Về đất miệt vườn

Chúng tôi, những đứa trẻ thế hệ “8X”sinh ra và lớn lên ở vùng trung du Bắc bộ, có lẽ miền Tây sẽ chỉ tưởng tượng được qua những bộ phim, lời thơ, câu hát trong bài Tình ca Đất phương Nam cùng với bộ phim Đất phương Nam hay Người đẹp Tây Đô. Để rồi khi lần đầu được đặt chân đến Cần Thơ - thủ phủ miền Tây Nam bộ, được ngắm đất trời, sông nước mênh mang, bao la, bỗng vỡ òa cảm xúc từ ngỡ ngàng đến yêu thương tha thiết.

Vẻ bình yên của xứ sở miệt vườn

Có lẽ trong số 9 tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long, Cần Thơ là vùng đất có nhiều địa điểm khám phá hấp dẫn hơn cả. Đến xứ Tây Đô, xuôi dòng sông Hậu, ghé bến Ninh Kiều, ngắm bình minh ở chợ nổi Cái Răng… sẽ giúp bất cứ ai cũng có thể hình dung ra sự tấp nập, nhộn nhịp của thành phố phát triển nhất miền Tây. Được thiên nhiên ưu đãi, hệ thống sông ngòi chằng chịt, Cần Thơ là đầu mối thông thương với các tỉnh, thành phố trong khu vực, đồng thời hình thành nên kiểu buôn bán, giao thương đặc trưng vùng sông nước.

Nhưng cái chúng tôi muốn tìm ở đây, giữa phồn hoa phố thị, chính là được trải nghiệm những nét đặc trưng nguyên sơ của xứ miệt vườn ở các cù lao, các cồn, đặc biệt là ở Cồn Sơn.

Từ bến Ninh Kiều, đi thêm vài km nữa, rồi qua phà Cô Bắc, lên thuyền di chuyển tới Cồn Sơn, du khách sẽ được trải qua cảm giác lênh đênh sóng nước, lãng đãng mây trời và thoang thoảng đâu đó hương phù sa. Giữa không gian bình yên ấy, cả đoàn bỗng được “đánh thức” bởi câu hò của bác lái thuyền.

Hò ơ, hò ơ ớ ơ...

… Nước phù sa là nước dòng sông Hậu

Đất lành chim đậu là đất Cần Thơ... hò ơ ớ ơ

Tiếng hò kết thúc cũng là lúc thuyền chúng tôi chạm đến Cồn Sơn. Nổi lên giữa lòng sông Hậu, Cồn Sơn được bao bọc hoàn toàn bởi vườn tược và cây trái. Dẫn đường cho chúng tôi, cô gái nhỏ nhắn 25 tuổi - Đinh Phương kể về cái tên cũ của Cồn Sơn là Cồn Gió và về cuộc sống của bà con nơi đây. Theo em Phương, trước kia, người dân Cồn Sơn chỉ biết đến thu nhập từ vườn cây, ao cá. Nhưng nay, cuộc sống nơi “đảo nhỏ” này đã thực sự sang trang mới, tươi vui, hạnh phúc hơn nhờ du lịch.

Kể từ năm 2015, hơn chục hộ dân nơi đây đã liên kết cùng nhau làm du lịch cộng đồng dưới hình thức câu lạc bộ (CLB). Đáng trân trọng nhất là, Cồn Sơn vẫn giữ được sự dân dã, mộc mạc hiếm có. Du khách đến đây sẽ không bị chèo kéo mua đặc sản, mua đồ lưu niệm.

