Chiến sự Nga-Ukraine: “Bom bẩn” là gì và nguy hiểm như thế nào?

Bom bẩn từ lâu được coi là vũ khí tiềm tàng của kẻ khủng bố, mục tiêu chính là gieo rắc sự hoảng loạn, hoang mang bằng cách ném khói bụi phóng xạ vào khí quyển.

Điện Kremlin cáo buộc rằng Ukraine đang chuẩn bị cho nổ một quả bom bẩn để đổ lỗi cho Nga và buộc leo thang cuộc chiến đã bước sang tháng thứ 9. Mặc dù chưa từng có vụ tấn công bằng bom bẩn nào được ghi nhận, nhưng hai lần cố gắng kích nổ một thiết bị như vậy không thành công đã được báo cáo ở tỉnh Chechnya, miền nam nước Nga hơn hai thập kỷ trước.

Bom bẩn hoạt động như thế nào?

Về mặt kỹ thuật được gọi là thiết bị phân tán phóng xạ, bom bẩn là loại vũ khí tương đối thô sơ, không chính xác. Chúng dễ chế tạo và rẻ hơn nhiều so với thiết bị hạt nhân và cũng ít nguy hiểm hơn nhiều. Bom bẩn sử dụng chất nổ thông thường, chẳng hạn như thuốc nổ, được đặt bên cạnh chất phóng xạ, sau đó sẽ được ném ra ngoài bằng lực của vụ nổ.

Lượng chất phóng xạ bị phát tán tuy nguy hiểm nhưng chưa chắc đã gây chết người. Vật liệu được sử dụng trong quả bom có ​​thể được lấy từ các nguồn phóng xạ được sử dụng trong y học và công nghiệp hoặc từ các cơ sở nghiên cứu. Chuyên gia Scott Roecker - Phó chủ tịch chương trình an ninh vật liệu hạt nhân tại tổ chức phi lợi nhuận có trụ sở tại Washington - cho biết: “Một quả bom bẩn thực sự rất dễ chế tạo. "Đó là một thiết bị thô sơ."

Bom bẩn có thể gây ra thiệt hại gì?

Con số thương vong và mức độ thiệt hại của bom bẩn phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Yếu tố quan trọng là số lượng và loại chất nổ thông thường được sử dụng, những yếu tố này quyết định độ lớn của vụ nổ. Số lượng và loại vật liệu phóng xạ được giải phóng là các yếu tố khác, cũng như điều kiện thời tiết - đặc biệt là gió - tại thời điểm vụ nổ. Một khu vực rộng tiềm năng có thể bị ô nhiễm.

Hầu hết các quả bom bẩn sẽ không phóng ra đủ bức xạ để gây chết người hoặc thậm chí gây bệnh nặng. Mức độ tiếp xúc với bức xạ thấp thường không gây ra bất kỳ triệu chứng nào. Mọi người có thể không biết liệu họ đã bị phơi nhiễm hay chưa vì không thể nhìn, ngửi hoặc nếm bức xạ.

Bom bẩn nguy hiểm như thế nào?

Tác động chính của nó là tâm lý, đó là lý do tại sao những thiết bị như vậy thường được gọi là “vũ khí gây rối hàng loạt”. Các chuyên gia nói rằng bom bẩn không phải để sử dụng cho chiến trường, được triển khai ở các khu vực đô thị. Bụi và khói phóng xạ có thể lan xa và nguy hiểm nếu hít phải gần vụ nổ. Theo các chuyên gia, đám mây phóng xạ có thể sẽ lan rộng trên một số khối.

Nhưng khi chất phóng xạ lan truyền trong khí quyển, nó trở nên ít tập trung hơn và do đó ít gây hại hơn. Các yếu tố chính trong việc tiếp xúc với bức xạ rằng loại bức xạ đó là gì, một người nào đó đã tiếp xúc với nó trong bao lâu và liệu bức xạ có được hấp thụ qua da, qua đường hô hấp hay qua đường miệng hay không. Cần có thiết bị chuyên dụng để phát hiện bức xạ. Những ngôi nhà, cơ sở kinh doanh và dịch vụ công bị ô nhiễm có thể bị cấm trong nhiều tháng và đòi hỏi chi phí tốn kém để dọn dẹp.