Tăng "sức đề kháng" cho hàng Việt tại thị trường EU

Châu Âu nói chung, thị trường EU nói riêng vẫn là thị trường xuất khẩu và xuất siêu quan trọng hàng đầu của Việt Nam cả hiện tại và tương lai.
Hiệp định EVFTA: Cơ hội rộng mở để nông sản Việt vào thị trường EU Tiêu chuẩn xanh của thị trường EU: Động lực hay áp lực với hàng Việt? Xuất khẩu sang thị trường EU: Tập trung vào sản phẩm chế biến sâu, khác biệt

Đó là nhận định của chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Phong trong cuộc trao đổi với Báo Công Thương về những tiềm năng và thách thức khi hàng Việt tiếp cận thị trường Liên minh châu Âu (EU) nhờ lợi thế từ hiệp định EVFTA.

Bảo vệ các thương hiệu thuần Việt cho hàng xuất khẩu vào EU

PV: EU đã và đang là thị trường đầy tiềm năng cho nhiều sản phẩm tại Việt Nam. Tuy nhiên, trước sự hiện diện của nhiều nhà cung cấp từ các nước phát triển và khu vực lân cận (như Trung Quốc, Thái Lan) tại thị trường này, hàng Việt Nam đang phải cạnh tranh về giá cả, chất lượng và thương hiệu, trong khi thương hiệu Việt còn chưa mạnh trên thị trường quốc tế. Quan điểm của ông như thế nào về vấn đề này?

Tăng
Chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Phong

Chuyên gia Nguyễn Minh Phong: EU là thị trường tiêu thụ có quy mô lớn, khả năng thanh khoản cao, nên dù khắt khe về pháp lý và chất lượng, nhưng vẫn có sức hấp dẫn hàng đầu thế giới đối với hầu hết các thương hiệu từ mọi quốc gia, kể cả từ Mỹ.

Bởi vậy, sự cạnh tranh gay gắt giữa các nước xuất khẩu vào EU là đương nhiên và hàng xuất khẩu của Việt Nam cũng nằm trong bối cảnh đó.

Trong 3 yếu tố cạnh tranh về giá cả, chất lượng và thương hiệu, thì hàng Việt Nam có sức cạnh tranh khá tốt về giá cả và chất lượng, còn thương hiệu Việt thì chưa mạnh trên thị trường quốc tế.

Tuy nhiên, cần lưu ý là hàng Việt Nam xuất sang châu Âu, nhất là hàng dệt may, da giày và điện tử chủ yếu dưới các thương hiệu nước ngoài theo chỉ định của chủ đơn hàng nhập khẩu, nên không đáng quan ngại về thương hiệu, mà chỉ là thiệt thòi về mức lợi nhuận… Còn hàng nông sản thì Việt Nam có thế mạnh riêng về giá cả và chất lượng thực, đặc biệt cần đảm bảo xuất xứ là có thể xuất khẩu, chứ không nặng về cần thương hiệu.

Bởi vậy, về cơ bản và tổng thể, châu Âu nói chung, EU nói riêng vẫn là thị trường xuất khẩu và xuất siêu quan trọng hàng đầu của Việt Nam cả hiện tại và tương lai.

Dù vậy, trong thời gian tới, Việt Nam vẫn cần chủ động xây dựng, quảng bá và bảo vệ các thương hiệu thuần Việt cho hàng xuất khẩu vào EU cũng như các nước khác để khẳng định uy tín quốc gia, vị thế cạnh tranh và cải thiện lợi nhuận cho hàng xuất khẩu của mình.

PV: Một trong những khó khăn nữa là hiện nay EU áp dụng các biện pháp phòng vệ như hạn ngạch thuế quan hoặc thuế chống bán phá giá với một số mặt hàng như thép, thủy sản. Ví dụ, thẻ vàng IUU đối với thủy sản Việt Nam vẫn chưa được gỡ bỏ, ảnh hưởng lớn đến xuất khẩu sang thị trường này? Ông có chia sẻ gì về vấn đề này?

Chuyên gia Nguyễn Minh Phong: Các biện pháp phòng vệ thương mại đã, đang và sẽ còn tiếp tục được sử dụng rộng rãi và ngày càng đa dạng hơn trong thương mại quốc tế, nhất là trong bối cảnh cuộc chiến thương mại đang có xu hướng lan rộng toàn cầu ngay cả giữa các đối tác truyền thống với nhau. Điều này hợp pháp theo các cam kết quốc tế và cần thiết để bảo vệ lợi ích mục tiêu quốc gia của các chủ thể tham gia thương mại quốc tế.

