Cần nhìn thẳng vào bản chất của buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả

Cơ bản hoàn thành các mục tiêu

Báo cáo về tình hình hoạt động của Tổng cục QLTT 6 tháng đầu năm 2019, ông Trần Hữu Linh - Tổng cục trưởng Tổng cục QLTT cho biết, Tổng cục QLTT xác định rõ “ổn định kiện toàn tổ chức” là 1 trong 6 nhiệm vụ trọng tâm của lực lượng QLTT. Tính đến tháng 6/2019, lực lượng QLTT đã hoàn thành việc thành lập 63/63 tổ chức Đảng của Cục QLTT trực thuộc Đảng ủy khối các cơ quan tỉnh, thành phố. Tổng cục QLTT cũng đã sáp nhập các đội QLTT, giảm 164 đội QLTT cấp huyện, cơ bản hoàn thành mục tiêu tinh giản, giảm số lượng đội QLTT cấp huyện trong năm 2018 theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh phát biểu tại buổi làm việc với Tổng cục Quản lý thị trường

Đối với công tác quy hoạch bổ nhiệm, đến thời điểm hiện nay đã bổ nhiệm chính thức được lãnh đạo các vụ, cục, văn phòng của cơ quan Tổng cục tại Trung ương; 10 Cục trưởng Cục QLTT, hầu hết các cục đã bổ nhiệm xong cấp phòng, đội. “Đến hết quý III, cơ bản sẽ hoàn thành công tác quy hoạch bổ nhiệm” - ông Trần Hữu Linh cho hay.

Ngoài ra, Tổng cục cũng đã ban hành hàng loạt các văn bản chấn chỉnh công tác kỷ cương hành chính, đạo đức công vụ của công chức QLTT. Bên cạnh đó, Tổng cục cũng đang triển khai Đề án xây dựng các cơ sở dữ liệu chuyên ngành và nâng cao năng lực của lực lượng QLTT trên toàn quốc, như: xây dựng cơ sở dữ liệu và phần mềm thống kê xử phạt vi phạm hành chính; quản lý về hàng giả, hàng nhái, buôn lậu, gian lận thương mại và vi phạm sở hữu trí tuệ; quản lý tra cứu chứng từ điện tử; quản lý cơ sở kinh doanh theo địa bàn, tuyến trọng điểm…

“Đến tháng 6/2019, 100% các đơn vị thuộc và trực thuộc Tổng cục QLTT đã triển khai sử dụng phần mềm quản lý văn bản điện tử eDMS” - ông Linh cho biết thêm.

Đối với tình hình kiểm tra, kiểm soát thị trường, ông Trần Hữu Linh đánh giá, từ đầu năm đến nay, mặc dù còn gặp nhiều khó khăn do thay đổi mô hình tổ chức, công tác kiện toàn các chức danh lãnh đạo chưa hoàn tất, kinh phí, trang thiết bị, biên chế còn thiếu thốn… nhưng toàn lực lượng QLTT đã có rất nhiều cố gắng, thực hiện nghiêm túc và triển khai ngay các chỉ đạo của Bộ Công Thương và Ban chỉ đạo 389 Quốc gia. Đặc biệt, lực lượng QLTT triển khai kiểm tra có tập trung, trọng điểm và không lan man như trước.

Ông Trần Hữu Linh - Tổng cục trưởng Tổng cục Quản lý thị trường phát biểu

Theo thống kê, thời gian vừa qua, lực lượng QLTT đã kiểm tra, bắt giữ và xử lý nhiều vụ việc điển hình. Đáng chú ý, trước diễn biến phức tạp của dịch tả lợn châu Phi, ngay đầu tháng 3/2019, lực lượng QLTT đã tổ chức triển khai, phối hợp thực hiện quyết liệt các biện pháp phòng, chống và ngăn chặn dịch tả lợn tại các địa phương. “Thậm chí, các lực lượng QLTT địa phương còn trực các trạm 24/7 và ngày 3 ca” – ông Trần Hữu Linh cho biết thêm.

Bên cạnh đó, trước vụ việc sản xuất xăng giả tại tỉnh Sóc Trăng, Tổng cục QLTT cũng chỉ đạo lực lượng QLTT địa phương triển khai kiểm tra, phối hợp các cơ quan, đơn vị chức năng xử lý nghiêm các đối tượng kinh doanh có vi phạm…

Đối với các vụ việc như vụ Trịnh Sướng buôn bán xăng giả, vụ việc liên quan đến Công ty Nhật Cường; vụ việc nhập khẩu, lắp ráp, phân phối các sản phẩm nhãn hiệu Asanzo… hiện Tổng cục QLTT đang phối hợp với các cơ quan chức năng kiểm tra, làm rõ. Và mới đây, những ngày đầu tháng 7, trong “chiến dịch” kiểm tra chuyên đề được Tổng cục trưởng Tổng cục QLTT phát động, hàng nghìn sản phẩm có dấu hiệu giả mạo nhãn mác thương hiệu nổi tiếng đã bị lực lượng QLTT thu giữ tại Trung tâm Saigon Square, chợ Bến Thành (TP. Hồ Chí Minh), chợ Ninh Hiệp (Hà Nội) và hai trung tâm mua sắm lớn ở TP. Móng Cái (Quảng Ninh).

