Tăng "sức đề kháng" cho hàng Việt tại thị trường EU

Châu Âu nói chung, thị trường EU nói riêng vẫn là thị trường xuất khẩu và xuất siêu quan trọng hàng đầu của Việt Nam cả hiện tại và tương lai.
Hiệp định EVFTA: Cơ hội rộng mở để nông sản Việt vào thị trường EU Tiêu chuẩn xanh của thị trường EU: Động lực hay áp lực với hàng Việt? Xuất khẩu sang thị trường EU: Tập trung vào sản phẩm chế biến sâu, khác biệt

Đó là nhận định của chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Phong trong cuộc trao đổi với Báo Công Thương về những tiềm năng và thách thức khi hàng Việt tiếp cận thị trường Liên minh châu Âu (EU) nhờ lợi thế từ hiệp định EVFTA.

Bảo vệ các thương hiệu thuần Việt cho hàng xuất khẩu vào EU

PV: EU đã và đang là thị trường đầy tiềm năng cho nhiều sản phẩm tại Việt Nam. Tuy nhiên, trước sự hiện diện của nhiều nhà cung cấp từ các nước phát triển và khu vực lân cận (như Trung Quốc, Thái Lan) tại thị trường này, hàng Việt Nam đang phải cạnh tranh về giá cả, chất lượng và thương hiệu, trong khi thương hiệu Việt còn chưa mạnh trên thị trường quốc tế. Quan điểm của ông như thế nào về vấn đề này?

Tăng
Chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Phong

Chuyên gia Nguyễn Minh Phong: EU là thị trường tiêu thụ có quy mô lớn, khả năng thanh khoản cao, nên dù khắt khe về pháp lý và chất lượng, nhưng vẫn có sức hấp dẫn hàng đầu thế giới đối với hầu hết các thương hiệu từ mọi quốc gia, kể cả từ Mỹ.

Bởi vậy, sự cạnh tranh gay gắt giữa các nước xuất khẩu vào EU là đương nhiên và hàng xuất khẩu của Việt Nam cũng nằm trong bối cảnh đó.

Trong 3 yếu tố cạnh tranh về giá cả, chất lượng và thương hiệu, thì hàng Việt Nam có sức cạnh tranh khá tốt về giá cả và chất lượng, còn thương hiệu Việt thì chưa mạnh trên thị trường quốc tế.

Tuy nhiên, cần lưu ý là hàng Việt Nam xuất sang châu Âu, nhất là hàng dệt may, da giày và điện tử chủ yếu dưới các thương hiệu nước ngoài theo chỉ định của chủ đơn hàng nhập khẩu, nên không đáng quan ngại về thương hiệu, mà chỉ là thiệt thòi về mức lợi nhuận… Còn hàng nông sản thì Việt Nam có thế mạnh riêng về giá cả và chất lượng thực, đặc biệt cần đảm bảo xuất xứ là có thể xuất khẩu, chứ không nặng về cần thương hiệu.

Bởi vậy, về cơ bản và tổng thể, châu Âu nói chung, EU nói riêng vẫn là thị trường xuất khẩu và xuất siêu quan trọng hàng đầu của Việt Nam cả hiện tại và tương lai.

Dù vậy, trong thời gian tới, Việt Nam vẫn cần chủ động xây dựng, quảng bá và bảo vệ các thương hiệu thuần Việt cho hàng xuất khẩu vào EU cũng như các nước khác để khẳng định uy tín quốc gia, vị thế cạnh tranh và cải thiện lợi nhuận cho hàng xuất khẩu của mình.

PV: Một trong những khó khăn nữa là hiện nay EU áp dụng các biện pháp phòng vệ như hạn ngạch thuế quan hoặc thuế chống bán phá giá với một số mặt hàng như thép, thủy sản. Ví dụ, thẻ vàng IUU đối với thủy sản Việt Nam vẫn chưa được gỡ bỏ, ảnh hưởng lớn đến xuất khẩu sang thị trường này? Ông có chia sẻ gì về vấn đề này?

Chuyên gia Nguyễn Minh Phong: Các biện pháp phòng vệ thương mại đã, đang và sẽ còn tiếp tục được sử dụng rộng rãi và ngày càng đa dạng hơn trong thương mại quốc tế, nhất là trong bối cảnh cuộc chiến thương mại đang có xu hướng lan rộng toàn cầu ngay cả giữa các đối tác truyền thống với nhau. Điều này hợp pháp theo các cam kết quốc tế và cần thiết để bảo vệ lợi ích mục tiêu quốc gia của các chủ thể tham gia thương mại quốc tế.