Theo tinh thần đó, Việt Nam phải chấp nhận và cũng cần khéo léo thương lượng, thuyết phục, ứng xử và thậm chí chủ động sử dụng các công cụ tự vệ đối kháng trong khuôn khổ các hiệp định thương mại quốc tế mà mình là thành viên.

Đồng thời, Việt Nam cũng cần chú ý tăng cường thông tin minh bạch và kiểm soát chặt chẽ các hoạt động sản xuất và xuất khẩu của các doanh nghiệp đăng ký tại Việt Nam để ngăn ngừa từ sớm, từ xa, giảm thiểu việc lạm dụng kẽ hở luật pháp đối với các hoạt động lẩn tránh thương mại, gian lận xuất xứ gây ảnh hưởng xấu đến uy tín Việt Nam và lợi ích chính đáng của cộng đồng doanh nghiệp và hàng xuất khẩu Việt Nam.

Còn việc thẻ vàng IUU đối với thủy sản Việt Nam vẫn chưa được gỡ bỏ, dù Việt Nam có nhiều nỗ lực và được EU ghi nhận trong thực tế đáp ứng các yêu cầu của EU… Điều này, dù trực tiếp hay gián tiếp, ít nhiều rõ ràng có ảnh hưởng đến xuất khẩu sang thị trường này và thậm chí có thể lan toả tác động tiêu cực cả sang các thị trường khác.

Theo đó, trước mắt, các cơ quan chức năng và ngay cả các doanh nghiệp và người dân cần nỗ lực hơn, đồng bộ các giải pháp, thông tin đầy đủ, rộng rãi và kiểm tra chặt chẽ hơn, giáo dục nâng cao nhận thức và trách nhiệm xã hội, xây dựng văn hoá kinh doanh lành mạnh, phối hợp với EU kiểm tra và chứng tỏ sự nghiêm túc thực sự của Việt Nam để thuyết phục EU sớm gỡ thẻ vàng này.

Chủ động ứng phó với các tranh chấp thương mại

PV: Theo ông, giải pháp nào để doanh nghiệp có thể rộng cửa tiếp cận thị trường EU?

Chuyên gia Nguyễn Minh Phong: Tôi cho rằng, các doanh nghiệp cần liên tục cập nhật thông tin thị trường và chính sách của EU; ngày càng nâng cao sức cạnh tranh về giá cả, chất lượng, uy tín thương hiệu, cũng như năng lực cung ứng hàng xuất khẩu về thời gian và khối lượng giao hàng, đảm bảo xuất xứ hàng hoá, năng lực vượt qua các hàng rào kỹ thuật và đáp ứng các yêu cầu của nước nhập hàng và chủ đơn hàng… Đó là những yếu tố quan trọng nhất để doanh nghiệp Việt có thể rộng cửa tiếp cận thị trường EU.

Tăng
Thẻ vàng IUU đối với thủy sản Việt Nam vẫn chưa được gỡ bỏ, dù Việt Nam có nhiều nỗ lực và được EU ghi nhận trong thực tế đáp ứng các yêu cầu của EU. Ảnh minh hoạ

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cần chủ động và tăng cường hợp tác với nhau và gắn kết chặt chẽ với các cơ quan chức năng để chuẩn bị tốt kịch bản ứng phó với các tranh chấp thương mại tiềm tàng trong hoạt động sản xuất và xuất khẩu sang EU.

Về triển vọng, điểm cần nhấn mạnh là Việt Nam cần chú ý chủ động và hài hoà hơn giữa đối phó với các biện pháp phòng vệ thương mại quốc tế, với sử dụng hợp lý, hiệu quả các công cụ phòng vệ thương mại hợp pháp trong khuôn khổ WTO và các FTA mà Việt Nam đang và sẽ là thành viên, để vừa gia tăng xuất khẩu, vừa bảo vệ các ngành sản xuất và việc làm trong nước, đồng thời giảm mức độ phụ thuộc vào hàng hóa nhập khẩu.

