Thúc đẩy công trình xanh, giao thông xanh - trụ cột phát triển bền vững

Ngày 29/10, tại TP. Hồ Chí Minh, Tuần lễ Công trình xanh và giao thông xanh Việt Nam năm 2025 chính thức khai mạc, do Bộ Xây dựng chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan tổ chức. Sự kiện thu hút hơn 1.000 đại biểu tham dự, gồm đại diện đến từ các cơ quan quản lý nhà nước, tổ chức quốc tế, chuyên gia, doanh nghiệp trong nước và quốc tế.

Các định hướng trọng tâm chuyển đổi xanh

Trong khuôn khổ sự kiện, đã diễn ra 4 phiên hội thảo chuyên đề song song, tập trung vào những vấn đề trọng tâm của quá trình chuyển đổi xanh trong xây dựng và giao thông. Cụ thể gồm: Công trình xanh - sự chuyển mình từ các mô hình truyền thống đến sáng tạo bền vững; Tối ưu hoá sử dụng năng lượng, vật liệu xây dựng nhằm giảm thiểu phát thải trong công trình xanh; Giao thông xanh - tầm nhìn chiến lược quốc gia vì mục tiêu phát triển bền vững; Chuyển đổi năng lượng xanh trong giao thông vận tải.

Tại các phiên hội thảo chuyên đề, chuyên gia, nhà quản lý, tổ chức quốc tế đã cùng nhau trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm về chiến lược đổi mới sáng tạo, sáng kiến và giải pháp dựa trên công nghệ tiên tiến, chuyển đổi số và năng lượng xanh, nhằm nâng cao hiệu suất sử dụng tài nguyên, giảm phát thải khí nhà kính, thúc đẩy phát triển công trình xanh và giao thông xanh tại Việt Nam.

Đáng chú ý, phiên toàn thể với chủ đề “Đổi mới sáng tạo, thúc đẩy phát triển công trình xanh và giao thông xanh theo hướng bền vững” các diễn giải trình bày 5 báo cáo tổng luận và chuyên sâu. Các nội dung tập trung về phát triển công trình xanh và giao thông xanh như: Phát triển công trình xanh và giao thông xanh toàn diện gắn với Chiến lược đổi mới sáng tạo theo Nghị quyết 57/NQ-CP.

Cùng với đó, ứng dụng các tiêu chuẩn quốc tế trong phát triển công trình xanh tại Việt Nam; Định hướng của địa phương trong chuyển đổi năng lượng xanh lĩnh vực giao thông vận tải và kế hoạch tổ chức thực hiện; Hệ sinh thái công trình xanh và vật liệu xây dựng đạt tiêu chuẩn phát thải thấp (Low VOCs) hướng đến xây dựng bền vững; Giữ vững các “cam kết xanh”: Chìa khóa tăng trưởng kinh doanh cho doanh nghiệp ngành xây dựng.

Phát triển công trình xanh, giao thông xanh - Trụ cột của tăng trưởng xanh

Phát biểu khai mạc phiên toàn thể chiều cùng ngày, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh nhấn mạnh: Phát triển công trình xanh và giao thông xanh là hai cấu phần quan trọng trong tiến trình xây dựng nền kinh tế xanh. Đây là hướng đi góp phần giảm phát thải khí nhà kính, tiết kiệm tài nguyên, thúc đẩy đổi mới công nghệ, nâng cao năng suất, chất lượng sống và sức cạnh tranh của nền kinh tế.

Theo Thứ trưởng, công trình xanh giữ vai trò trụ cột của kinh tế xanh trong lĩnh vực xây dựng - đô thị khi góp phần giảm tiêu thụ năng lượng, nước, vật liệu và phát thải CO₂. Công trình xanh là một bộ phận quan trọng của kinh tế xanh trong lĩnh vực xây dựng, đô thị, khi góp phần giảm tiêu thụ năng lượng, nước, vật liệu và giảm phát thải CO₂. Việc thúc đẩy sản xuất và sử dụng vật liệu xanh, vật liệu tái chế sẽ  góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng đất đô thị và chất lượng môi trường sống.

Bên cạnh đó, giao thông xanh thuộc nhóm giải pháp giảm phát thải trong lĩnh vực vận tải, là trụ cột của kinh tế xanh trong hạ tầng, năng lượng, giao thông. Các giải pháp như sử dụng phương tiện sạch (xe điện, xe sử dụng nhiên liệu sinh học, đường sắt điện khí hóa…), đầu tư hạ tầng giao thông bền vững (metro, BRT, đường sắt tốc độ cao, mạng lưới trạm sạc điện, giao thông thông minh…) sẽ giúp giảm ùn tắc, giảm tiêu hao nhiên liệu và ô nhiễm không khí. Qua đó, đóng góp trực tiếp tới mục tiêu tăng trưởng xanh và trung hòa carbon của Việt Nam.

Trong những năm gần đây, các vấn đề này luôn được Đảng và Nhà nước quan tâm chỉ đạo và đã ban hành nhiều chủ trương quan trọng như: Nghị quyết số 24-NQ/TW năm 2013 về chủ động ứng phó biến đổi khí hậu; Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII đã xác định “xây dựng nền kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, thân thiện với môi trường” trong định hướng phát triển đất nước giai đoạn 2021-2030. Nghị quyết số 06-NQ/TW ngày 24/01/2022 của Bộ Chính trị cũng đã nêu rõ: Xây dựng và triển khai thực hiện các chương trình đầu tư phát triển hạ tầng đô thị đến năm 2030 có jhuyến khích sử dụng vật liệu xanh, xây dựng và phát triển hạ tầng xanh, công trình xanh, tiêu thụ năng lượng xanh tại đô thị.