Theo tinh thần đó, Việt Nam phải chấp nhận và cũng cần khéo léo thương lượng, thuyết phục, ứng xử và thậm chí chủ động sử dụng các công cụ tự vệ đối kháng trong khuôn khổ các hiệp định thương mại quốc tế mà mình là thành viên.

Đồng thời, Việt Nam cũng cần chú ý tăng cường thông tin minh bạch và kiểm soát chặt chẽ các hoạt động sản xuất và xuất khẩu của các doanh nghiệp đăng ký tại Việt Nam để ngăn ngừa từ sớm, từ xa, giảm thiểu việc lạm dụng kẽ hở luật pháp đối với các hoạt động lẩn tránh thương mại, gian lận xuất xứ gây ảnh hưởng xấu đến uy tín Việt Nam và lợi ích chính đáng của cộng đồng doanh nghiệp và hàng xuất khẩu Việt Nam.

Còn việc thẻ vàng IUU đối với thủy sản Việt Nam vẫn chưa được gỡ bỏ, dù Việt Nam có nhiều nỗ lực và được EU ghi nhận trong thực tế đáp ứng các yêu cầu của EU… Điều này, dù trực tiếp hay gián tiếp, ít nhiều rõ ràng có ảnh hưởng đến xuất khẩu sang thị trường này và thậm chí có thể lan toả tác động tiêu cực cả sang các thị trường khác.

Theo đó, trước mắt, các cơ quan chức năng và ngay cả các doanh nghiệp và người dân cần nỗ lực hơn, đồng bộ các giải pháp, thông tin đầy đủ, rộng rãi và kiểm tra chặt chẽ hơn, giáo dục nâng cao nhận thức và trách nhiệm xã hội, xây dựng văn hoá kinh doanh lành mạnh, phối hợp với EU kiểm tra và chứng tỏ sự nghiêm túc thực sự của Việt Nam để thuyết phục EU sớm gỡ thẻ vàng này.

Chủ động ứng phó với các tranh chấp thương mại

PV: Theo ông, giải pháp nào để doanh nghiệp có thể rộng cửa tiếp cận thị trường EU?

Chuyên gia Nguyễn Minh Phong: Tôi cho rằng, các doanh nghiệp cần liên tục cập nhật thông tin thị trường và chính sách của EU; ngày càng nâng cao sức cạnh tranh về giá cả, chất lượng, uy tín thương hiệu, cũng như năng lực cung ứng hàng xuất khẩu về thời gian và khối lượng giao hàng, đảm bảo xuất xứ hàng hoá, năng lực vượt qua các hàng rào kỹ thuật và đáp ứng các yêu cầu của nước nhập hàng và chủ đơn hàng… Đó là những yếu tố quan trọng nhất để doanh nghiệp Việt có thể rộng cửa tiếp cận thị trường EU.

Tăng
Thẻ vàng IUU đối với thủy sản Việt Nam vẫn chưa được gỡ bỏ, dù Việt Nam có nhiều nỗ lực và được EU ghi nhận trong thực tế đáp ứng các yêu cầu của EU. Ảnh minh hoạ

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cần chủ động và tăng cường hợp tác với nhau và gắn kết chặt chẽ với các cơ quan chức năng để chuẩn bị tốt kịch bản ứng phó với các tranh chấp thương mại tiềm tàng trong hoạt động sản xuất và xuất khẩu sang EU.

Về triển vọng, điểm cần nhấn mạnh là Việt Nam cần chú ý chủ động và hài hoà hơn giữa đối phó với các biện pháp phòng vệ thương mại quốc tế, với sử dụng hợp lý, hiệu quả các công cụ phòng vệ thương mại hợp pháp trong khuôn khổ WTO và các FTA mà Việt Nam đang và sẽ là thành viên, để vừa gia tăng xuất khẩu, vừa bảo vệ các ngành sản xuất và việc làm trong nước, đồng thời giảm mức độ phụ thuộc vào hàng hóa nhập khẩu.

