Đông Nam Á vượt qua Mỹ để trở thành đối tác thương mại số 2 của Trung Quốc

Theo số liệu thống kê công bố ngày 12/7 từ cơ quan hải quan Trung Quốc, thương mại hàng hóa Trung-Mỹ đã giảm 14% trong năm nay xuống còn 258,3 tỷ USD. Trong xuất khẩu, Hoa Kỳ chịu một đòn tổn thất mạnh hơn nhiều. Các sản phẩm nông nghiệp và năng lượng dễ tìm kiếm từ nơi khác chiếm phần lớn hàng nhập khẩu của Trung Quốc từ Mỹ, nhưng các mặt hàng xuất khẩu lớn của Trung Quốc như máy tính, điện thoại di động và các thiết bị điện tử khác có chuỗi cung ứng mất nhiều thời gian hơn để sắp xếp lại. Trong khi xuất khẩu của Trung Quốc sang Mỹ giảm 8% xuống 199,4 tỷ USD, xuất khẩu của Mỹ sang Trung Quốc đã giảm 30% xuống còn 58,9 tỷ USD.

Chỉ riêng trong tháng 6, xuất khẩu của Trung Quốc sang Mỹ đã giảm 8% trong năm xuống còn 39,2 tỷ USD khi xuất khẩu của Mỹ sang Trung Quốc giảm 31% xuống còn 9,3 tỷ USD. Người phát ngôn hải quan Trung Quốc Li Kuiwen ngày 12/7 cho biết điều kiện bên ngoài rất phức tạp và khó khăn, và nhiều thách thức cản trở thương mại ổn định. Trung Quốc đang tìm kiếm các thị trường lớn khác để lấp đầy khoảng trống với Mỹ. Giao dịch với EU, đã vượt qua Mỹ với tư cách là đối tác thương mại hàng đầu của Trung Quốc trong năm 2004, đã tăng 5% trong năm lên tới 336,9 tỷ USD trong nửa đầu năm nay.

Thương mại với Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á đã tăng 4% lên 291,8 tỷ USD, vượt qua cả Mỹ. Nếu căng thẳng thương mại hiện tại tiếp tục, ASEAN có thể lần đầu tiên vượt qua Mỹ trong cả năm. Trong ASEAN, Việt Nam được hưởng mức tăng 14% trong xuất khẩu từ Trung Quốc. Các doanh nghiệp Trung Quốc đang chuyển nhiều bộ phận và nguyên liệu sang các cơ sở sản xuất mới được thành lập ở đây. Ít nhất một số trong số này là nhằm giảm thuế quan của Mỹ đối với các sản phẩm được sản xuất tại Trung Quốc.

Sự sụt giảm nổi bật theo từng mặt hàng cho thấy cách mà cuộc chiến thương mại đang định hình lại dòng chảy của hàng hóa. Ví dụ, Mỹ áp đặt mức thuế 10% đối với đồ nội thất Trung Quốc vào tháng 9 năm ngoái, nâng mức thuế này lên 25% trong tháng 5 năm nay. Xuất khẩu đồ nội thất của Trung Quốc sang Mỹ đã giảm 11% trong năm xuống còn 3,7 tỷ USD trong khoảng thời gian từ tháng 1 đến tháng 5, trong khi những sản phẩm này sang các nước ASEAN tăng 30% lên 1 tỷ USD.

Các khách hàng Mỹ đang yêu cầu mức giá thấp hơn để giảm tác động của thuế quan nhưng rất nhiều công ty Trung Quốc đang bắt đầu từ chối đơn đặt hàng từ Mỹ. Xuất khẩu chất bán dẫn ở Mỹ, trong đó Washington đã áp thuế 25% vào năm ngoái, cũng giảm 29% trong 5 tháng đầu năm nay, trong khi xuất khẩu từ ASEAN đã tăng 37%. Mặc dù không phải chịu thuế quan của Mỹ, 1 tỷ USD đồ chơi Trung Quốc đã được xuất khẩu sang ASEAN trong thời gian 5 tháng đầu năm, tăng 52% trong năm. Hôm 09/7, Bắc Kinh và Washington đã nối lại các cuộc đàm phán thương mại cấp độ làm việc lần đầu tiên sau hai tháng bế tắc, nhưng chỉ là điện đàm, chứ chưa có cuộc đối thoại trực tiếp nào được tổ chức, mặc dù có nhiều dự đoán rằng cuộc đối mặt như thế có thể diễn ra trong tuần tới. Thương mại song phương Mỹ-Trung dự kiến ​​sẽ thu hẹp hơn nữa khi các cuộc đàm phán kéo dài.