Doanh nghiệp logistics Hà Nội đang ở đâu trong chuỗi cung ứng?

Mạng lưới hạ tầng logistics phát triển mạnh

Tại Hội nghị tổng kết năm 2024 và triển khai hoạt động trong năm 2025 của Hiệp hội Logistics Hà Nội (HNLA) diễn ra chiều 28/2, ông Nguyễn Thế Hiệp, Phó Giám đốc Sở Công Thương TP. Hà Nội cho biết, Hà Nội là trung tâm kinh tế, thương mại và dịch vụ của cả nước, có vị trí chiến lược trong chuỗi cung ứng hàng hóa của Việt Nam và khu vực.

Ông Nguyễn Thế Hiệp, Phó Giám đốc Sở Công Thương TP. Hà Nội

Với vai trò là đầu mối giao thông quan trọng, Hà Nội có mạng lưới hạ tầng logistics phát triển mạnh mẽ, gồm hệ thống cảng cạn (ICD), trung tâm logistics, kho bãi, các tuyến đường bộ, đường sắt kết nối liên vùng và quốc tế.

"Chính vì vậy, sự phát triển của ngành logistics có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh, giảm chi phí vận chuyển và gia tăng giá trị cho nền kinh tế" - ông Nguyễn Thế Hiệp nhấn mạnh.

Trong bối cảnh hội nhập và chuyển đổi số mạnh mẽ, ngành logistics đang đứng trước nhiều cơ hội và thách thức. Việc tối ưu hóa chuỗi cung ứng, ứng dụng công nghệ vào quản lý logistics và phát triển hệ thống dịch vụ chất lượng cao là những yêu cầu cấp thiết để nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp trong nước.

Ông Trần Đức Nghĩa, Chủ tịch Hiệp hội Logistics Hà Nội cho biết, hiện nay, có khoảng 40% lưu lượng hàng hóa của các địa phương khác đang luân chuyển qua địa bàn thành phố Hà Nội. Bên cạnh đó, Hà Nội hiện có 10 khu công nghiệp đã thành lập và đi vào hoạt động, hơn 100 cụm công nghiệp đã và đang hình thành; cùng với gần 150 siêu thị, 454 chợ và hơn 10.000 cửa hàng tiện ích đang hàng ngày phục vụ nhu cầu của hàng triệu cư dân đô thị.

Ông Trần Đức Nghĩa, Chủ tịch Hiệp hội Logistics Hà Nội

Những con số này thể hiện hoạt động logistics đang diễn ra tại Hà Nội với một mức độ vượt trội so với các địa phương khác ở khu vực phía Bắc và trong toàn quốc.

“Hoạt động trong một thị trường logistics có quy mô lớn, xếp thứ hai sau TP. Hồ Chí Minh mang lại nhiều thuận lợi cho doanh nghiệp logistics của Hà Nội phát triển, thúc đẩy sự phát triển của ngành” - ông Nghĩa nói.

Tuy nhiên, trong bối cảnh thị trường logistics còn nhiều khó khăn, Hiệp hội xác định một trong những nhiệm vụ trọng tâm là tạo ra các cơ hội kết nối để thúc đẩy giao thương, học hỏi, chia sẻ kinh nghiệm giữa hội viên của Hiệp hội với các bên liên quan. Hiệp hội đã tổ chức nhiều hoạt động giao lưu, kết nối đa chiều với cơ quan quản lý Nhà nước, với các hiệp hội logistics, hiệp hội ngành hàng khác và các đối tác nước ngoài.

Muốn tiến xa, cần đẩy mạnh liên kết

Theo thống kê, trên địa bàn thành phố Hà Nội có khoảng 25.000 doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực logistics với các quy mô, cấp độ, loại hình, ngành nghề dịch vụ logistics khác nhau. Các doanh nghiệp logistics trên địa bàn Thủ đô được phân thành 3 nhóm chính là doanh nghiệp có vốn đầu tư nhà nước, doanh nghiệp liên doanh với nước ngoài và doanh nghiệp tư nhân.

Tại hội nghị, một số doanh nghiệp logistics Hà Nội bày tỏ do quy mô còn nhỏ, thiếu vốn nên gặp trong khó khăn trong hoạt động, cạnh tranh với các doanh nghiệp nước ngoài.

