Nhịp đập kinh tế Việt Nam 2022: Nhân tố nào thúc đẩy tăng trưởng?

Tăng trưởng cao, rủi ro vẫn lớn

Sáng 22/11, tại Hà Nội, Trung tâm Thông tin và Dự báo kinh tế - xã hội Quốc gia (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) phối hợp cùng với Chương trình Phát triển Liên hiệp quốc (UNDP) tổ chức Diễn đàn Nhịp đập kinh tế Việt Nam 2022 với chủ đề: Tiếp tục phục hồi kinh tế - Các nhân tố thúc đẩy tăng trưởng.

Tăng trưởng kinh tế Việt Nam 9 tháng đầu năm 2022 được đánh giá tích cực

Thông tin đưa ra từ Diễn dàn cho thấy, năm 2022, do kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19, nền kinh tế Việt Nam đã đạt được mức tăng trưởng ấn tượng, có thể nói là vượt trội hơn so với các quốc gia khác trong khu vực nhờ vào sự phục hồi chi tiêu của người tiêu dùng, hoạt động xuất khẩu tăng mạnh trong 3 quý đầu tiên của năm, và hoạt động du lịch quốc tế dần hồi phục trở lại.

Tăng trưởng GDP quý III/2022 được Tổng cục Thống kê (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) công bố ngày 29/9 vượt mọi dự báo trước đó, ước tăng tới 13,67% so với cùng kỳ năm trước, đưa tăng trưởng GDP 9 tháng đầu năm 2022 của Việt Nam lên 8,83%. Lạm phát cơ bản vẫn được kiểm soát dưới mức mục tiêu đề ra (4%/năm).

Tuy nhiên, theo nhận định của các chuyên gia kinh tế, đà tăng của kinh tế Việt Nam chưa thực sự bền vững. Tăng trưởng kinh tế toàn cầu chậm lại và rủi ro bất ổn tài chính gia tăng có thể ảnh hưởng đến tăng trưởng trong 2023 và 2024 của Việt Nam.

Đồng tình với quan điểm này, bà Ramla Khalidi - Đại diện thường trú UNDP tại Việt Nam đánh giá, triển vọng kinh tế Việt Nam tươi sáng nhưng rủi ro đang gia tăng. Những rủi ro đối với việc tiếp tục phục hồi kinh tế chủ yếu đến từ bên ngoài. Cuộc chiến ở Ukraine, suy thoái kinh tế ở Trung Quốc, lãi suất quốc tế tăng và đồng USD mạnh lên và nguy cơ suy thoái kinh tế ngày càng tăng ở châu Âu có thể ảnh hưởng đến nhu cầu đối với hàng xuất khẩu của Việt Nam và làm tăng rủi ro bất ổn kinh tế vĩ mô. Các nhà hoạch định chính sách sẽ cần cảnh giác, điều chỉnh chính sách tài khóa và tiền tệ kịp thời với tình hình thay đổi trên toàn cầu.

Bên cạnh đó, cũng có những rủi ro đến từ trong nước, đặc biệt trong thị trường ngân hàng và trái phiếu, vốn rất nhạy cảm với những điều kiện thay đổi nhanh chóng trong lĩnh vực bất động sản. Tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu sẽ ngày càng đè nặng lên sản xuất nông nghiệp nói riêng và tăng trưởng kinh tế Việt Nam.

Tại Diễn đàn, ông Francois Paichaud - Trưởng đại diện Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) tại Việt Nam và Lào cho biết: Với mức tăng trưởng mạnh cho đến tháng 9/2022, IMF đã điều chỉnh dự báo tăng trưởng GDP của Việt Nam trong năm 2022 tăng lên từ mức 6%-7-7,5%. Tuy nhiên, do cầu bên ngoài tăng trưởng chậm lại và điều kiện tài chính thắt chặt hơn, IMF đã hạ dự báo tăng trưởng của Việt Nam trong năm 2023 xuống 5,8% và lạm phát dự kiến sẽ tăng lên trước khi dần trở lại dưới mức 4%.

Trung tâm Thông tin và Dự báo Kinh tế - xã hội Quốc gia đưa ra 2 kịch bản tăng trưởng năm 2023

Nhân tố nào hỗ trợ tăng trưởng 2023?

Theo TS. Trần Toàn Thắng, Trưởng Ban Kinh tế ngành và Doanh nghiệp (Trung tâm Thông tin và Dự báo Kinh tế - xã hội Quốc gia): Sự phục hồi của nền kinh tế Việt Nam trong năm 2023 sẽ tiếp tục được hưởng lợi từ việc thực hiện Chương trình Phục hồi kinh tế 2022-2023.

Dự báo, Việt Nam vẫn sẽ cố gắng duy trì mục tiêu ổn định lãi suất và tỷ giá, giữ mặt bằng lãi suất ở mức thấp để hỗ trợ tăng trưởng. Về chính sách tài khoá, hợp phần đầu tư của Chương trình hỗ trợ lên đến khoảng 1,6% GDP - dự kiến sẽ được triển khai chủ yếu từ năm 2023 trở đi. Đây sẽ là những nhân tố hỗ trợ tích cực đối với tăng trưởng trong năm 2023.

Tuy nhiên, với nền tảng tăng trưởng khá cao trong năm 2022, tăng trưởng kinh tế Việt Nam năm 2023 sẽ chậm lại – từng bước trở về trạng thái trước Covid-19, do sức bật cầu trong nước có thể không mạnh mẽ như năm 2022. Cùng với đó, giá cả nguyên vật liệu tăng cao bắt đầu chuyển hóa rõ nét hơn vào chi phí sản xuất. Xuất nhập khẩu có thể tăng chậm hơn so với năm 2022 do tình trạng khó khăn kéo dài của các thị trường xuất khẩu chính của Việt Nam. Thu hút vốn đầu tư nước ngoài dự báo vẫn ở mức thấp do các rủi ro kinh tế toàn cầu gia tăng.

Cũng theo TS Trần Toàn Thắng: Kinh tế Việt Nam năm 2023 đi theo kịch bản nào phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó phải kể đến diễn biến xung đột Nga - Ukraine, sự phục hồi của kinh tế toàn cầu, đặc biệt là các đối tác kinh tế lớn của Việt Nam. Cùng với đó là các nỗ lực thực hiện các giải pháp thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, Chương trình Phục hồi và Phát triển kinh tế - xã hội.

Với các yếu tố tác động như trên, kinh tế Việt Nam năm 2023 có thể diễn ra theo hai kịch bản. Kịch bản 1, tăng trưởng kinh tế có thể chỉ ở mức 6-6,2% nếu các yếu tố rủi ro lấn át xu hướng phục hồi đã thiết lập trong năm 2022.

Kịch bản 2, khả quan hơn, tăng trưởng kinh tế có thể đạt mức 6,5-6,7% trong điều kiện quá trình phục hồi diễn ra thuận lợi hơn, các tác động từ bối cảnh quốc tế không quá lớn.