêu đãi một món khác, không trùng lặp, rất ngon, nhưng chúng tôi giữ chừng mực hơn cho cái dạ dày đỡ khổ.

Bỏ qua các trò chơi dân gian vì e trời đã muộn, chúng tôi đạp xe thẳng đến nhà của Khang. Con đường bê tông chỗ rợp bóng dừa chỗ bừng hoa dại nở khiến chúng tôi muốn hát váng lên: " Bằng lòng đi em về với quê anh/ một dòng sông xanh một cù lao xanh/ một vườn cây xanh hoa trái đưa hương..." Món dừa nước với lạc rang chan nước cốt dừa đã đợi chúng tôi trên các bàn ngoài sân, đầy hấp dẫn. Cậu bé nhà chủ mỉm cười bẽn lẽn rồi lễ mễ bê ra chùm dừa nước tròn to đùng khi chúng tôi vừa ăn, vừa hỏi cháu vì tò mò món ăn lần đầu thưởng thức. Mỗi trái nhỏ bổ ra cho hai miếng thạch trắng trong veo sao mà đẹp mà ngon, ăn không biết chán. Nhưng ai đó đã nhắc: Để bụng ăn bánh xèo khổng lồ đấy nhé!

Thế là tất cả lại hào hứng nhảy lên xe guồng nhanh đến nhà Sáu Giàu.

Chao ơi! Từ bé đến giờ mới thấy chiếc bánh xèo trông to và ăn ngon đến thế! Vào bếp, ngắm chị em làm, càng thấy thèm hơn. Nói nhỏ, thả ra có lẽ cánh chị em mình đánh hết bay cả cái bánh khủng với thật nhiều rau sống thơm ngát vừa hái vườn nhà cũng nên. Mình biết thân biết phận để dành bụng vì biết một bữa tiệc to, với nhiều món ngon Nam bộ mừng sinh nhật du lịch Cồn Chim buổi tối đang chờ.

Tiệm cơm Năm Lương là điểm đến thưởng thức ẩm thực cuối cùng của đoàn mình. Căn nhà rộng lợp lá dừa bình dị có vườn rau và đầm nước nuôi tôm cá bao quanh. Du khách có thể trải nghiệm tự kéo tôm, bắt cá. Những ngọn đèn trang trí dân giã được thắp sáng. Mâm cơm ngũ sắc bày ra mời gọi. Những con tôm đỏ rực ôm trái dừa đẹp đến không nỡ ăn. Món rau xanh và gỏi tôm bông bần hấp dẫn chị em nhiều nhất.

Chúng tôi vừa ăn vừa giao lưu cùng bà con. Biết ba năm qua, tỉnh và bà con biết bao nỗ lực làm du lịch cộng đồng, vượt qua khó khăn dịch bệnh. Những lớp tập huấn và sự quyết tâm giúp bà con tự tin, có thêm kiến thức để làm "du kịch tự thân" từ những gì gia đình, địa phương sẵn có, đa dạng và khu biệt hóa các sản phẩm du lịch. Bộ mặt làng quê thay đổi ngày càng đẹp, môi trường sinh thái được giữ gìn, nếp sống văn hoá và kinh tế khởi sắc. Vai trò của chị em phụ nữ được nâng cao. Cơ hội đổi đời cho người nông dân được khẳng định.

Trong không gian bình yên, tiếng cười tiếng hát càng vang xa trong đêm. Tự lúc nào mọi người thi nhau lên hát, múa. Nhịp lăm vông và "nối vòng tay lớn" của chúng tôi cũng được thể hiện. Các đồng chí lãnh đạo ngành du lịch tỉnh Trà Vinh và bà con cũng sôi nổi góp vui. Một bạn gái là giám đốc công ty du lịch, đi cùng đoàn, cũng đón sinh nhật ngày này nên vui lại càng vui. Tôi vội ứng khẩu mấy câu song thất lục bát nôm na chúc mừng bà con Cồn Chim:

Có một đêm Cồn Chim lắng đọng

Mừng ba năm giấc mộng đẹp giàu

Dù cho đi khắp nơi đâu

Lòng người vẫn nhớ sắc màu Cồn Chim!

Yêu biết mấy một miền đất đẹp

Yêu Trà Vinh thắm thiết lời ca

Chúc cho vùng đất nở hoa

Quê hương đổi mới gần xa nhắc về!

Chúng tôi đạp xe trong đêm ra phía bến dưới ánh đèn xe máy của bà con mà lòng bao cảm xúc lưu luyến. Phà rời bến mà lời tạm biệt cùng những bàn tay vẫy giữa người đi người ở vẫn níu vào trời đêm.

Tôi lại như nghe thấy nhịp đập của dòng sông trong đêm trăng, nhịp đập trái tim của những con người yêu quê hương gắn bó với nhịp đập của sông mẹ Mê Kông bao đời bồi đắp nên đồng bằng sông Cửu Long màu mỡ.