Trung Quốc đề xuất hạn chế xuất khẩu công nghệ xe điện

Bắc Kinh dự kiến hạn chế xuất khẩu công nghệ khai thác những loại khoáng sản cần thiết cho sự phát triển của ngành xe điện toàn cầu.

Trung Quốc cũng muốn bổ sung công nghệ sản xuất cực âm pin vào danh sách xuất khẩu có kiểm soát, theo một thông báo do Bộ Thương mại nước này đưa ra vào tuần trước để lấy ý kiến công chúng về các hạn chế được đề xuất đối với công nghệ liên quan đến sản xuất lithium và gallium.

Nếu được thông qua, các hạn chế mới bổ sung sẽ tạo thành một vòng kiểm soát xuất khẩu tiếp theo của Trung Quốc đối với hàng loạt vật liệu và công nghệ quan trọng để sản xuất chip bán dẫn và pin xe điện.

Bột graphite (bên trái) và bột NCM làm từ nickel, đồng và magiê được sử dụng để chế tạo các cực dương và cực âm của pin lithium-ion. Ảnh: Greg Baker/AFP/Getty Images

Khi được hỏi về đề xuất này trong buổi họp báo thường kỳ vào tuần trước, bà Mao Ninh, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc, cho biết: “Trung Quốc áp dụng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu một cách công bằng, hợp lý và không phân biệt đối xử”.

Kế hoạch áp dụng các hạn chế mới đối với xuất khẩu được công bố một tháng sau khi Trung Quốc cấm hoàn toàn việc bán một số vật liệu quan trọng để sản xuất chip bán dẫn và công nghệ khác cho Mỹ, bao gồm gallium, germanium, antimony và các vật liệu "siêu cứng" khác.

Nếu được thực thi, lệnh cấm hoặc hạn chế “có thể củng cố đáng kể vị thế thống trị của Trung Quốc trong hệ sinh thái pin, đặc biệt là tăng cường chuỗi cung ứng pin xe điện”, ông Liz Lee, Giám đốc phụ trách tại Counterpoint Research, nói với CNN và nhận định: “Tùy thuộc vào mức độ kiểm soát xuất khẩu, điều này có thể gây khó khăn cho các nhà sản xuất lithium phương Tây muốn sử dụng công nghệ Trung Quốc để sản xuất lithium, một trong những vật liệu cốt lõi cho cực âm pin”.

Trung Quốc chi phối ngành công nghiệp toàn cầu về các vật liệu như gallium, một kim loại mềm thường được sử dụng để sản xuất hợp chất cho chip tần số vô tuyến trong điện thoại di động và liên lạc vệ tinh, và lithium, vốn phổ biến trong đời sống hàng ngày vì được dùng để sản xuất pin cho mọi thứ, từ điện thoại thông minh, laptop đến xe điện.

Ông Adam Webb, trưởng bộ phận nguyên liệu thô cho pin tại Công ty Tư vấn Benchmark Mineral Intelligence, nói với hãng tin Reuters rằng, đề xuất của Trung Quốc sẽ giúp nước này duy trì 70% thị phần trong hoạt động chế biến lithium toàn cầu.

Ông nói: “Những biện pháp đề xuất này sẽ là một bước đi nhằm duy trì thị phần lớn và bảo đảm sản xuất hóa chất lithium cho chuỗi cung ứng pin trong nước của Trung Quốc”.

Một công nhân vận chuyển các bộ phận đến dây chuyền lắp ráp xe điện tại nhà máy Leap Motors ở thành phố Kim Hoa, tỉnh Chiết Giang, miền Đông Trung Quốc vào ngày 26/11/2024. (Ảnh: Larry Leung/Feature China)

Trong khi một chiếc iPhone chỉ cần một lượng nhỏ lithium, thì một pin xe điện cần trung bình khoảng 8 kilogram lithium. Đó là lý do tại sao bất kỳ hạn chế mới nào đối với công nghệ khai thác lithium có thể đặc biệt quan trọng khi nhu cầu toàn cầu đối với xe điện ngày càng tăng. Cơ quan Năng lượng quốc tế cho biết, thế giới dự kiến chỉ đáp ứng được 50% nhu cầu lithium vào năm 2035.

Theo McKinsey dự báo, vào năm 2023, nhu cầu toàn cầu về pin lithium-ion dự kiến sẽ tăng vọt trong 10 năm tới, với số gigawatt giờ cần thiết tăng từ khoảng 700 vào năm 2022 lên khoảng 4.700 vào năm 2030.