TS. Cấn Văn Lực, chuyên gia kinh tế trưởng BIDV và thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính - tiền tệ quốc gia

Về vấn đề này, TS. Cấn Văn Lực, chuyên gia kinh tế trưởng BIDV và thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính - tiền tệ quốc gia cho rằng, các doanh nghiệp nhỏ và vừa hiện nay không nên bi quan trước những khó khăn bởi chúng ta không phải là cá thể đặc biệt - 98% doanh nghiệp Việt Nam là nhỏ và vừa. Việt Nam cũng là một đất nước hiếm hoi có Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, đang trong giai đoạn kiến nghị phải sửa đổi.

Theo ông Lực, các doanh nghiệp phải biết gắn kết, liên kết với nhau. "Một cây làm chẳng nên non, ba cây chụm lại nên hòn núi cao", nhất là trong chuỗi logistics. Không thể "một mình một chợ, đánh quả lẻ", sẽ rất khó để phát triển bền vững.

"Tôi hy vọng sắp tới Chính phủ, Quốc hội sẽ có một số cơ chế ưu đãi tốt hơn cho doanh nghiệp nhỏ và vừa. Ví dụ, sẽ sửa đổi Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa theo hướng giảm thuế cho các doanh nghiệp” - TS. Cấn Văn Lực đề nghị.

Bên cạnh đó, TS. Cấn Văn Lực đưa ra một số giải pháp trong năm 2025 cho doanh nghiệp logistics nói chung và Hội viên HNLA nói riêng, bao gồm tiết giảm chi phí, tinh gọn quy trình, nắm bắt xu hướng chuyển đổi kép “Xanh hóa và số hóa”, đa dạng hóa thị trường, đối tác, tăng năng lực cạnh tranh để tăng thị phần và quản trị rủi ro. Đặc biệt, TS. Cấn Văn Lực đề nghị các doanh nghiệp tích cực góp ý hoàn thiện cơ chế, chính sách cho ngành và lĩnh vực liên quan.

Ông Trần Đức Nghĩa cũng nhận định, khả năng liên kết giữa các doanh nghiệp Việt Nam còn chưa cao. Chúng ta có xu hướng cạnh tranh với nhau nhiều hơn, tuy nhiên, sau rất nhiều nỗ lực trong thời gian vừa qua, điều này đã có sự thay đổi. Ngay tại Hiệp hội HNLA, đã có những team nội bộ diễn ra, cùng xây dựng mối quan hệ hợp tác để phát triển.

Hội nghị tổng kết năm 2024 và triển khai hoạt động trong năm 2025 của Hiệp hội Logistics Hà Nội (HNLA)

Chia sẻ với phóng viên Báo Công Thương, ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương thông tin, là trung tâm của Vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc, Hà Nội có hệ thống giao thông phát triển khá đồng bộ, gồm cả đường bộ, đường thủy, hàng không và đường sắt. Điều này rất thuận lợi để Hà Nội phát triển và trở thành trung tâm điều hành logistics (dịch vụ hậu cần) của khu vực miền Bắc.

Không chỉ chú trọng đầu tư vào hệ thống cảng và kho bãi, mà Hà Nội còn tập trung phát triển đồng bộ từ hệ thống giao thông, cải cách thủ tục hành chính, ứng dụng công nghệ trong quản lý đến các chính sách khuyến khích thu hút các doanh nghiệp nhà đầu tư cung cấp dịch vụ logistics nước ngoài đầu tư vào Việt Nam…

Mặc dù số lượng doanh nghiệp nhiều nhưng doanh nghiệp logistics Hà Nội chủ yếu là doanh nghiệp nhỏ, quy mô còn hạn chế cả về vốn và nhân lực cũng như kinh nghiệm hoạt động quốc tế, chưa có sự liên kết giữa các khâu trong chuỗi cung ứng logistics và giữa doanh nghiệp dịch vụ logistics với doanh nghiệp xuất nhập khẩu.

Theo đó, ông Hải đề nghị, các doanh nghiệp logistics trên địa bàn cần đẩy mạnh cung cấp dịch vụ logistics trọn gói 3PL, 4PL; triển khai các dịch vụ logistics trên nền tảng ứng dụng công nghệ thông tin và giao dịch điện tử hiện đại để hướng đến cung cấp dịch vụ logistics trọn gói 5PL.

“Các doanh nghiệp phải tích cực ứng dụng các thành quả của cuộc cách mạng khoa học công nghệ 4.0 trong quản lý, vận hành chuỗi cung ứng và dịch vụ logistics chuyên nghiệp để nâng cao sức cạnh tranh, nâng cao chất lượng dịch vụ và giảm chi phí” - ông Hải nhấn mạnh.