Thời gian tới, Nhà nước cần tiếp tục hoàn thiện về cơ sở pháp lý đối với công cụ phòng vệ thương mại; công khai thông tin, hỗ trợ tìm kiếm, tập hợp số liệu chính thức thuộc kiểm soát của cơ quan Nhà nước, đồng thời, có cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp bảo vệ lợi ích chính đáng của các ngành sản xuất trong nước thông qua việc điều tra, áp dụng các biện pháp phòng vệ trên nguyên tắc công khai, minh bạch, tuân thủ quy định pháp luật và phù hợp với các cam kết quốc tế của Việt Nam... để giảm thiểu số lượng vụ việc hàng hóa Việt Nam bị điều tra lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại, cũng như tác động tiêu cực mà các vụ việc này gây ra đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam.

Đặc biệt, cần tăng cường ngăn chặn hiện tượng Việt Nam bị lợi dụng làm điểm trung chuyển để xuất khẩu hàng hóa sang nước thứ ba, bảo vệ uy tín hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam, hướng tới xuất khẩu bền vững; đồng thời tránh việc các doanh nghiệp đầu tư không thực chất, chỉ thực hiện các giai đoạn gia công đơn giản, không mang lại giá trị gia tăng đáng kể vào Việt Nam, nâng cao chất lượng nguồn vốn đầu tư nước ngoài, tăng cường hiệu quả của tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế....

Hơn nữa, trong bối cảnh hội nhập của quốc gia ngày càng sâu rộng, các cơ quan chức năng cũng cần chú ý bồi dưỡng và cập nhật thông tin, kiến thức, nhận thức, ý thức và năng lực cho cộng đồng doanh nghiệp Việt trong việc nâng cao sức đề kháng và sự chủ động đối phó và sử dụng công cụ phòng vệ thương mại, vượt lên tâm lý ngại kiện, e sợ bị “đơn thương độc mã”… trong chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp mình.

Việc bị kiện phòng vệ thương mại không phải là “cuộc chơi” của mỗi doanh nghiệp riêng lẻ là “cuộc chơi tập thể” - là chiến lược hay hành động của cả một ngành sản xuất nội địa sản phẩm liên quan. Để sử dụng công cụ này, các doanh nghiệp phải tập hợp lại với nhau thành một lực lượng đủ sức đại diện cho một ngành sản xuất nội địa liên quan (cho sản phẩm liên quan).

Tham gia vào sân chơi chung của thế giới với những điều khoản rõ ràng và càng lúc càng ngặt nghèo hơn. Bởi vậy, không còn cách nào khác, doanh nghiệp, hiệp hội đại diện cho doanh nghiệp và cơ quan quản lý cần tương hỗ lẫn nhau, dựa trên yếu tố nền tảng chính là việc tạo dựng doanh nghiệp mạnh nhằm kiến tạo lợi thế quốc gia và bảo vệ hiệu quả lợi ích cộng đồng, cũng như lợi ích sát sườn của bản thân doanh nghiệp.

Đỗ Nga
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★
Bài viết cùng chủ đề: Xúc tiến thương mại

Có thể bạn quan tâm

Tin mới nhất

CEO TOP GIA: “Chúng tôi cam kết minh bạch về chất lượng sản phẩm”

CEO TOP GIA: “Chúng tôi cam kết minh bạch về chất lượng sản phẩm”

Mục tiêu nội địa hóa 100% vào Quý IV/2025 là một phần trong chiến lược dài hạn của TOP GIA nhằm ổn định giá thành, tăng tính cạnh tranh và kiểm soát chất lượng.
Triển lãm Seafood Expo Asia 2025: Cơ hội cho doanh nghiệp thủy sản

Triển lãm Seafood Expo Asia 2025: Cơ hội cho doanh nghiệp thủy sản

Seafood Expo Asia 2025 tại Singapore là cơ hội để doanh nghiệp thủy sản Việt Nam quảng bá sản phẩm, kết nối đối tác và mở rộng thị trường khu vực.
Đắk Lắk và Ninh Bình: Ký kết 9 biên bản ghi nhớ tiêu thụ sản phẩm

Đắk Lắk và Ninh Bình: Ký kết 9 biên bản ghi nhớ tiêu thụ sản phẩm

9 biên bản ghi nhớ tiêu thụ sản phẩm hàng hoá giữa các doanh nghiệp, nhà phân phối hai tỉnh Đắk Lắk và Ninh Bình vừa được ký kết.
Nhiều nông dân Sóc Trăng

Nhiều nông dân Sóc Trăng 'đổi đời' từ cây mận OCOP

Từ quy trình sạch đến trái ngọt giòn, mận hồng MST Sóc Trăng đạt chuẩn sản phẩm OCOP 3 sao đang tạo bước ngoặt kinh tế cho người nông dân.
Đổi mới sáng tạo: Cần đột phá từ tư duy quản trị, chiến lược thương hiệu

Đổi mới sáng tạo: Cần đột phá từ tư duy quản trị, chiến lược thương hiệu

Đổi mới sáng tạo đã trở thành tất yếu, song sự thiếu quyết đoán trong đổi mới tư duy quản trị, chiến lược thương hiệu đang cản trở doanh nghiệp vươn xa...

