Nét độc đáo của thuyền độc mộc Tây Nguyên

Thuyền độc mộc - nét văn hóa của đồng bào Tây Nguyên

Những chiếc thuyền độc mộc thường được đục từ một thân cây gỗ sao lớn nguyên vẹn, sau đó được gọt đẽo để thêm sức nâng và bớt lực cản của nước khi di chuyển trên mặt nước. Dần dần những chiếc thuyền độc mộc đã trở nên phổ biến và được người dân nơi đây sử dụng cho đến ngày nay.

Nhiều du khách chọn thuyền độc mộc để du lịch khi đến Tây Nguyên

Mỗi con thuyền cũng chính là một tác phẩm nghệ thuật độc đáo, mang đậm dấu ấn sáng tạo cá nhân của người chế tác. Từ xa xưa, các cộng đồng bản địa Tây Nguyên muốn đẽo được một chiếc thuyền độc mộc phải cần 5 - 7 thợ có sức vóc và kinh nghiệm để vào rừng sâu tìm cây, cây phải có chiều dài cả chục mét, thân cây vài người ôm mới có thể làm được con thuyền có độ dài phổ biến 5 - 6m, lòng thuyền rộng khoảng 0,5 - 0,6 m.

Sôi động đua thuyền độc mộc

Để một thân cây gỗ nguyên khối không chỉ nổi và cân bằng trên mặt nước, mà còn lướt trên sóng, chịu sự điều khiển của con người đòi hỏi việc chế tác thật chính xác. Theo truyền thống, khi đã hạ thủy, người ta không được phép sửa chữa con thuyền thêm lần nào nữa. Công việc đo đạc, tính toán, đẽo thuyền phải thật chính xác. Thuyền phải cân đối suốt thân, mũi, đáy. Gắn với chiếc thuyền độc mộc, ngoài tri thức dân gian được tích lũy về chọn lựa gỗ, quy trình chế tác, cách thức sử dụng, các cộng đồng bản địa Tây Nguyên còn có những nghi lễ, phong tục tập quán…mang đậm bản sắc dân tộc, thể hiện cách ứng xử giữa con người với tự nhiên, rừng và sông nước.

Việc sử dụng thuyền độc mộc còn thể hiện sức mạnh của con người trong chế ngự thiên nhiên. Phải là những người có sức khỏe, sự dẻo dai và kinh nghiệm sông nước mới chèo lái được con thuyền trên những dòng sông nhiều ghềnh, thác. Trong kháng chiến chống Mỹ, bằng thuyền độc mộc, những người con bên dòng Pô Kô đã đưa bộ đội Cụ Hồ qua sông và vận chuyển vũ khí, quân trang, lương thực cho các mặt trận.

Ngày nay, thuyền độc mộc là lựa chọn lý tưởng để du khách có thể khám phá những thảm thực vật phong phú của đại ngàn. Hình ảnh chiếc thuyền độc mộc mảnh mai, in bóng mình trên mặt sông, hồ giữa mây trời đã trở thành nét đẹp đặc trưng của Tây Nguyên.

Hàng năm, ở nhiều nơi, cư dân dọc các con sông lớn, hồ của Tây Nguyên còn tổ chức hội đua thuyền độc mộc rất sôi động. Đến với Tây Nguyên hôm nay, tìm đến những lễ hội đua thuyền độc mộc để cùng chiêm ngưỡng di sản xa xưa, khám phá một biểu tượng văn hóa đặc sắc của con người nơi đây.