Xây dựng quy chuẩn tinh bột sắn minh bạch, đảm bảo hài hoà lợi ích

Chiều 3/10, Bộ Công Thương tổ chức hội thảo xây dựng Quy chuẩn kỹ thuật sản phẩm tinh bột sắn.

Hội thảo do Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công chủ trì với sự tham dự của các đơn vị thuộc Bộ Công Thương: Văn phòng Bộ, Cục Công nghiệp, Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước, Cục Xuất nhập khẩu, Cục Phòng vệ thương mại, Vụ Pháp chế, Viện Công nghiệp thực phẩm, Viện Nghiên cứu Chiến lược, Chính sách Công Thương.

Tham dự hội thảo còn có đại diện đến từ các bộ, ngành, hiệp hội như: Bộ Y tế, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Viện Tiêu chuẩn chất lượng Việt Nam, Hiệp hội Sắn Việt Nam, các trường đại học... và đại diện các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh tinh bột sắn.

Đảm bảo hài hòa lợi ích

Phát biểu mở đầu hội thảo, ông Nguyễn Việt Tấn, Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công cho biết, sắn và sản phẩm từ sắn (trong đó có tinh bột sắn) là một trong 13 mặt hàng nông sản chủ lực của Việt Nam.

Trong nhiều năm qua, tinh bột sắn đã đóng góp quan trọng cho nền kinh tế, đặc biệt trong lĩnh vực xuất khẩu và là nguyên liệu trong chuỗi sản xuất nhiều loại thực phẩm mang lại giá trị hàng tỷ USD mỗi năm và tạo công ăn việc làm cho hàng triệu nông dân, lao động ở nhiều địa phương.

Tuy nhiên, trước hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng và nhu cầu trong nước, tinh bột sắn dùng trong thực phẩm đòi hỏi những yêu cầu qui định về chất lượng và an toàn thực phẩm cụ thể. Trong khi đó, thực tế sản xuất tinh bột sắn của Việt Nam còn tồn tại hạn chế: công nghệ chế biến, quy mô sản xuất chưa thực sự đồng đều tạo nên chất lượng sản phẩm còn khác nhau.

Điều này không chỉ ảnh hưởng tới năng lực cạnh tranh của sản phẩm trên thị trường quốc tế mà còn tiềm ẩn nguy cơ về an toàn thực phẩm trong ứng dụng và làm giảm uy tín thương hiệu nông sản quốc gia. Hiện nay, đối với sản phẩm tinh bột sắn dùng trong thực phẩm, Việt Nam chưa có Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia phù hợp với các quy định của trong nước và quốc tế và đáp ứng sự phát triển của ngành.

Căn cứ Luật An toàn thực phẩm, Luật Chất lượng sản phẩm hàng hóa, các Nghị định hướng dẫn Luật, căn cứ chức năng nhiệm vụ quản lý ngành, Bộ Công Thương có kế hoạch xây dựng, ban hành Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với tinh bột sắn dùng trong thực phẩm.

Việc nghiên cứu, xây dựng và ban hành các Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với tinh bột sắn sẽ dựa trên các nguyên tắc là các chỉ tiêu dự kiến được quy định trong Quy chuẩn này phù hợp với các qui định đang áp dụng, đảm bảo hài hòa lợi ích người dân, doanh nghiệp và xã hội; đảm bảo yêu cầu công khai, minh bạch.

Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia được xây dựng theo nguyên tắc phù hợp với quy định của các quốc gia trên thế giới và trong khu vực; xem xét, lựa chọn các tiêu chuẩn tiên tiến trên thế giới phù hợp với điều kiện thực tiễn tại Việt Nam.

Nội dung dự thảo các Quy chuẩn sẽ phải bao gồm các nội dung theo đúng quy định; đề cập đến truy xuất nguồn gốc, cách ghi nhãn sản phẩm phải cụ thể để minh bạch trong sản xuất và kinh doanh.