Tin cùng chuyên mục

Khai thác hiệu quả tiềm năng xúc tiến thương mại Việt Nam - Trung Quốc

Khai thác hiệu quả tiềm năng xúc tiến thương mại Việt Nam - Trung Quốc

Với loạt hoạt động xúc tiến thương mại sôi động đã góp phần thúc đẩy quan hệ thương mại giữa Việt Nam và Trung Quốc hướng tới phát triển bền vững.
Sắp diễn ra tọa đàm

Sắp diễn ra tọa đàm 'Bứt phá từ đổi mới sáng tạo: Nâng tầm giá trị thương hiệu Việt'

Chiều 20/3, Báo Công Thương tổ chức tọa đàm với chủ đề 'Bứt phá từ đổi mới, sáng tạo: Nâng tầm giá trị thương hiệu Việt'.
Hội chợ Tịnh Biên - An Giang: Đưa hàng Việt vươn qua cửa ngõ biên giới

Hội chợ Tịnh Biên - An Giang: Đưa hàng Việt vươn qua cửa ngõ biên giới

Hội chợ thương mại quốc tế Tịnh Biên - An Giang năm 2025 quy tụ hơn 330 gian hàng, từ đó mở ra cơ hội đưa hàng Việt vươn xa qua cửa ngõ biên giới.
Sóc Trăng: Hành tím hữu cơ mở hướng mới cho nông dân Vĩnh Châu

Sóc Trăng: Hành tím hữu cơ mở hướng mới cho nông dân Vĩnh Châu

Chuyển đổi sang hành tím hữu cơ giúp nông dân thị xã Vĩnh Châu (tỉnh Sóc Trăng) tăng lợi nhuận, giảm chi phí và bảo vệ môi trường, hướng đến xuất khẩu.
Hải Dương sắp tổ chức hội nghị xúc tiến vải thiều

Hải Dương sắp tổ chức hội nghị xúc tiến vải thiều

Hội nghị xúc tiến thương mại vải thiều Thanh Hà dự kiến diễn ra ngày 30/5, kết nối tiêu thụ trong nước và xuất khẩu, thúc đẩy chuỗi giá trị bền vững.
Gia Lai và Ninh Bình kết nối cung cầu hàng hoá

Gia Lai và Ninh Bình kết nối cung cầu hàng hoá

Nhằm đẩy mạnh hoạt động kết nối giao thương, hợp tác tiêu thụ hàng hoá, Sở Công Thương hai tỉnh Gia Lai và Ninh Bình phối hợp tổ chức Hội nghị kết nối cung cầu.
Hải Dương tích cực xúc tiến thương hiệu vải thiều Thanh Hà

Hải Dương tích cực xúc tiến thương hiệu vải thiều Thanh Hà

Một mùa vải sôi động đang đến gần, huyện Thanh Hà (Hải Dương) tiếp tục đẩy mạnh chuỗi hoạt động xúc tiến thương mại quy mô lớn, quảng bá thương hiệu vươn xa...
Đi tìm đầu ra cho đông trùng hạ thảo Thái Bình

Đi tìm đầu ra cho đông trùng hạ thảo Thái Bình

Được ví như “vàng mềm” của y học, đông trùng hạ thảo Thái Bình đang dần khẳng định thương hiệu nhờ sự đồng hành từ các chương trình xúc tiến thương mại.
Hải Phòng nỗ lực xúc tiến các sản phẩm thương mại chủ lực

Hải Phòng nỗ lực xúc tiến các sản phẩm thương mại chủ lực

Thay vì chờ thị trường tìm đến, Hải Phòng đang chủ động “mở đường” bằng loạt hoạt động xúc tiến thương mại bài bản, giúp sản phẩm chủ lực vươn xa hơn...
Triển lãm Vilog 2025: Chuyển đổi số và phát triển xanh ngành logistics

