TS. Lê Xuân Nghĩa: Quảng Ninh đã trở thành nơi hội tụ nguồn lực phát triển

Phóng viên Báo Công Thương đã có cuộc phỏng vấn TS. Lê Xuân Nghĩa, nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia.

Ông đánh giá ra sao về công cuộc chuyển mình từ “nâu” sang “xanh” của Quảng Ninh trong những năm vừa qua?

Đó là một bước chuyển mình tốt và có tính chiến lược. Quảng Ninh là tỉnh đầu tiên lập quy hoạch về môi trường, quy hoạch phát triển toàn diện kinh tế - xã hội của tỉnh và cũng là tỉnh đầu tiên mời đơn vị tư vấn nổi tiếng nước ngoài vào để xây dựng quy hoạch một cách bài bản. Trên nền tảng quy hoạch đó đã tạo ra nét đột phá về môi trường, kinh tế xã hội, mô hình phát triển từ công nghiệp khai khoáng sang dịch vụ du lịch…

Chính quy hoạch bài bản và bền vững từ hạ tầng đồng bộ đến các sản phẩm du lịch đã tạo đà cho du lịch Quảng Ninh bứt phá trong những năm qua, đóng góp chính vào tăng trưởng của địa phương.

Sân bay Vân Đồn đóng vai trò là một trong những đòn bẩy cho chiến lược phát triển từ nâu sang xanh của tỉnh Quảng Ninh

Quy hoạch về hạ tầng, đặc biệt là cao tốc Vân Đồn - Móng Cái, Hạ Long - Vân Đồn, Hải Phòng - Hạ Long, hệ thống sân bay quốc tế, cảng tàu thủy quốc tế… đóng vai trò là đòn bẩy cho chiến lược phát triển từ "nâu" sang "xanh" của Quảng Ninh. Đây là mô hình chuyển đổi cơ cấu kinh tế, phát triển kinh tế xanh và tuần hoàn rất thành công mà các tỉnh thành khác nên quyết liệt thực hiện, với chính sách đầu tư công dẫn dắt đầu tư tư.

Để làm nên thành công trên, phải kể đến vai trò dẫn dắt, định hướng của lãnh đạo tỉnh qua các thời kỳ. Chính những cán bộ năng động, sáng tạo, dám nghĩ dám làm và làm hiệu quả đã đặt nền móng vững chắc để Quảng Ninh có được như ngày hôm nay.

Đầu tư hạ tầng để mở đường cho phát triển du lịch và kinh tế là "chìa khóa" thành công của Quảng Ninh. Nhưng làm sao để Quảng Ninh có thể phát triển hạ tầng nhanh và đồng bộ đến vậy, thưa ông?

Đó là phương châm tạo điều kiện cho các nhà đầu tư chiến lược, lấy đầu tư công dẫn dắt đầu tư tư. Kiên định thực hiện phương châm đó không chỉ giúp Quảng Ninh đẩy nhanh tiến độ phát triển hạ tầng và du lịch, và còn nâng tầm trải nghiệm cho điểm đến.

TS Lê Xuân Nghĩa, nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia

Quảng Ninh ngày nay là địa phương có thu ngân sách rất lớn, thuộc Top đầu của cả nước. Tỉnh phát triển công nghiệp tư nhân trước và đến thời điểm hiện tại, thương mại, dịch vụ là lĩnh vực tạo ra nguồn thu lớn nhất. Trên cơ sở đó, tỉnh cân đối được nguồn vốn đối ứng để đầu tư vào xây dựng cơ sở hạ tầng.

Khi doanh nghiệp tư nhân bỏ tiền ra sẽ phải hướng tới lợi ích cả trong ngắn hạn và dài hạn. Ví dụ như Sun Group làm tuyến đường cao tốc với lợi ích dài hạn gắn với sân bay và phát triển kinh tế du lịch. Sự sáng tạo và đột phá của Quảng Ninh là mạnh dạn dùng vốn Nhà nước để cùng doanh nghiệp tư nhân tạo ra mức độ lan toả lớn, hài hòa lợi ích chung giữa Nhà nước, doanh nghiệp tư nhân và người dân.

Chuyên gia đánh giá ra sao về cơ hội phát triển của trục cao tốc Vân Đồn - Móng Cái?

Đây là tuyến đường kết nối với Trung Quốc nên chắc chắn du lịch sẽ phát triển, do được thụ hưởng lượng khách lớn từ Trung Quốc sang Quảng Ninh. Đây cũng là tuyến cao tốc duy nhất ở Việt Nam kết nối ba sân bay (Nội Bài - Cát Bi - Vân Đồn), ba khu kinh tế, ba cửa khẩu quốc tế. Tuyến đường sẽ mở rộng các không gian kinh tế, xã hội, văn hóa, du lịch nhằm thúc đẩy sự phát triển của khu kinh tế Vân Đồn nói riêng, tỉnh Quảng Ninh nói chung. Trong tương lai gần, sân bay này có thể kết nối Quảng Ninh với toàn thế giới.

Cao tốc Vân Đồn - Móng Cái tạo sự kết nối đặc biệt với Sân bay Vân Đồn. Khi đó, sẽ thu hút du khách, các nhà đầu tư đến với Quảng Ninh, góp phần phát triển tiềm năng du lịch và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương và khu vực.

Tôi kỳ vọng tuyến đường này sẽ góp phần “đánh thức” tiềm năng của vùng đất hoang sơ Móng Cái - Vân Đồn nếu như chúng ta có cách làm bài bản và thu hút được các doanh nghiệp tư nhân lớn, chuyên nghiệp. Đặc biệt, cần tiếp tục vận dụng hiệu quả mô hình hợp tác công tư (PPP), thu hút vốn tư nhân.

Ông đánh giá ra sao về vai trò của kinh tế tư nhân đối với sự phát triển của Quảng Ninh?

Tỉnh Quảng Ninh có bước phát triển mạnh mẽ như ngày hôm nay là nhờ đổi mới mô hình tăng trưởng, cải cách hành chính và thúc đẩy kinh tế tư nhân phát triển. Đối với các doanh nghiệp của địa phương, quá trình cổ phần hoá diễn ra nhanh chóng. Đặc biệt, với sự tham gia vào các tập đoàn kinh tế tư nhân lớn từ bên ngoài như Sun Group, Vingroup, Geleximco… Quảng Ninh đã trở thành nơi hội tụ nguồn lực phát triển, trở thành hình mẫu trong việc khai thác và phát huy tối đa năng lực, kinh nghiệm và trách nhiệm của doanh nghiệp tư nhân. Chính các nhà đầu tư chiến lược của tỉnh như Sun Group, với những dự án táo bạo, góp phần thay đổi diện mạo du lịch và hạ tầng Quảng Ninh một cách mạnh mẽ.

Cao tốc Vân Đồn - Móng Cái

Tuy nhiên, Quảng Ninh còn nhiều tiềm năng chưa được khai thác tương xứng với tiềm năng, điển hình là Móng Cái và Vân Đồn. Và đó cũng chính là cơ hội để các doanh nghiệp tư nhân lớn đến và tiếp tục đồng hành cùng Quảng Ninh.

Trân trọng cảm ơn ông về cuộc trao đổi này!