Doanh nhân Việt Nam: Khẳng định sự sáng tạo và năng lực hội nhập

Ngày 13/10/2004, Thủ tướng Chính phủ đã quyết định chọn Ngày Doanh nhân Việt Nam ghi nhận vai trò, vị thế và những đóng góp to lớn của tầng lớp doanh nhân Việt Nam trong sự nghiệp phát triển đất nước.

Sau 20 năm, đội ngũ doanh nhân Việt Nam đã và đang khẳng định bản lĩnh, trí tuệ, tinh thần tự cường, trở thành lực lượng quan trọng góp phần kiến tạo nên một nền kinh tế độc lập, tự chủ và hội nhập sâu rộng với thế giới.

Doanh nhân Việt Nam năng động, bản lĩnh

Nhân ngày 13/10, trao đổi với Báo Công Thương, TS. Tô Hoài Nam – Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam nhận định, sau 40 năm thực hiện công cuộc đổi mới, cộng đồng doanh nhân, doanh nghiệp Việt Nam thực sự đã trở thành lực lượng kinh tế xã hội rất quan trọng; là một giai tầng kinh tế, xã hội quan trọng.

Từ vài nghìn doanh nghiệp trong thời kỳ bao cấp, đến nay Việt Nam đã có gần 1 triệu doanh nghiệp đang hoạt động, cùng hơn 5,2 triệu hộ kinh doanh và hàng trăm nghìn hợp tác xã, tổ hợp tác. TS. Tô Hoài Nam chỉ rõ, lực lượng doanh nhân không chỉ lớn về tầm vóc, quy mô và tri thức mà còn khẳng định năng lực hội nhập. "Nếu trước đây, phần lớn doanh nghiệp chủ yếu tập trung hoạt động trong phạm vi nội địa, với quy mô nhỏ thì nay nhiều doanh nghiệp đi ra biển lớn, đứng vững, phát triển thị trường trên thị trường quốc tế" - TS. Tô Hoài Nam cho hay.

Đến nay, lãnh đạo Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam nhấn mạnh, Việt Nam đã hình thành thế hệ doanh nhân mới, năng động so với trước rất nhiều, doanh doanh nhân có tư duy toàn cầu, có tham vọng xây dựng doanh nghiệp có thương hiệu trên thế giới. Dám đổi mới sáng tạo và có khả năng cạnh tranh quốc tế.

Là người tiên phong trong lĩnh vực du lịch di sản và là một trong những gương mặt tiêu biểu của thế hệ doanh nhân Việt Nam hiện đại, TS. Phạm Hà - Chủ tịch, Tổng Giám đốc LuxGroup cũng cho rằng đội ngũ doanh nhân Việt Nam hôm nay có tinh thần tự cường, dấn thân không ngừng nghỉ để khẳng định trí tuệ và bản lĩnh dân tộc. 

Đặc biệt, sau gần 40 năm đổi mới, từ những cơ sở nhỏ lẻ, theo TS. Phạm Hà, Việt Nam đã hình thành những tập đoàn tư nhân tầm khu vực, đủ sức cạnh tranh trên thị trường quốc tế. “Điều đáng quý nhất là họ lớn lên từ gian khó, vượt qua rào cản về vốn, thể chế, niềm tin pháp lý, để vẫn kiên trì theo đuổi khát vọng phụng sự đất nước. Đó là hình ảnh của người làm kinh tế không chỉ vì lợi nhuận, mà còn vì sứ mệnh dựng xây quốc gia phồn vinh, hạnh phúc” - TS. Phạm Hà nhấn mạnh.

Giữ vững tinh thần tự cường dân tộc trong kinh doanh

Ngày 4/5/2025, Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân được ban hành. Theo TS. Tô Hoài Nam, nghị quyết là một dấu mốc quan trọng khi lần đầu tiên xác định lực lượng doanh nhân là nòng cốt trong phát triển kinh tế độc lập, tự chủ và kinh tế sâu rộng. Còn theo TS. Phạm Hà, Nghị quyết 68-NQ/TW là bước ngoặt thể hiện tầm nhìn chiến lược khi coi doanh nghiệp và doanh nhân là lực lượng trung tâm trong kiến tạo thịnh vượng quốc gia.

Tuy nhiên, theo TS. Tô Hoài Nam, hiện Việt Nam có hơn 1 triệu doanh nghiệp, nhưng chiếm trên 98% là doanh nghiệp nhỏ và vừa, có những hạn chế nhất định. Trong đó, vốn, công nghệ và năng lực quản trị là các yếu tố mà doanh nhân Việt Nam cần trang bị lại, cũng như cần được hỗ trợ.

