Phó Thủ tướng: Chuyển đối số trở thành 'dòng chảy' chủ đạo phát triển đất nước

Chuyển đổi số tại thành 'dòng chảy' chủ đạo của đất nước

Phát biểu tại Lễ chào mừng ngày Chuyển đổi số quốc gia năm 2025 do Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức sáng 21/10, Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng cho biết, thế giới đang bước vào giai đoạn chuyển đổi sâu sắc với những bước tiến vũ bão của trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn, điện toán đám mây và đặc biệt là xu hướng kép chuyển đổi số và chuyển đổi xanh. Đây là thách thức to lớn, đồng thời là cơ hội vàng để Việt Nam bứt phá, vươn lên.

Phó Thủ tướng cho biết, Đảng, Nhà nước và Chính phủ đã xác định khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là yếu tố quan trọng để xác lập mô hình phát triển mới, mô hình tăng trưởng mới của đất nước.

"Khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số không chỉ là động lực tăng trưởng kinh tế mà còn là con đường tất yếu để xây dựng Việt Nam thịnh vượng, tăng năng suất lao động, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, bảo vệ môi trường và nâng cao chất lượng đời sống Nhân dân. Kể từ khi Chương trình Chuyển đổi số Quốc gia được ban hành vào năm 2020, chuyển đối số đã trở thành xu thế tất yếu, trở thành 'dòng chảy' chủ đạo trong phát triển đất nước", Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng nói.

Cụ thể, trong giai đoạn 2020 - 2021, Chính phủ tập trung đặt nền móng, ban hành chương trình, hoàn thiện thể chế, triển khai các nền tảng số cốt lõi và tích hợp các dịch vụ công trực tuyến.

Trong giai đoạn 2022 đến nay, đất nước tăng tốc phát triển, đưa chuyển đổi số từng bước đi vào cuộc sống. Hoạt động quản lý Nhà nước và thủ tục hành chính được số hóa mạnh mẽ. 80% bộ ngành, địa phương đã có nền tảng chia sẻ dữ liệu dùng chung.

Chính phủ đã chỉ đạo triển khai các dữ liệu quốc gia trọng điểm và đẩy mạnh Đề án 06 về phát triển dữ liệu dân cư và định danh điện tử. Kết quả là kinh tế số đã đạt gần 20% GDP của cả nước, đưa Việt Nam vươn lên nhóm 50 quốc gia dẫn đầu thế giới về Chính phủ điện tử.

Mặc dù đạt nhiều thành tựu, tuy nhiên, Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng cho rằng, chặng đường phía trước vẫn còn không ít khó khăn. Chính phủ cần nhìn nhận thẳng thắn một số vấn đề như nhiều cơ chế, chính sách chưa đồng bộ, chưa tiệm cận chuẩn mực quốc tế và chưa bắt kịp sự phát triển nhanh chóng của khoa học và công nghệ.

Hạ tầng và dữ liệu số còn phân tán, chia sẻ dữ liệu giữa các cơ quan còn hạn chế, tình trạng thiếu hụt nhân lực số, đặc biệt là nhân lực chất lượng cao. Nhiều địa phương, doanh nghiệp nhỏ chưa thực sự tiếp cận được lợi ích của chuyển đổi số, một số nơi cách làm còn mang tính hình thức, phong trào.

Chuyển mạnh từ tư duy sang hành động

Phó Thủ tướng nhấn mạnh, đã đến lúc Việt Nam phải chuyển mạnh từ tư duy sang hành động, từ số hóa sang tạo giá trị số, biến hành động thành kết quả thực chất. Phó Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành ở Trung ương và địa phương thực hiện một số giải pháp trọng tâm:

Thứ nhất, tập trung hoàn thiện thể chế, khẩn trương có các nghị định, thông tư hướng dẫn cho các luật đã ban hành tại kỳ họp thứ 9 của Quốc hội, tập trung hoàn thiện các luật quan trọng dự kiến thông qua tại kỳ họp Quốc hội thứ 10 như Luật Chuyển đổi số và Luật Trí tuệ nhân tạo (AI).

Thứ hai, tập trung đầu tư vào hạ tầng số, quan tâm cả hạ tầng cứng (trung tâm dữ liệu, viễn thông) và hạ tầng mềm (các nền tảng số cơ sở dữ liệu quốc gia).

Thứ ba, phổ cập danh tính số, phấn đấu 100% người trưởng thành có danh tính số, tài khoản thanh toán và tài khoản ví điện tử vào năm 2026. Khi danh tính số rộng rãi, người dân sẽ trở thành trung tâm, chủ thể sáng tạo và lan tỏa giá trị số.

Thứ tư, mở dữ liệu, chia sẻ tri thức. Đây là nhiệm vụ rất quan trọng. Các dữ liệu công phải được chia sẻ có nguyên tắc và kiểm soát để dữ liệu trở thành tài nguyên phát triển, là mạch máu của đổi mới sáng tạo và chính phủ số.

Thứ năm, đổi mới tư duy tiếp cận. Lấy hiệu quả thực chất làm thước đo, dựa trên việc bao nhiêu người dân được hưởng lợi, bao nhiêu giờ lao động được tiết kiệm, chứ không phải bao nhiêu hệ thống được xây dựng.

Đối với cộng đồng doanh nghiệp và người dân, Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng nêu ra 4 giải pháp.

Thứ nhất, phát triển kinh tế số thực chất, thúc đẩy tái cấu trúc mô hình kinh doanh dựa trên dữ liệu, tự động hóa và nền tảng số để tạo ra động lực tăng trưởng và việc làm mới.

Thứ hai, phát triển nền tảng số cốt lõi có chủ quyền, ưu tiên tính tự chủ, bảo mật và minh bạch để bảo vệ chủ quyền số quốc gia.

Thứ ba, hệ sinh thái đổi mới sáng tạo gồm các viện, trường, doanh nghiệp, startup phải vươn lên chủ động nắm bắt xu hướng mới, trở thành chiến sĩ tiên phong cho công cuộc chuyển đổi số.

Thứ tư, phát triển công dân số. Mỗi cán bộ công chức, mỗi người dân đều phải trở thành công dân số thành thạo, biết sử dụng và khai thác tích cực giá trị trên không gian số, tuân thủ pháp luật và chuẩn mực đạo đức, văn hóa trong môi trường số.

"Việc thúc đẩy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là chìa khoá vàng của Việt Nam trong giai đoạn mới, là lựa chọn chiến lược và mệnh lệnh của thời đại. Việt Nam quyết tâm đưa chuyển đổi số thành phong trào lan tỏa để công nghệ thực sự phục vụ con người, đưa Việt Nam trở thành quốc gia phát triển, độc lập, tự cường, thịnh vượng trong thế kỷ 21", Phó Thủ tướng khẳng định.

Tại chương trình, Bộ Khoa học và Công nghệ cũng đã tôn vinh các tập thể, cá nhân có cách làm hay, chủ động, sáng tạo, quyết liệt trong công cuộc chuyển đổi số quốc gia, ghi nhận những đóng góp trí tuệ, tâm huyết cho tiến trình chuyển đổi số của đất nước. Đồng thời, công bố kết quả xếp hạng mức độ chuyển đổi số (DTI) năm 2024 của các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Chỉ số DTI hằng năm được xem là căn cứ quan trọng phản ánh mức độ sẵn sàng và hiệu quả triển khai chuyển đổi số trên phạm vi toàn quốc.