Cuộc sống mới trên quê hương người anh hùng

Stơr kiên cường

Từ phố núi Pleiku, xuôi theo quốc lộ 19 chừng 70km thì đến địa phận xã An Thành, huyện Đăk Pơ (tỉnh Gia Lai). Đi theo đường Trường Sơn Đông phủ nhựa phẳng lì gần 10km nữa là đến được làng Stơr, thuộc xã Tơ Tung, huyện Kbang, tỉnh Gia Lai.

Nhà lưu niệm Anh hùng Núp là điểm đến tham quan của nhiều du khách khi ghé thăm Gia Lai

Trời tháng tư nắng vàng rực rỡ, tại Nhà lưu niệm Anh hùng Núp, một số du khách đang nghe hướng dẫn viên (cũng chính là cháu của anh hùng Núp ngày nào) giới thiệu về lịch sử làng kháng chiến Stơr. Làng Stơr còn có tên gọi khác là làng Kông Hoa, nơi người con ưu tú của núi rừng Tây Nguyên - Đinh Núp cất tiếng khóc chào đời. Lớn lên trong thời Pháp thuộc, Đinh Núp là người sớm ý thức được sự hà hiếp của thực dân Pháp đối với đồng bào các dân tộc Tây Nguyên. Tháng 7/1950, Pháp ồ ạt đánh vào làng Stơr, ức hiếp và dồn hết đồng bào Ba Na ra đường 19 để dễ cai quản. Nhiều cuộc chống trả nhỏ lẻ của bà con đã bị chúng dập tắt. Đúng lúc này, Đinh Núp kêu gọi tất cả đoàn kết lập nên Đội du kích Stơr, rút khỏi đường 19, lên núi lập căn cứ để trường kỳ kháng chiến. Từ đây đã diễn ra trận đánh ác liệt của đội du kích Stơr do Anh hùng Đinh Núp làm đội trưởng, tiêu diệt nhiều lính Pháp, bẻ gãy xương sống chiến dịch bành trướng thế lực ở Tây Nguyên của địch.

Câu chuyện của làng Stơr đã trở thành ngọn đuốc dẫn đường, thôi thúc nhiều buôn làng ở Tây Nguyên anh dũng đứng lên chống Pháp. Người anh hùng Đinh Núp trở thành niềm tự hào của đồng bào Ba Na, Ê Đê, Gia Rai ở Stơr nói riêng, của đất nước Việt Nam nói chung… Và một vinh dự lớn đã đến với Stơr khi năm 1993, làng Stơr được Bộ văn hóa - Thông tin công nhận là di tích lịch sử văn hóa. Tiếp đó, ngày 19/5/2009, Ủy ban Nhân dân tỉnh Gia Lai có quyết định số 246/QĐ-UBND phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng khu lưu niệm Anh hùng Núp với tổng diện tích 5.25 héc-ta tại trung tâm làng Stơr. Bao gồm 16 hạng mục công trình, tổng kinh phí xây dựng gồm 19 tỷ đồng. Nhà lưu niệm Bok Núp gồm nhà rông, 7 bếp có nhà kho và chuồng gà, đường đi lại, bể nước, nhà kho, rừng cây và suối nhân tạo, đàn T’rưng nước, bẫy đá, hầm chông, máng cây… Mấy năm trở lại đây, khu lưu niệm Anh hùng Núp đã trở thành một điểm đến lịch sử, thu hút sự quan tâm của nhiều du khách trong và ngoài nước.

Đổi thay Stơr

Là người chứng kiến sự đổi thay lớn lao của làng Stơr, già làng Đinh Yom, người đã sống trên 80 mùa rẫy - nguyên xã đội trưởng xã Tơ Tung, thường nói: “Đổi thay nhiều lắm! Ngày xưa làng đói, mùa giáp hạt phải lên rừng kiếm củ mài về ăn. Giờ cơm gạo ấm cái bụng rồi. Dù chưa giàu có như người ta nhưng bữa ăn đã có con cá, trẻ con được đến trường, người đau bệnh có thuốc uống. Đường sá sạch đẹp, điện về tới từng nhà”. Niềm vui của già làng Đinh Yom cũng chính là niềm vui của hơn 5.000 nhân khẩu của 10 dân tộc anh em đang chung sống ở các thôn, làng của Tơ Tung hôm nay.

Tiếp nối truyền thống vẻ vang của cha ông, thế hệ con cháu người Ba Na, Ê Đê, Gia Rai ở Tơ Tung ngoài trồng cây lúa nước, đã biết trồng thêm bắp lai, mì cao sản, mía, đậu… và chăm sóc rừng. Với sự quan tâm đầu tư của Đảng Nhà nước, nhiều chính sách dành cho đồng bào DTTS đã được triển khai ở Tơ Tung. Đi đến nhiều thôn làng ở Tơ Tung, dễ dàng bắt gặp những ngôi nhà được xây dựng theo Chương trình 134. Với nguồn vốn của Chương trình 135 và nhiều nguồn vốn khác, từ cổng chào đến đường sá, nhà cửa, công trình ở Tơ Tung… cái gì cũng to đẹp, khang trang. Hàng chục cây số đường giao thông từ trung tâm xã về đến các thôn, làng được làm mới và nâng cấp, đảm bảo đi lại thuận lợi cả trong 2 mùa mưa, nắng. Các hạng mục công trình thủy lợi, hệ thống kênh mương dẫn nước tưới cũng đã dần được hoàn thiện đảm bảo tưới tiêu cho gần ngàn héc-ta lúa và hoa màu. Điện lưới quốc gia cũng lần lượt được kéo đến từng hộ ở tất cả các buôn làng...

Cùng với kinh tế phát triển, nhiều năm liền, Tơ Tung được nhận bằng khen của trung ương và tỉnh Gia Lai về thành tích bảo tồn và phát huy văn hóa bản địa. Những làng văn hóa cấp tỉnh, làng văn hóa cấp huyện đang tạo cho Tơ Tung một diện mạo mới.

Qua rồi những ngày đói cơm, nhạt muối… cuộc sống mới với những đổi thay tích cực đang từng ngày hiển hiện ở Tơ Tung.