Thời gian tới, Nhà nước cần tiếp tục hoàn thiện về cơ sở pháp lý đối với công cụ phòng vệ thương mại; công khai thông tin, hỗ trợ tìm kiếm, tập hợp số liệu chính thức thuộc kiểm soát của cơ quan Nhà nước, đồng thời, có cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp bảo vệ lợi ích chính đáng của các ngành sản xuất trong nước thông qua việc điều tra, áp dụng các biện pháp phòng vệ trên nguyên tắc công khai, minh bạch, tuân thủ quy định pháp luật và phù hợp với các cam kết quốc tế của Việt Nam... để giảm thiểu số lượng vụ việc hàng hóa Việt Nam bị điều tra lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại, cũng như tác động tiêu cực mà các vụ việc này gây ra đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam.

Đặc biệt, cần tăng cường ngăn chặn hiện tượng Việt Nam bị lợi dụng làm điểm trung chuyển để xuất khẩu hàng hóa sang nước thứ ba, bảo vệ uy tín hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam, hướng tới xuất khẩu bền vững; đồng thời tránh việc các doanh nghiệp đầu tư không thực chất, chỉ thực hiện các giai đoạn gia công đơn giản, không mang lại giá trị gia tăng đáng kể vào Việt Nam, nâng cao chất lượng nguồn vốn đầu tư nước ngoài, tăng cường hiệu quả của tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế....

Hơn nữa, trong bối cảnh hội nhập của quốc gia ngày càng sâu rộng, các cơ quan chức năng cũng cần chú ý bồi dưỡng và cập nhật thông tin, kiến thức, nhận thức, ý thức và năng lực cho cộng đồng doanh nghiệp Việt trong việc nâng cao sức đề kháng và sự chủ động đối phó và sử dụng công cụ phòng vệ thương mại, vượt lên tâm lý ngại kiện, e sợ bị “đơn thương độc mã”… trong chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp mình.

Việc bị kiện phòng vệ thương mại không phải là “cuộc chơi” của mỗi doanh nghiệp riêng lẻ là “cuộc chơi tập thể” - là chiến lược hay hành động của cả một ngành sản xuất nội địa sản phẩm liên quan. Để sử dụng công cụ này, các doanh nghiệp phải tập hợp lại với nhau thành một lực lượng đủ sức đại diện cho một ngành sản xuất nội địa liên quan (cho sản phẩm liên quan).

Tham gia vào sân chơi chung của thế giới với những điều khoản rõ ràng và càng lúc càng ngặt nghèo hơn. Bởi vậy, không còn cách nào khác, doanh nghiệp, hiệp hội đại diện cho doanh nghiệp và cơ quan quản lý cần tương hỗ lẫn nhau, dựa trên yếu tố nền tảng chính là việc tạo dựng doanh nghiệp mạnh nhằm kiến tạo lợi thế quốc gia và bảo vệ hiệu quả lợi ích cộng đồng, cũng như lợi ích sát sườn của bản thân doanh nghiệp.

Đỗ Nga
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★
Bài viết cùng chủ đề: Xúc tiến thương mại

Có thể bạn quan tâm

Tin mới nhất

Thương hiệu OCOP – từ tem nhãn đến niềm tin người dùng

Thương hiệu OCOP – từ tem nhãn đến niềm tin người dùng

Để vượt qua ranh giới của một món hàng “có tem, có nhãn”, thương hiệu OCOP cần nhiều hơn là tiêu chuẩn chất lượng thật và niềm tin thật từ người tiêu dùng.
Hội chợ Xúc tiến thương mại cho các hợp tác xã tại khu vực miền Bắc năm 2025: Bệ phóng cho sản phẩm

Hội chợ Xúc tiến thương mại cho các hợp tác xã tại khu vực miền Bắc năm 2025: Bệ phóng cho sản phẩm

Diễn ra 6 ngày tại Hà Nội, Hội chợ Xúc tiến thương mại cho các Hợp tác xã tại khu vực miền Bắc quy tụ 167 gian hàng đặc sắc
Phát triển hàng Việt, góc nhìn từ những thương hiệu đi qua 3 thế kỷ

Phát triển hàng Việt, góc nhìn từ những thương hiệu đi qua 3 thế kỷ

Giá trị thương hiệu quốc gia Việt Nam tăng mạnh những năm qua đã phản ánh sức mạnh, nội lực vươn lên của các doanh nghiệp, thương hiệu hàng đầu trong nước.
Xúc tiến thương mại: Giải pháp căn cơ đa dạng thị trường

Xúc tiến thương mại: Giải pháp căn cơ đa dạng thị trường

Xúc tiến thương mại được xác định là giải pháp quan trọng giúp khai mở và đa dạng thị trường, ổn định xuất khẩu trong bối cảnh thương mại thế giới bất ổn.
Thương hiệu quốc gia Việt Nam có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất thế giới

Thương hiệu quốc gia Việt Nam có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất thế giới

Xây dựng thương hiệu quốc gia từ nội lực đổi mới là chiến lược bền vững, giúp doanh nghiệp Việt khẳng định vị thế, tạo sức cạnh tranh dài hạn trên thị trường.