Triển lãm Vilog 2025: Chuyển đổi số và phát triển xanh ngành logistics

Triển lãm quốc tế logistics Việt Nam lần thứ 3 (Vilog 2025) sẽ diễn ra tại TP. Hồ Chí Minh với chủ đề: Chuyển đổi số - Phát triển xanh ngành logistics.
Cao Bằng xúc tiến tiêu thụ nông sản tại TP. Hồ Chí Minh

Cao Bằng xúc tiến tiêu thụ nông sản tại TP. Hồ Chí Minh

Sự kiện xúc tiến nông sản Cao Bằng tại TP. Hồ Chí Minh kỳ vọng mở rộng thị trường phía Nam, nâng cao giá trị và tạo nền tảng tiêu thụ bền vững cho sản phẩm.
Cần Thơ: Xây dựng thương hiệu OCOP gắn liền với phát triển du lịch

Cần Thơ: Xây dựng thương hiệu OCOP gắn liền với phát triển du lịch

TP. Cần Thơ đẩy mạnh xây dựng thương hiệu cho sản phẩm OCOP, kết hợp quảng bá tại các điểm du lịch, góp phần nâng tầm đặc sản địa phương và thu hút du khách.
Đồng Tháp: Sản phẩm OCOP Tân Hồng bứt tốc nhờ kinh tế số

Đồng Tháp: Sản phẩm OCOP Tân Hồng bứt tốc nhờ kinh tế số

Các sản phẩm OCOP của huyện Tân Hồng, tỉnh Đồng Tháp đang được đẩy mạnh xúc tiến thương mại thông qua nền tảng số.
Tuần lễ kết nối giao thương: Nâng cao sức cạnh tranh của hàng Việt

Tuần lễ kết nối giao thương: Nâng cao sức cạnh tranh của hàng Việt

Hàng loạt sản phẩm OCOP, Halal, VietGAP… được giới thiệu tại Tuần lễ kết nối giao thương, tạo cơ hội đưa hàng Việt vào kênh bán lẻ lớn, nâng cao sức cạnh tranh.
Thái Bình đẩy mạnh xúc tiến thương mại cho sản phẩm OCOP

Thái Bình đẩy mạnh xúc tiến thương mại cho sản phẩm OCOP

Thái Bình đẩy mạnh xúc tiến thương mại sản phẩm OCOP, mở rộng kênh tiêu thụ, lan tỏa đặc sản địa phương và tạo đà phát triển kinh tế nông thôn.
Kết nối giao thương doanh nghiệp Việt Nam - Senegal

Kết nối giao thương doanh nghiệp Việt Nam - Senegal

Chiều 14/5, Thương vụ Việt Nam tại Algeria kiêm nhiệm Senegal phối hợp tổ chức Hội nghị giao thương trực tuyến Việt Nam - Senegal.
Gặp gỡ Hàn Quốc 2025: Cơ hội đón sóng hợp tác, đầu tư

Gặp gỡ Hàn Quốc 2025: Cơ hội đón sóng hợp tác, đầu tư

Gặp gỡ Hàn Quốc 2025 nhằm trao đổi các biện pháp thúc đẩy hợp tác thương mại, đầu tư, công nghiệp, khoa học - công nghệ, chuyển đổi số giữa Việt Nam - Hàn Quốc.
Doanh nghiệp Trung Quốc đến TP. Hồ Chí Minh tìm cơ hội giao thương

Doanh nghiệp Trung Quốc đến TP. Hồ Chí Minh tìm cơ hội giao thương

Diễn ra từ ngày 14-16/5 tại TP. Hồ Chí Minh, triển lãm quốc tế trang thiết bị, dụng cụ, công nghệ, dịch vụ Trung Quốc mở nhiều cơ hội giao thương doanh nghiệp.
Triển lãm Top Thai Brands: Khai thác tiềm năng thị trường Việt

Triển lãm Top Thai Brands: Khai thác tiềm năng thị trường Việt

Ngày 14/5/2025, triển lãm Top Thai Brands đã diễn ra tại Trung tâm Hội chợ và Triển lãm Sài Gòn (SECC), quận 7, TP. Hồ Chí Minh.
Khai mạc Triển lãm quốc tế Vietbuild Đà Nẵng 2025

Khai mạc Triển lãm quốc tế Vietbuild Đà Nẵng 2025

Triển lãm quốc tế Vietbuild Đà Nẵng 2025 diễn ra từ 14 - 18/5 có quy mô gần 900 gian hàng sản phẩm mới, công nghệ tiên tiến trong lĩnh vực xây dựng.
Mobile VerionPhiên bản di động