Ngoài ra, hệ thống luật pháp liên quan như Luật Bảo vệ môi trường, Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, Luật Xây dựng, Luật đường bộ, Bộ Luật Hàng hải Việt Nam, Luật Đường sắt, Luật Hàng không dân dụng Việt Nam, cũng đã tích hợp các nội dung phát triển công trình xanh, giao thông xanh. Phiên toàn thể với chủ đề “Đổi mới sáng tạo, thúc đẩy phát triển công trình xanh và giao thông xanh theo hướng bền vững”.

Thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh cho biết, Bộ Xây dựng đã và đang triển khai nhiều hoạt động nhằm thúc đẩy phát triển công trình xanh và giao thông xanh. Theo đó, tổ chức sự kiện “Tuần lễ công trình xanh” thường niên trong 4 năm trở lại đây nhằm lan tỏa mô hình công trình xanh thông qua thiết kế thông minh, sử dụng vật liệu tiết kiệm năng lượng, áp dụng công nghệ hiện đại. Năm nay, nội hàm xanh của Tuần lễ đã được mở rộng phạm vi “Giao thông xanh” phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của Bộ Xây dựng mới.

Thứ trưởng Bộ Xây dựng nhấn mạnh, với chuỗi hoạt động phong phú, gắn với chuyên môn và thực tế, Tuần lễ Công trình xanh và giao thông xanh năm 2025 hướng tới  các mục tiêu thúc đẩy triển khai hiệu quả các nhiệm vụ về tăng trưởng xanh, tiết kiệm năng lượng và ứng phó biến đổi khí hậu trong xây dựng và hạ tầng giao thông. Đồng thời, tập trung xác định các điểm nghẽn về cơ chế, chính sách, các tồn tại về năng lực triển khai trong thực tiễn để đề xuất các trọng tâm ưu tiên và hành động cụ thể. Qua đó, nhanh chóng thúc đẩy chuyển đổi xanh ngành xây dựng, hướng tới phát triển bền vững, tiết kiệm năng lượng và giảm phát thải khí nhà kính, giảm thiểu các tác động môi trường.

Bên cạnh đó,  đề xuất cơ chế phối hợp hiệu quả giữa các bộ, ngành, địa phương, tổ chức quốc tế và khu vực tư nhân nhằm thúc đẩy phát triển công trình xanh, giao thông xanh tại Việt Nam; nâng cao nhận thức và cam kết hành động của doanh nghiệp, chính quyền địa phương trong việc áp dụng giải pháp tiết kiệm năng lượng, bảo vệ môi trường trong xây dựng hạ tầng giao thông và vận hành công trình xanh, giao thông xanh tại Việt Nam.

TP. Hồ Chí Minh tiên phong xây dựng mô hình đô thị xanh

Ở góc độ địa phương, ông Bùi Xuân Cường, Phó Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh nhấn mạnh, với vai trò là đô thị đặc biệt, trung tâm kinh tế, tài chính, thương mại và công nghiệp của cả nước, TP. Hồ Chí Minh đang đối mặt với nhiều thách thức lớn về môi trường, năng lượng và hạ tầng giao thông đô thị. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết để thành phố đi đầu trong chuyển đổi năng lượng xanh, giảm phát thải khí carbon và khí metan, hướng đến mục tiêu trung hòa carbon vào năm 2050 theo cam kết của Việt Nam tại COP26.

Hiện, TP. Hồ Chí Minh đang khẩn trương hoàn thiện và ban hành Kế hoạch chuyển đổi xanh trong hoạt động giao thông vận tải, cùng Kế hoạch hành động khắc phục ô nhiễm và quản lý chất lượng không khí giai đoạn 2025 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Trong đó, Côn Đảo và Cần Giờ được lựa chọn thí điểm mô hình vùng phát thải thấp, phát triển giao thông vận tải xanh để đánh giá, nhân rộng trên toàn địa bàn.

Song song đó, thành phố tiếp tục xây dựng và hoàn thiện cơ chế, chính sách khuyến khích tổ chức, cá nhân tham gia phát triển công trình xanh; tăng cường quản lý việc tuân thủ quy chuẩn quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả trong thiết kế, xây dựng công trình. TP. Hồ Chí Minh cũng thúc đẩy giảm phát thải trong sản xuất vật liệu xây dựng, đẩy mạnh sử dụng vật liệu thân thiện môi trường, nâng cao khả năng chống chịu của công trình trước tác động khí hậu; mở rộng mảng xanh và không gian công cộng; ứng dụng công nghệ hiện đại, chuyển đổi số nhằm tối ưu hiệu quả năng lượng và giải pháp xanh trong xây dựng, giao thông.

“Những nỗ lực này cho thấy cam kết mạnh mẽ của Thành phố trong thực hiện Nghị quyết 98/2023/QH15 về cơ chế đặc thù phát triển TP. Hồ Chí Minh, đồng thời thúc đẩy mô hình “đô thị xanh - giao thông xanh - công trình xanh” trở thành trụ cột của phát triển bền vững trong giai đoạn mới”, ông Bùi Xuân Cường khẳng định.

Tuần lễ Công trình xanh và giao thông xanh Việt Nam năm 2025 là diễn đàn quan trọng để các bên cùng đóng góp tri thức, tăng cường hợp tác và đề ra giải pháp thiết thực cho chuyển đổi xanh, vì tương lai phát triển bền vững quốc gia.