Tăng chế tài, siết chặt quản lý trong hoạt động thương mại điện tử

Vi phạm vẫn diễn biến phức tạp

Thực hiện Quyết định số 3304/QĐ-BCT và Quyết định số 2981/QĐ-BCT của Bộ trưởng Bộ Công Thương về tăng cường thanh tra, kiểm tra, kiểm soát, đấu tranh phòng, chống buôn lậu, hàng giả, hàng cấm, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ và hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ trong thương mại điện tử tại các địa bàn, lĩnh vực trọng điểm đến hết năm 2020, Cục Thương mại điện tử & Kinh tế số (TMĐT &KTS) và Tổ 368 - Tổng cục Quản lý thị trường (QLTT) đã phối hợp với các đơn vị liên quan tiến hành theo dõi, thu thập các thông tin về dấu hiệu vi phạm trên nền tảng thương mại điện tử, dấu hiệu vi phạm về việc kinh doanh hàng hoá nhập lậu, hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ tại nhiều điểm nóng trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh và đã xử lý nhiều vụ việc lớn. Đơn cử như ngày 18/3/2020, kiểm tra đồng loạt 4 điểm kinh doanh mỹ phẩm của Hệ thống Ansan Cosmetics tại TP. Hồ Chí Minh phát hiện và thu giữ số hàng hóa có dấu hiệu vi phạm là 7.678 mặt hàng mỹ phẩm có xuất xứ Pháp, Hàn Quốc, Nhật Bản như L’oreal, Innisfree, Vichy, Shiseido, Estee Lauder… được bán cho khách hàng giá thấp hơn hàng chính hãng. Ví dụ như nước hoa Versace loại 5ml giá bán 155.000 đồng/hộp; kem dưỡng ẩm L’oreal loại chai 50ml giá bán 155 nghìn đồng/hộp, trong khi hàng chính hãng giá bán khoảng 600 nghìn đồng/hộp… Các sản phẩm không có hóa đơn chứng minh nguồn gốc xuất xứ; có nhãn gốc bằng tiếng ngước ngoài nhưng không có nhãn phụ bằng tiếng Việt.

Kiểm soát, đấu tranh phòng, chống buôn lậu, hàng giả, hàng cấm, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ và hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ trong TMĐT.

Tiếp đó, ngày 22/5/2020, mặc dù trong bối cảnh dịch bệnh Covid -19 đã từng bước được kiểm soát tốt tại Việt Nam thì việc mua bán hàng hóa đang dần trở lại nhịp độ thường ngày. Sau một thời gian theo dõi hai trang Facebook có tên là: YuMe Fashion và Taga (địa chỉ số 407/1 Sư Vạn Hạnh, Phường 12, Quận 10, TP. Hồ Chí Minh) bán hàng theo hình thức livestream, tại thời điểm kiểm tra, Đoàn kiểm tra phát hiện hàng chục ngàn mặt hàng thời trang quần áo, giầy, ví da, túi xách, thắt lưng… có dấu hiệu làm nhái, làm giả các thương hiệu lớn thế giới đã được bảo hộ ở Việt Nam như Gucci, D&G, LV… Người tiêu dùng dường như không thể biết được mình đang xem và mua phải những hàng giả nhãn hiệu lớn. Các cơ sở kinh doanh này đã lợi dụng mạng xã hội, Internet để quảng cáo và bán ra thị trường các sản phẩm trên trong một thời gian dài. Chủ các cơ sở này thừa nhận dùng những hình thức phổ biến như livestream trên Facebook để bán hàng trực tiếp cho người tiêu dùng. Mỗi lần livestream, các cơ sở đã thu hút hàng ngàn lượt người xem, chia sẻ và hỏi mua.

“Làm sạch” sàn TMĐT

Trong thời gian tới, Cục TMĐT& KTS tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Tổ 368 - Tổng cục QLTT để tham mưu, xử lý các vi phạm TMĐT tại các địa bàn, lĩnh vực trọng điểm, trong đó mặt hàng trang sức, mỹ phẩm, thực phẩm chức năng, đồ gia dụng, rượu, quần áo, giày dép sẽ là những mặt hàng nằm trong chiến dịch kiểm tra, kiểm soát, đấu tranh phòng, chống buôn lậu, hàng giả, hàng cấm, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ và hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ trong TMĐT.

Theo Cục TMĐT &KTS, trên thực tế, Nghị định số 52/2013/NĐ-CP (Nghị định 52) đã được xây dựng khá chi tiết và đáp ứng tốt yêu cầu của công tác quản lý, nhưng thị trường TMĐT phát triển nhanh và liên tục, đặt ra yêu cầu phải điều chỉnh. Hiện tại, Cục TMĐT& KTS đang chủ trì xây dựng Nghị định sửa đổi Nghị định 52, đặc biệt các nội dung liên quan tới: Điều kiện thiết lập các website và ứng dụng TMĐT để kinh doanh các mặt hàng kinh doanh có điều kiện, hạn chế kinh doanh; Minh bạch hóa thông tin sản phẩm đặt biệt là quy định về ghi nhãn hàng hóa hiện hành, kể cả nhãn phụ, nhãn gốc, các thông tin cụ thể cần phải đăng tải khi bán hàng, thông tin về người bán… “Tăng cường trách nhiệm của chủ sở hữu các sàn giao dịch TMĐT trong quản lý hoạt động TMĐT trên sàn; quy định cụ thể về hoạt động TMĐT trên mạng xã hội và trách nhiệm tương ứng của đơn vị quản lý mạng xã hội”- Cục TMĐT &KTS nêu cụ thể giải pháp.

Đồng thời, dự thảo cũng sẽ sửa đổi, bổ sung một số nội dung khác gồm: Hợp nhất quy định tại các Thông tư hướng dẫn Nghị định số 52 về hoạt động TMĐT trên ứng dụng di động; quy định về vai trò, trách nhiệm của các bộ, ngành có liên quan trong việc quản lý hoạt động TMĐT; bổ sung trách nhiệm của chủ thương hiệu đối với hàng hóa, dịch vụ giao dịch trên các kênh TMĐT.

Ngoài ra, về chế tài xử lý vi phạm hành chính trong TMĐT, Cục TMĐT & KTS đang phối hợp chặt chẽ với các Tổng cục QLTT để hoàn thiện và trình Chính phủ ban hành Nghị định thay thế Nghị định số 185/2013/NĐ-CP ngày 15/11/2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán nguồn gốc xuất xứ, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.