Từ thực tiễn đó, để đưa tinh thần Nghị quyết 68-NQ/TW vào thực tiễn, theo các chuyên gia, cần giảm gánh nặng thể chế và chi phí tuân thủ cho doanh nghiệp. TS. Phạm Hà cho rằng, cần cải thiện môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng và thuận lợi là “nguồn oxy” quan trọng nhất giúp doanh nghiệp tồn tại và phát triển. Đồng thời, phải đầu tư mạnh cho tri thức và con người, đặc biệt là đào tạo nhân lực xanh, quản trị số và văn hóa doanh nghiệp. Đây vốn những yếu tố quyết định năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp trong thời đại mới.

"Bên cạnh đó, cần có chính sách tài chính xanh, tín dụng ưu đãi và quỹ đổi mới sáng tạo thực chất để khuyến khích doanh nghiệp chuyển đổi xanh, sản xuất sạch và phát triển bền vững. Cuối cùng, phải xây dựng văn hóa doanh nhân Việt Nam lấy đạo đức kinh doanh, tinh thần phụng sự và lòng tự hào dân tộc làm gốc'" - theo TS. Phạm Hà.

Để thực hiện tinh thần của Nghị quyết 68-NQ/TW, TS. Tô Hoài Nam khuyến nghị thêm đội ngũ doanh nhân Việt Nam phải giữ vững tinh thần tự cường dân tộc trong kinh doanh. Đồng thời chủ động sáng tạo, chuyển đổi số coi đây là nền tảng cạnh tranh, thích ứng với xu hướng mới.  Đặc biệt là phải nâng thêm tầm quan trọng của mối quan hệ giữa người sử dụng lao động và người lao lao động. "Đây chính là cái nền tảng để doanh nghiệp phát triển lâu dài và cũng nền tảng để tạo niềm tin cho xã hội, tạo nên thị trường bền vững cho chính doanh nhân, doanh nghiệp" - TS. Tô Hoài Nam nói.

Từ thực tiễn của doanh nghiệp, TS. Phạm Hà cũng nhấn mạnh, hãy làm giàu bằng sự tử tế, bằng giá trị thật, sản phẩm thật, cộng đồng thật và để lại di sản bằng phụng sự.  Người doanh nhân không chỉ là người tạo ra của cải, mà còn là người kiến tạo hạnh phúc và niềm tin xã hội.  “Tôi tin rằng, mỗi doanh nghiệp Việt dù nhỏ hay lớn đều có thể góp phần làm nên một Việt Nam hùng cường, nhân văn và đáng tự hào vào năm 2045” - ông Hà cho hay.

Nhằm cụ thể hoá tinh thần Nghị quyết 68 lan tỏa sâu rộng, theo TS. Tô Hoài Nam, Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam đã xác định rõ vai trò là tổ chức đại diện cho cộng đồng doanh nghiệp nhỏ và vừa, đồng thời là cầu nối giữa doanh nghiệp và Nhà nước. 

Theo đó, Hiệp hội có rất nhiều nhiệm vụ trọng tâm, ví dụ như hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi quy mô sản xuất theo hướng và tiết kiệm năng lượng, giảm phát thải và áp dụng tiêu chuẩn sách; tích cực phối hợp với Bộ Công Thương, Bộ Tài chính, Bộ Khoa học và Công nghệ, cũng như phối hợp và các một số bộ, ngành khác để đào tạo, để tư vấn, để hỗ trợ ứng dụng cái công nghệ số trong quản trị, trong thương mại điện tử, trong marketing.

Ngoài ra, Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam cũng có những chương trình liên kết doanh nghiệp vùng và ngành, giúp các doanh nghiệp nhỏ, doanh nghiệp vừa, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ tham gia sâu hơn vào các chuỗi giá trị, trước tiên là trong nước và tiếp tới là quốc tế.   

Hiệp hội cũng là nơi thu thập các ý kiến phản biện, ý kiến từ phía cộng đồng doanh nghiệp góp phần tham mưu, đề xuất với Nhà nước hoàn thiện cơ chế, chính sách phù hợp hơn với năng lực, thực tiễn của các doanh nghiệp nhỏ và vừa, các hộ kinh doanh. “Tất cả những hoạt động này chúng tôi đều hướng đến một mục tiêu xuyên xuyên suốt làm sao đó để đưa tinh thần Nghị quyết 68-NQ/TW đi vào đời sống doanh nghiệp, thiết thực và hiệu quả” - TS Tô Hoài Nam nói.

TS. Tô Hoài Nam: Với tinh thần không ngừng đổi mới, đặc biệt là khát vọng vươn lên, đội ngũ doanh nhân Việt Nam sẽ tiếp tục là lực lượng tiên phong kiến tạo nên những giá trị thiết thực, cụ thể, góp phần hiện thực hóa khát vọng Việt Nam phát triển phồn vinh, hạnh phúc vào năm 2045.