Tin cùng chuyên mục

Sắp diễn ra tọa đàm ‘Đa dạng hoá thị trường: Mở rộng không gian xuất khẩu cho hàng Việt

Sắp diễn ra tọa đàm ‘Đa dạng hoá thị trường: Mở rộng không gian xuất khẩu cho hàng Việt'

Sáng 22/4, Báo Công Thương sẽ tổ chức tọa đàm “Đa dạng hoá thị trường: Mở rộng không gian xuất khẩu cho hàng Việt” theo hình thức trực tiếp, kết hợp trực tuyến.
Quảng Bình: Nhiều kế hoạch cho công tác xúc tiến thương mại

Quảng Bình: Nhiều kế hoạch cho công tác xúc tiến thương mại

Nhiều kế hoạch cho công tác xúc tiến thương mại trong năm 2025 được Sở Công Thương tỉnh Quảng Bình đặt mục tiêu thực hiện nhằm nâng cao hiệu quả, giá trị.
Đà Nẵng: Tăng cường xúc tiến thương mại xuất khẩu chuyên sâu

Đà Nẵng: Tăng cường xúc tiến thương mại xuất khẩu chuyên sâu

Các chương trình xúc tiến thương mại xuất khẩu theo các lĩnh vực, ngành hàng hỗ trợ hiệu quả cho doanh nghiệp Đà Nẵng tiếp cận, mở rộng thị trường.
Triển lãm quốc tế chuyên ngành trà, cà phê, thực phẩm và đồ uống hút khách

Triển lãm quốc tế chuyên ngành trà, cà phê, thực phẩm và đồ uống hút khách

Triển lãm quốc tế chuyên ngành Trà, Cà phê, Thực phẩm và Đồ uống đang diễn ra tại TP. Hồ Chí Minh thu hút rất đông người tham dự.
Khơi dòng tiêu thụ bền vững cho thanh long đất Bình Thuận

Khơi dòng tiêu thụ bền vững cho thanh long đất Bình Thuận

Xúc tiến thương mại đang trở thành đòn bẩy giúp thanh long Bình Thuận vượt qua thách thức, vươn xa khỏi vùng trồng, đến với thị trường tiêu dùng hiện đại.
Kích hoạt vai trò Thương vụ bảo vệ thị trường xuất khẩu

Kích hoạt vai trò Thương vụ bảo vệ thị trường xuất khẩu

Hội nghị giao ban xúc tiến thương mại với Thương vụ tháng 4/2025 tập trung bàn giải pháp thích ứng chính sách thuế mới, bảo vệ thị trường xuất khẩu.
Nối nhịp giao thương phiên chợ biên giới Gia Lai – Ratanakiri

Nối nhịp giao thương phiên chợ biên giới Gia Lai – Ratanakiri

Phiên chợ biên giới Gia Lai – Ratanakiri đang dần trở thành cầu nối giao thương thiết thực giữa sản phẩm nông nghiệp Gia Lai và thị trường tiêu dùng Campuchia.
Tận dụng lợi thế, mở rộng thị trường xuất khẩu hàng Việt

Tận dụng lợi thế, mở rộng thị trường xuất khẩu hàng Việt

Để tận dụng tiềm năng xúc tiến xuất khẩu hàng Việt sang EU, Bộ Công Thương đã và đang triển khai nhiều giải pháp hiệu quả, thiết thực.
Sắp diễn ra diễn đàn và triển lãm quốc tế năng lượng

Sắp diễn ra diễn đàn và triển lãm quốc tế năng lượng

Từ 24 - 26/4, sẽ diễn ra Triển lãm Quốc tế năng lượng Việt Nam - Trung Quốc - ASEAN 2025 và Diễn đàn Quốc tế năng lượng Việt Nam - Trung Quốc - ASEAN 2025.
Sản phẩm OCOP địa phương mang khát vọng vươn ra thế giới

