Vòng xoáy thuế quan của Mỹ tiếp diễn từ Trung Quốc tới EU

Và nếu Mỹ thực hiện tốt mối đe dọa đưa ra vào ngày 1/7, mức thuế bổ sung sẽ bao gồm 25 tỷ USD hàng hóa của EU vì trước đó, vào tháng 4, Mỹ đã quyết định áp dụng thuế quan bổ sung đối với 21 tỷ USD sản phẩm của EU. Ngoài ra, chính quyền Mỹ đã mở cuộc điều tra Mục 301 chống lại thuế dịch vụ kỹ thuật số của Pháp vào ngày 10/7.

Động thái của Washington dường như bắt nguồn từ tranh chấp kéo dài 15 năm về các khoản trợ cấp do Mỹ dành cho Boeing và trợ cấp của EU dành cho Airbus. Mỹ đang sử dụng thuế quan để gây áp lực lên EU nhằm giảm trợ cấp cho Airbus để Boeing có thể duy trì khả năng cạnh tranh trên thị trường toàn cầu và các công việc trong ngành sản xuất máy bay Mỹ có thể được bảo vệ. Mỹ đang áp dụng thuế quan vì vũ khí cũng là để tăng sức mạnh thương lượng trong các cuộc đàm phán về "ba không" - thuế quan bằng không, hàng rào thuế quan bằng không và trợ cấp bằng không cho các sản phẩm công nghiệp không phải ô tô. Do Mỹ và EU có sự khác biệt lớn về các sản phẩm nông nghiệp và ô tô, nên các cuộc đàm phán vẫn không ổn định, mặc dù Washington buộc Brussels phải tiếp tục đàm phán bằng cách đe dọa áp thuế mới đối với hàng hóa của EU hồi tháng 4.

Khi Tổng thống Mỹ Donald Trump chuẩn bị khởi động chiến dịch tái tranh cử, ông đang cố gắng giảm bớt tổn thất của nông dân Mỹ. Chính quyền Mỹ đã cung cấp nhiều khoản trợ cấp cho nông dân để bù đắp tổn thất do tranh chấp thương mại của Mỹ với Trung Quốc, EU và các nền kinh tế khác, nhưng chỉ riêng trợ cấp không thể giải quyết vấn đề của nông dân. Vì vậy, Washington đã đưa một số sản phẩm nông nghiệp của EU vào danh sách thuế quan trong nỗ lực bảo vệ thị trường nông sản của mình.

Tuy nhiên, việc EU đồng ý nối lại các cuộc đàm phán về trợ cấp cho ngành sản xuất máy bay không có nghĩa là họ sẽ không có biện pháp đối phó nếu Mỹ áp đặt thêm thuế đối với hàng hóa của EU. Vào tháng 4, khi Mỹ đánh thuế bổ sung đối với 21 tỷ USD hàng hóa của EU, Brussels đã phản ứng bằng cách áp thuế đối với các sản phẩm của Mỹ trị giá 20 tỷ euro (tương đương 22,43 tỷ USD).

Nhưng bất chấp những hành động “ăn miếng trả miếng” và sự thiếu tin tưởng lẫn nhau, hai bên dường như đang thực hiện sự kiềm chế, có lẽ vì họ không muốn tình hình trở nên tồi tệ và phát triển thành một cuộc chiến thương mại toàn diện. Điều này có ý nghĩa kinh tế hoàn hảo khi Mỹ dường như không tin tưởng vào sự tăng trưởng của tiêu dùng và đầu tư trong nước, và EU vẫn phải đối mặt với tăng trưởng chậm chạp trong khi triển vọng kinh tế toàn cầu vẫn tương đối không chắc chắn, ở một mức độ lớn, chủ yếu do chủ nghĩa bảo hộ thương mại và chủ nghĩa đơn phương đang gia tăng.

Vì Mỹ và EU là những nền kinh tế có ảnh hưởng lớn, cuộc xung đột thương mại giữa họ sẽ gây tổn hại nghiêm trọng đến thương mại và đầu tư toàn cầu. Các mối đe dọa thuế quan và các mối đe dọa đối kháng sẽ làm giảm niềm tin của các doanh nghiệp và người tiêu dùng, khiến các doanh nghiệp phải chờ đợi tình hình được cải thiện trước khi đầu tư vào các dự án. Có thể mối đe dọa thuế quan sẽ giúp Mỹ giải quyết tranh chấp trợ cấp với EU, nhất là vì hai bên hy vọng sẽ giải quyết vấn đề này dưới sự giám sát của Tổ chức Thương mại thế giới. Trên thực tế, WTO có thể giúp chuẩn hóa trợ cấp cho các nhà sản xuất máy bay và đặt ra các tiêu chí cạnh tranh cho ngành này.

Bằng cách đánh thuế quá mức đối với hàng nhập khẩu, Mỹ đang gây hại không chỉ cho các nền kinh tế khác mà cả nền kinh tế của chính họ. Ví dụ, Mỹ đã áp đặt thuế quan trừng phạt đối với hàng hóa của Trung Quốc, Canada, Mexico và EU với hy vọng giảm thâm hụt thương mại với các nền kinh tế này. Nhưng các biện pháp đối phó của các nền kinh tế đã giáng một đòn mạnh vào nền kinh tế Mỹ.

Bên cạnh đó, các hành động đơn phương của Mỹ cũng đã làm xấu mối quan hệ với các đồng minh truyền thống ở châu Âu. Các chuyên gia cho rằng chính quyền Mỹ có thể sẽ tiếp tục sử dụng các chính sách bảo hộ và sử dụng thuế quan như một vũ khí để chiếm thế thượng phong trong các cuộc đàm phán thương mại với các nền kinh tế khác. Và mối đe dọa về thuế quan có thể buộc các nền kinh tế khác phải đáp ứng một số nhu cầu của Mỹ trong ngắn hạn, nhưng về lâu dài, thuế quan sẽ quay trở lại ám ảnh Mỹ và gây thiệt hại nghiêm trọng cho người nộp thuế và người tiêu dùng Mỹ.