Bà con có gì bán nấy, từ nải chuối vườn, trái vú sữa, cá bắt tại ao… tạo thành sản phẩm du lịch độc đáo; từ tham quan bè cá, nhà vườn, làm bánh dân gian, xem cá lóc bay… Thực đơn trong bữa trưa ở đây không có sơn hào hải vị, chỉ có những món ăn làm từ cây nhà lá vườn, từ con ếch, con cá trong ao, từ con gà trong vườn đến nhúm rau bên bờ sông xanh mát…

Cá nhảy - sản phẩm du lịch độc đáo của Cần Thơ

Cái hay ở chỗ, khách ăn ở một nhà, nhưng các món có thể do nhiều nhà khác cung cấp, nhà nào hôm nay có gì thì bán cho nhà khác món đó, không cạnh tranh nhau, mà bổ sung tương hỗ nhau cùng phát triển. Ở đây, không có bồi bàn, người phục vụ, mà chính gia chủ sẽ đón tiếp và phục vụ. Nhà nào có khách đông, không phục vụ kịp, hàng xóm sẽ sang giúp sức. Điều này làm nên tính gắn bó, keo sơn, kết nối tình người giữa miền sông nước. Đó chính là sự chân tình, chất phác đã làm nên cốt cách của người miền Tây, mà ít nơi nào có được.

Vượt qua con đường mòn nhỏ, lắt léo sau những rặng cây, chúng tôi vào vườn nhà chị Phan Kim Ngân - Chủ nhà vườn Công Minh - để học làm bánh dân gian Nam bộ. Bên trái bếp nhỏ, bàn tay thoăn thoắt của chị Ngân vừa nhào bột vừa mải mê dạy du khách cách làm những chiếc bánh dân dã, đặc trưng hương vị của sông nước miền Tây. Bánh quê đã trở thành sản vật đặc trưng của Cồn Sơn. Những chiếc bánh nhỏ, giản dị được bọc trong chiếc lá xanh, như gói gém tất cả tấm chân tình của cô gái Cần Thơ gửi cho người mình thương mến. Bởi thế, chỉ là cầm trên tay cái bánh lá mít, bánh khọt… mà nhiều du khách là kiều bào ngồi cạnh chúng tôi không khỏi xúc động, rưng rưng. Với họ, chiếc bánh nhỏ đã đánh thức tất cả nỗi niềm, tất cả kỷ niệm quá khứ của những người con xa xứ về chiếc bánh của mẹ, của bà ngày thơ bé.

Giữa không gian yên ả của xứ cù lao, chúng tôi bất giác giật mình bởi tiếng ồn của vườn nhà bên, nơi chủ vườn Lê Trung Tín đang có màn biểu diễn xiếc “cá lóc bay”. Anh Tín, người đã nảy ra ý tưởng trình diễn cá lóc bay cho hay, anh đã hình thành tập tính nhảy lên đớp mồi của chúng.“Đầu tiên là phải được tập từ khi cá bé; khi cho ăn, tui không thả thức ăn xuống mặt ao mà ném lên cao để rèn phản xạ nhảy cho cá. Thêm nữa, phải nuôi với mật độ dày thì cá sẽ cạnh tranh nhau thức ăn, càng cạnh tranh, cá nhảy càng cao” - anh Tín chia sẻ. Cảnh những chú cá lóc thi nhau nhảy nhót, há miệng đớp mồi khiến mọi du khách đều thích thú, phấn khích. “Cá lóc bay” nhờ thế mà thành thương hiệu của du lịch Cồn Sơn.

Còn nhiều nét thú vị ở mảnh đất này mà bất cứ du khách nào đã đặt chân đến đều khó có thể quên. Chính sự giản dị, mộc mạc, đậm chất tình quê đã thu hút được lượng lớn du khách trong và ngoài nước đến đây.

Rời Cồn Sơn, lại ngược dòng sông Hậu, xa dần xứ Tây Đô với bao nhớ thương về mảnh đất tươi đẹp, trù phú, đậm tình quê, về con người mộc mạc, chân chất vùng châu thổ. Thế mới hiểu, non nước mây trời và con người Cần Thơ hữu tình khiến lòng người quyến luyến, quả đúng với lời ca:

“Cần Thơ gạo trắng nước trong

Ai đi đến đó lòng không muốn về...”.