Sản phẩm OCOP địa phương mang khát vọng vươn ra thế giới

Từ những sản phẩm mang đậm dấu ấn bản địa thông qua chương trình OCOP, nông sản Gia Lai đang từng bước khẳng định vị thế, tận dụng cơ hội vươn ra thế giới.
Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân: Thương hiệu quốc gia là tài sản chiến lược trong tiến trình hội nhập

Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân: Thương hiệu quốc gia là tài sản chiến lược trong tiến trình hội nhập

Tuần lễ Thương hiệu quốc gia được Bộ Công Thương phối hợp với các cơ quan và địa phương trên cả nước tổ chức, khai mạc vào sáng 16/4 tại Hà Nội.
HCMC FOODEX 2025: Mở rộng thị trường, thúc đẩy xuất khẩu

HCMC FOODEX 2025: Mở rộng thị trường, thúc đẩy xuất khẩu

HCMC FOODEX 2025 mở ra cơ hội để doanh nghiệp thực phẩm trưng bày, giới thiệu sản phẩm, kết nối đối tác, mở rộng thị trường và thúc đẩy xuất khẩu.
Trung Quốc ủng hộ Việt Nam mở thêm Văn phòng xúc tiến thương mại

Trung Quốc ủng hộ Việt Nam mở thêm Văn phòng xúc tiến thương mại

Trung Quốc sẵn sàng tiếp tục tạo thuận lợi sớm thành lập thêm các Văn phòng xúc tiến thương mại Việt Nam tại Hải Khẩu (Hải Nam) và các địa phương liên quan.
Beauty Summit 2025: Cơ hội xúc tiến thương mại ngành làm đẹp

Beauty Summit 2025: Cơ hội xúc tiến thương mại ngành làm đẹp

Hội thảo khoa học kết hợp triển lãm thương mại Beauty Summit 2025 với quy mô hơn 250 gian hàng sẽ là cơ hội xúc tiến thương mại trong ngành làm đẹp.
Phát triển chuỗi sản phẩm từ muối Tuyết Diêm, Phú Yên

Phát triển chuỗi sản phẩm từ muối Tuyết Diêm, Phú Yên

Việc mở rộng chuỗi sản phẩm muối Tuyết Diêm không chỉ đa dạng hoá thị trường tiêu thụ mà còn tạo công ăn việc làm cho bà con trên địa bàn.
Cơ hội nào cho doanh nghiệp Việt tại thị trường Trùng Khánh?

Cơ hội nào cho doanh nghiệp Việt tại thị trường Trùng Khánh?

Trùng Khánh nổi lên như trung tâm logistics mới của Trung Quốc, doanh nghiệp Việt đang đứng trước cơ hội hiếm có để bước sâu vào thị trường nội địa này.
Xúc tiến thương mại, giao thương giữa Việt Nam - Trùng Khánh

Xúc tiến thương mại, giao thương giữa Việt Nam - Trùng Khánh

Chiều 11/4, tại Hà Nội, Cục Xúc tiến thương mại Bộ Công Thương tổ chức Hội nghị Kết nối doanh nghiệp Việt Nam – Trung Quốc (Trùng Khánh).
Xúc tiến thương mại thực phẩm Việt Nam vào thị trường Singapore

Xúc tiến thương mại thực phẩm Việt Nam vào thị trường Singapore

Trong khuôn khổ FHA 2025 tại Singapore, hội nghị kết nối giao thương thực phẩm Việt Nam - Singapore thu hút đông đảo doanh nghiệp và đối tác quốc tế tham dự.
Cá tép dầu sấy khô: Vươn tầm chinh phục thị trường lớn

Cá tép dầu sấy khô: Vươn tầm chinh phục thị trường lớn

Cá tép dầu sấy khô – đặc sản của huyện Mai Sơn, Sơn La – đang vươn mình mạnh mẽ nhờ thương mại điện tử, mở ra cơ hội chinh phục thị trường rộng lớn.
SaigonTex - SaigonFabric 2025 mở ra cơ hội giao thương cho ngành dệt may

SaigonTex - SaigonFabric 2025 mở ra cơ hội giao thương cho ngành dệt may

Triển lãm Quốc tế chuyên ngành công nghiệp dệt & may, thiết bị, nguyên phụ liệu & vải (SaigonTex - SaigonFabric 2025) mở ra cơ hội giao thương cho doanh nghiệp.
Mobile VerionPhiên bản di động