Mặc dù đạt kết quả nhất định, song 6 tháng đầu năm, công tác QLTT vẫn còn nhiều tồn tại. Theo Tổng cục trưởng Tổng cục QLTT, công tác cán bộ vẫn chưa đạt được yêu cầu đề ra. Kết quả đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả cũng có nhiều cố gắng, nhưng vẫn chưa tương xứng với tình hình thực tế đang diễn ra hết sức phức tạp, với thủ đoạn tinh vi và quy mô ngày càng lớn.

Ngoài ra, việc theo dõi diễn biến thị trường, đôn đốc, kiểm tra, giám sát hoặc tham mưu đề xuất xử lý các vấn đề, vụ việc nổi cộm, phức tạp trên thị trường còn bị động. Năng lực và trình độ chuyên môn của công chức QLTT ở một số đơn vị chưa đồng đều. “Đặc biệt, sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng trong công tác trao đổi, cung cấp thông tin chưa thường xuyên, có lúc, có nơi chưa chặt chẽ, chưa có sự phối hợp tổng thể của các địa phương để triệt phá các điểm tập kết, các đối tượng vận chuyển, kinh doanh hàng lậu, hàng giả” - ông Trần Hữu Linh cho biết thêm.

Không chỉ dừng lại ở việc bắt giữ số lượng

Đánh giá cao những kết quả đạt được của Tổng cục QLTT trong 6 tháng đầu năm, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho rằng, những tháng cuối năm 2019 và những tháng tiếp theo, dự báo hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả sẽ diễn biến phức tạp với nhiều phương thức, thủ đoạn khác nhau, lực lượng QLTT cần phải thay đổi nhận thức và xác định lại vai trò của mình trong bối cảnh, tình hình mới.

“Tổng cục QLTT không chỉ dừng lại ở bắt vụ việc, số lượng bao nhiêu, địa bàn nào, không chạy theo số lượng thành tích, con số thống kê mà cần đi thẳng vào bản chất của vấn đề buôn lậu, hàng giả, hàng nhái, hàng gian lận thương mại…” - Bộ trưởng nhấn mạnh.

Bộ trưởng cho rằng, do tính chất về lợi nhuận, các lợi ích của gian lận thương mại lớn, sự lũng đoạn, tha hóa của một số lực lượng chức năng,… nên việc đầu tiên phải tìm ra nguyên nhân, đánh thẳng vào các tổ chức, quy mô, cả về không gian, địa lý và phạm vi quốc tế. Từ đó, tìm căn nguyên, giải pháp để phối hợp tốt với các cục, vụ trong Bộ và các lực lượng khác.

Bộ trưởng cũng chỉ ra, các hiện tượng như: Hàng giả từ tất cả các mặt hàng như mỹ phẩm, thực phẩm chức năng, phân bón, xăng dầu, sản phẩm may mặc… giả từ cơ sở sản xuất trong nước, giả trong kết nối với các trung tâm phân phối. Đã đến lúc phải tính toán và làm rõ quy mô tác động của nó đến phát triển kinh tế, xã hội, đến phát triển thị trường, người tiêu dùng, doanh nghiệp. Cần tìm ra nguyên nhân và cách thức xử lý là điều quan trọng nhất.

Hay những câu chuyện đã được xử lý ở các trung tâm thương mại, chợ lớn như: Móng Cái (Quảng Ninh), TP. Hồ Chí Minh và Ninh Hiệp (Hà Nội)… bán tràn lan, công khai phổ biến những hàng giả, Bộ trưởng yêu cầu cần phải có cách xử lý như thế nào để “chặt đứt cái vòi” ấy đi. Nếu điều chỉnh bằng chế tài pháp lý chưa đủ, thì cần đề xuất thêm và nghiên cứu cơ chế, quy chế vận hành, phối hợp với các bộ, ngành, và Ban chỉ đạo 389 Quốc gia.

Để thực hiện tốt mục tiêu trong thời gian tới, Bộ trưởng cũng gợi mở QLTT bám sát và chia sẻ các đơn vị khác trong Bộ để đảm bảo hiệu quả chung, hướng tới phát triển bền vững của đất nước. Ngoài ra, Tổng cục cần khẩn trương hoàn thiện quy hoạch bổ nhiệm các lãnh đạo cục QLTT địa phương trước tháng 8/2019. Và hoàn thiện báo cáo, lấy ý kiến của các cục, vụ trong Bộ về tình hình hoạt động QLTT để sớm triển khai Hội nghị sơ kết 6 tháng đầu năm 2019 và phương hướng nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2019, dự kiến tổ chức vào cuối tháng 7/2019.

Tiếp thu ý kiến đóng góp của Bộ trưởng, Tổng cục trưởng Trần Hữu Linh cho biết, 6 tháng cuối năm 2019, Tổng cục tiếp tục triển khai nghiêm túc, có hiệu quả Nghị quyết số 41/NQ-CP của Chính phủ về đẩy mạnh công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trong tình hình mới. “Đặc biệt, tập trung vào mảng lớn như công tác thanh tra, kiểm soát gian lận thương mại mới, made in Việt Nam, vấn đề liên quan đến xăng dầu. Ngoài ra, sẽ tập trung vào tụ điểm, ổ nhóm, xử lý tận gốc các đường dây hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả” - ông Trần Hữu Linh nhấn mạnh.