Nội dung quy định của quy chuẩn dễ hiểu, dễ áp dụng, hài hòa giữa yêu cầu bảo đảm chất lượng cho người tiêu dùng và mục tiêu phát triển bền vững của doanh nghiệp. Quy trình xây dựng, ban hành quy chuẩn kỹ thuật quốc gia tuân thủ theo đúng quy định của pháp luật.

"Hôm nay, Bộ Công Thương mời đại diện các bộ, ngành, hiệp hội, doanh nghiệp liên quan cùng thảo luận để thống nhất đưa ra những qui định chỉ tiêu chất lượng và an toàn thực phẩm sản phẩm tinh bột sắn dùng trong chế biến thực phẩm với tinh thần công khai minh bạch nhất", ông Nguyễn Việt Tấn nói.

Các quy định phù hợp với điều kiện thực tế doanh nghiệp

Cùng phát biểu tại hội thảo, ông Nghiêm Minh Tiến, Chủ tịch Hiệp hội Sắn Việt Nam cho biết, hiệp hội hoàn toàn ủng hộ việc ban hành quy chuẩn kỹ thuật quốc gia để quản lý chất lượng sản phẩm tinh bột sắn, bảo vệ thương hiệu quốc gia.

Bởi trên thực tế, hiện có tình trạng mỗi nhà máy, mỗi địa phương áp dụng một tiêu chuẩn riêng lẻ khiến sản phẩm thiếu đồng nhất, ảnh hưởng đến uy tín trên thị trường quốc tế.

Tuy nhiên, việc xây dựng quy chuẩn cần cân nhắc để vừa bảo đảm phù hợp thực tiễn, không tạo thêm gánh nặng cho doanh nghiệp và ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của toàn ngành.

“Hiệp hội Sắn Việt Nam kiến nghị ban soạn thảo đưa ra lộ trình thực hiện hợp lý, đặc biệt với những chỉ tiêu mới, để doanh nghiệp có thời gian đầu tư và thích ứng. Đồng thời, thống nhất các quy định kỹ thuật với thị trường nhập khẩu để tạo thuận lợi cho hoạt động xuất khẩu hàng hoá.”, ông Nghiêm Minh Tiến nói.

Đóng góp ý kiến tại hội thảo, ông Trần Sĩ Dũng, Chủ tịch Hội đồng thành viên Công ty TNHH Thương mại Đầu tư Yên Bình đánh giá cao tinh thần nghiêm túc, quyết liệt và sự chu đáo, kỹ lưỡng của Bộ Công Thương khi xây dựng dự thảo quy chuẩn.

Ông Trần Sĩ Dũng cho rằng, các quy định nêu trong quy chuẩn phù hợp với thực tiễn sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, không đòi hỏi doanh nghiệp phải thay đổi công nghệ hoặc đầu tư máy móc quá tốn kém.

Tại hội thảo, đại diện các doanh nghiệp, hiệp hội tiếp tục có những ý kiến góp ý về những nội dung nêu trong dự thảo quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về tinh bột sắn như: định nghĩa, phạm vi áp dụng, chỉ tiêu an toàn, chỉ tiêu chất lượng, lộ trình triển khai...

Phát biểu kết luận hội thảo, ông Nguyễn Việt Tấn cho biết, Bộ Công Thương trân trọng các ý kiến đóng góp từ các bộ, ngành, chuyên gia, hiệp hội, doanh nghiệp đối với quy chuẩn về tinh bột sắn. Bộ sẽ tổng hợp các ý kiến, có giải trình cụ thể và sớm hoàn thiện dự thảo quy chuẩn để tiếp tục lấy ý kiến rộng rãi trong thời gian tới.

Hiện nay, Việt Nam đứng thứ 2 thế giới về xuất khẩu sắn và sản phẩm từ sắn (chủ yếu là tinh bột sắn). Về thị trường, Việt Nam là nhà cung cấp lớn nhất vào Trung Quốc với hơn 1,14 triệu tấn, chiếm 48,84% tổng lượng tinh bột sắn nhập khẩu trong 5 tháng đầu năm 2025 của Trung Quốc. Giá trị xuất khẩu đạt hàng tỷ USD mỗi năm.